Diolch i chi, Madam Llywydd. Rwy’n cynnig y gwelliant yn enw Paul Davies yn ffurfiol.

Mae caffael cyhoeddus yn chwarae rhan hanfodol yn economi Cymru. Dangosodd datganiad ysgrifenedig gan Lywodraeth Cymru ym mis Chwefror 2011 fod y sector cyhoeddus yng Nghymru yn gwario dros £4.3 biliwn ar nwyddau a gwasanaethau allanol. Mae hyn yn cyfateb i oddeutu un rhan o dair o’i gyllideb flynyddol. O’r ffigur hwn, mae Cymdeithas Llywodraeth Leol Cymru yn amcangyfrif bod 53 y cant wedi ei wario gan awdurdodau lleol. Os ydym i fanteisio’n llawn ar y potensial llawn a gynigir gan bŵer prynu’r sector cyhoeddus, mae angen diwygio. Mae’n amlwg fod angen craffu’n well, felly, ar y polisi caffael a’i effaith ar draws Cymru. Rhaid i Lywodraeth Cymru werthfawrogi rôl caffael fel offeryn ar gyfer ysgogi twf economaidd yn y wlad hon.

Ar hyn o bryd ceir adfywiad o brosiectau seilwaith ar raddfa fawr yng Nghymru. Mae’r cyhoeddiad diweddar calonogol am fargen ddinesig dinas-ranbarth bae Abertawe yn dilyn bargen ddinesig Caerdydd. Edrychwn ymlaen at brosiectau eraill sydd ar y gweill ar hyn o bryd megis ffordd liniaru’r M4, y môr-lynnoedd llanw amrywiol a’r prosiectau metro. Mae pob punt a werir mewn prosiectau seilwaith yn rhoi hwb o £1.30 i’r cynnyrch domestig gros yn uniongyrchol, gydag effaith anuniongyrchol o £2.84 am bob punt a werir. Mae’n hanfodol, felly, fod y sector cyhoeddus yng Nghymru yn canolbwyntio ar ddarparu’r budd mwyaf i gymunedau Cymru ac yn cymryd cyfrifoldeb am gynhyrchu twf economaidd, cymdeithasol ac amgylcheddol.

Drwy dargedu cyfleoedd recriwtio a hyfforddi mewn contractau cyhoeddus, gellir cyfrannu tuag at drechu problemau tlodi a llai o symudedd cymdeithasol. Mae sefydliadau yn y sector preifat a’r sector gwirfoddol yn hanfodol i economïau lleol a rhanbarthol. Rhaid iddynt adolygu contractau sector cyhoeddus mewn modd cadarnhaol, a dylai gyflawni busnes gyda hwy. Rhaid i’r sector cyhoeddus wneud gwell defnydd o’u pŵer prynu i greu cyfleoedd ar gyfer swyddi a hyfforddiant er mwyn adfywio, a manteisio i’r eithaf ar werth am arian. Rhaid inni gael diweddariadau rheolaidd, yn enwedig ar sut y mae awdurdodau lleol yn mabwysiadu ac yn rhoi’r egwyddorion hyn ar waith. Mae arnom angen yr holl wybodaeth am y contractau sy’n cael eu dyfarnu, a chanlyniad go iawn y contractau hyn ar economïau lleol. Rhaid symleiddio’r system geisiadau a’i gwneud yn haws, er mwyn sicrhau bod ceisiadau’n cael eu hannog, ac mae’n hanfodol fod pob proses gaffael yn gwbl dryloyw ac yn sicrhau sefydlogrwydd a hyder yn y system gaffael yng Nghymru. Felly, mae angen gweithdrefnau monitro cadarn i sicrhau bod tryloywder yn cael ei gynnal.

Mae angen cynyddu nifer y contractau sector cyhoeddus a ddyfernir i fusnesau yng Nghymru. Mae agor mwy o gyfleoedd contractio yn hanfodol i gyflenwyr lleol llai o faint a sefydliadau’r trydydd sector. Mae angen i ni chwalu’r rhwystrau drwy asesu cyfleoedd caffael y sector cyhoeddus. Mae’r Ffederasiwn Busnesau Bach wedi galw ers amser am rannu contractau’n gyfrannau, ac am barhau’r gwaith o symleiddio’r broses. Dirprwy Lywydd, mae angen i ni sicrhau bod y sector cyhoeddus yng Nghymru yn barod am yr her hon. Rhaid i ni roi chwarae teg i fusnesau bach a chanolig eu maint wrth iddynt gynnig am gontractau. Mae angen i ni fanteisio ar y posibiliadau a roddwyd i ni. Mae’n rhaid i ni sicrhau ein bod yn gwneud y gorau o’r manteision diwygio caffael cyhoeddus i bobl Cymru o hyn ymlaen. Diolch.