Diolch am y gyfres honno o gwestiynau. Credaf eich bod yn iawn o ran codi ymwybyddiaeth, i gychwyn, fod her go iawn i barhau â’r neges ynglŷn â realiti HIV a lleihau nifer y bobl â HIV yng Nghymru. Mae gennym bobl bob blwyddyn sy’n dal HIV yng Nghymru o hyd, felly mae gwir angen gwella ein gallu i leihau nifer y bobl sydd â HIV, a gwella’r driniaeth a’r gofal ar eu cyfer hefyd.

Mae rhywbeth yma sy’n ymwneud â’r penderfyniad a’r ymwybyddiaeth ynglŷn â hyn, gan ein bod yn cydnabod bod yna grwpiau o bobl sy’n debygol o fod mewn perygl o ddal HIV, neu’n wir, a allai fod wedi’i ddal ac sy’n amharod i ofyn am gymorth. Felly, dylai cynnal astudiaeth, a’r ffordd y cynhelir yr astudiaeth honno, ein helpu i ddeall faint o bobl sydd mewn perygl, a manteision economaidd proffylacsis cyn-gysylltiad hefyd mewn gwirionedd. Dyna ran o’r rheswm dros yr astudiaeth, ond rwyf hefyd yn ei gweld yn rhan o gyd-destun ehangach y gofal a ddarperir. Rwy’n disgwyl i’r astudiaeth ddechrau cyn diwedd mis Gorffennaf eleni, felly bydd yn dechrau mewn ychydig fisoedd. Gallaf roi sicrwydd i chi y bydd ar gael ledled Cymru gyfan; ni fydd yn cyrraedd ardaloedd penodol yn gynt neu’n hwyrach, felly mae’n ddull Cymru gyfan go iawn. Bydd proffylacsis cyn-gysylltiad ar gael i bob unigolyn lle y bo hynny’n briodol yn glinigol—heb unrhyw rwystrau ychwanegol i’w goresgyn.

Credaf ei bod hefyd yn bwysig egluro y bydd hyn yn cael ei wneud yn bennaf drwy glinigau meddygaeth genhedlol-wrinol. Gwn fod heriau yng nghanolbarth Cymru yn benodol o ran argaeledd a mynediad atynt, ac mae hynny’n rhan o’r her wrth gynllunio hyn, ac wrth sicrhau bod gan bobl fynediad i le addas i gael y gofal hwnnw yn ogystal â chymorth dilynol. Ond dyna ble y caiff y rhan fwyaf o bobl afael ar gymorth a chyngor ynglŷn â’r meysydd hyn. Mae pobl yn llai tebygol o fynd at eu meddyg teulu am y math hwn o gymorth a chyngor. Felly, dyna pam rydym yn gwneud yn siŵr, wrth gynllunio’r astudiaeth, mai clinigau meddygaeth genhedlol-wrinol fydd y prif fan ar gyfer presgripsiynu yn ogystal â’r driniaeth ddilynol, gofal a phrofi, a dealltwriaeth ynglŷn â glynu at y driniaeth hefyd.

Edrychaf ymlaen at dderbyn paramedrau clir ynglŷn â’r astudiaeth, sut y caiff ei chynnal ac asesiad o werth ac effaith yr astudiaeth gan Iechyd Cyhoeddus Cymru, yn ogystal â’r hyn a ddysgir ynglŷn ag ymddygiad yr unigolion sy’n wynebu’r perygl mwyaf. Yn amlwg, gallwn ddysgu llawer o hyn, ac edrychaf ymlaen at allu rhoi’r wybodaeth ddiweddaraf i’r Aelodau cyn y toriad, gobeithio, ynglŷn â ble rydym ar ddechrau’r astudiaeth benodol hon—bydd hynny’n rhan arall o’r broses o godi ymwybyddiaeth—ond yn benodol, yr hyn a wnawn gyda mudiadau trydydd sector fel Ymddiriedolaeth Terrence Higgins ac eraill i godi ymwybyddiaeth ymhlith y rhai sy’n wynebu’r perygl mwyaf hefyd. Cwestiynau perthnasol iawn, felly, y byddaf yn bendant yn eu hystyried wrth i ni ddatblygu’r gwaith.