Part of 1. 1. Cwestiynau i’r Prif Weinidog – Senedd Cymru am 2:05 pm ar 2 Mai 2017.
Mae gennym ni fwy o feddygon teulu nag erioed o'r blaen, ac rydym ni mewn sefyllfa lle mae mwy a mwy o feddygon teulu eisiau dod i weithio yng Nghymru. Mae'n hynod bwysig bod strwythur ymarfer cyffredinol yng Nghymru yn ddeniadol. Mae'n wirionedd, yn fy marn i, bod mwy a mwy o feddygon teulu eisiau bod yn gyflogedig. Nid ydyn nhw eisiau prynu i mewn i bractis. Nid ydyn nhw eisiau gweithio ar sail y model hwnnw. Pam? Maen nhw wedi dod drwy'r ysgol feddygol gyda dyled—nid yw talu mwy o arian yn ddewis deniadol i lawer ohonyn nhw. Bydd y model contractwr yn ddeniadol i rai, a bydd hynny’n rhan bwysig o'r GIG am flynyddoedd i ddod.
Mae hi'n iawn am yr hyn a ddigwyddodd yn y Maerdy. Gwn fod problem yno ar un diwrnod; oherwydd amgylchiadau annisgwyl, nid oedd y cymorth wrth gefn yno. Mae hynny'n rhywbeth y gallaf ddeall y mae pobl yn y Maerdy yn rhwystredig amdano. Mae'n rhan o bractis Ferndale, ond, serch hynny, ceir meddygfa gangen yn y Maerdy. Yr hyn yr ydym ni’n ei ganfod, wrth gwrs, yw ein bod ni wedi gweld, er enghraifft, cynnydd o 16 y cant i nifer y lleoedd hyfforddi meddygon teulu yn cael eu llenwi hyd yn hyn o'i gymharu â'r llynedd. Mae'r gronfa gofal sylfaenol £43 miliwn wedi helpu i ddarparu mwy na 250 o swyddi gofal sylfaenol ychwanegol, gan gynnwys swyddi meddygon teulu a nyrsio, fferyllwyr a ffisiotherapyddion. Yn bwysig, mae gwaith yn cael ei wneud yng Nghwm Taf—wrth gwrs, mae’r Rhondda’n rhan o hynny—yn gweithio ar draws wyth practis mewn un clwstwr. Felly, gall meddygfeydd sy’n eithaf bach ac sy’n ei chael hi’n anodd darparu gwasanaeth ar y lefel a ddisgwylir y dyddiau hyn weithio gyda'i gilydd i ddarparu’r gwasanaeth cynhwysfawr sydd ei angen ar bobl.