Part of 1. 1. Cwestiynau i Ysgrifennydd y Cabinet dros Gyllid a Llywodraeth Leol – Senedd Cymru am 1:40 pm ar 3 Mai 2017.
Diolch, Dirprwy Lywydd. Hoffwn ddiolch i fy nghyd-Aelod, Mark Reckless, mewn gwirionedd—[Torri ar draws.] Roeddwn yn tybio y byddai hynny’n codi gwên—am godi mater seddi un ymgeisydd, oherwydd, mewn gwirionedd, wrth i’r pleidleiswyr fynd i bleidleisio yfory, mae’n fater eithaf difrifol pan ystyriwch na fydd 92 cynghorydd, a etholwyd eisoes, yn wynebu unrhyw gystadleuaeth o gwbl. Mae wyth y cant o seddi awdurdodau lleol Cymru yn seddi diwrthwynebiad. Yng Ngwynedd, mae’r ffigur hwnnw’n 30 y cant, gydag 21 o’r 74 sedd yn amddifadu etholwyr o bleidlais. Wrth gwrs, mae sedd ym Machynlleth ym Mhowys wedi bod yn ddiwrthwynebiad ers 37 mlynedd.
Nawr, rwy’n sylweddoli fod gan yr holl bleidiau gwleidyddol eu rhan eu hunain i’w chwarae, ond fel Ysgrifennydd y Cabinet dros lywodraeth leol, a ydych chi, fel minnau, yn cymeradwyo sylwadau’r Athro Roger Scully fod hyn yn gwneud democratiaeth yn destun sbort? Sut rydych yn bwriadu mynd i’r afael â hyn dros weddill tymor y Cynulliad a chaniatáu i’n hetholwyr gymryd rhan lawn yn y broses ddemocrataidd?