Diolch i chi, Llywydd. Rwy’n croesawu’r cyfle i drafod y mater pwysig hwn yma heddiw. Diolch i bawb sydd wedi cyfrannu yn y Siambr. Mae Llywodraeth Cymru bob amser wedi bod yn glir iawn ein bod am weld cyfrifoldeb dros blismona yn cael ei ddatganoli i Gymru. Mae Llywodraeth Cymru’n cefnogi’r cynnig i nodi bod plismona yn fater sydd wedi’i ddatganoli yn yr Alban a Gogledd Iwerddon, ac yn cytuno â’r alwad dros ddatganoli plismona.

O ran materion arbenigol, fel gwrth-frawychiaeth, yn cael eu cydgysylltu ar lefel y DU, rwy’n ymwybodol mai model yr Alban ar gyfer gwrth-frawychiaeth yw bod Police Scotland yn cymryd eu cyfeiriad polisi gan Lywodraeth y DU, a chaiff ei gyflwyno drwy Police Scotland a’i ariannu drwy Lywodraeth yr Alban. Mae hyn yn gwneud synnwyr perffaith, ac fel y mae’r cynnig hwn yn ei awgrymu, mae’n well cydgysylltu gwrth-frawychiaeth ar lefel y DU. Wrth ddatblygu model ar gyfer datganoli, bydd hon yn ystyriaeth allweddol ar gyfer unrhyw waith a wneir yma yng Nghymru.

Plismona yw’r unig wasanaeth brys nad yw wedi’i ddatganoli. Mae’n anochel y byddai unioni hyn yn caniatáu mwy o gydweithio, gan ddatblygu cysylltiadau gwell, i helpu i gryfhau cydweithrediad â gwasanaethau datganoledig eraill. Fel y dywedodd Julie Morgan yn gynharach, cydweithio yw’r allwedd wrth i ni symud ymlaen. Mae rhannu staff ac ymarfer yn rhywbeth y mae’r tri chomisiynydd heddlu a throseddu, a’r prif gwnstabliaid, yn ei gefnogi’n llwyr ar hyn o bryd. 

Mae diogelwch ein cymunedau bob amser wedi bod yn flaenoriaeth i Lywodraeth Cymru, ac rydym wedi ymrwymo i’w gryfhau ymhellach. Byddai datganoli’n sicrhau bod unrhyw ddeddfwriaeth sy’n effeithio ar blismona a diogelwch cymunedol yng Nghymru yn y dyfodol wedi’i deilwra’n briodol i amgylchiadau Cymru. Hefyd, rydym eisoes wedi cael perthynas waith agos gyda’r pedwar prif gwnstabl yng Nghymru a’r comisiynwyr heddlu a throseddu yma yng Nghymru, ac Ysgrifennydd y Cabinet dros Iechyd, Llesiant a Chwaraeon ac rwy’n cyfarfod â hwy’n rheolaidd i drafod ffyrdd o weithio gyda’n gilydd i wneud ein cymunedau’n fwy diogel.

Ym mis Medi, cyhoeddodd comisiynwyr yr heddlu a throseddu ddatganiad ar y cyd yn cefnogi datganoli plismona i Gymru, ac rwy’n falch fod Bob Evans, sef dirprwy brif gwnstabl Cymru gyfan erbyn hyn, wedi cael ei benodi, a bydd yn gweithio gyda ni ar y mater hwn. Ei rôl fydd cynnal y berthynas rhwng yr heddluoedd, swyddfeydd y comisiynwyr, a Llywodraeth Cymru. O ran datganoli, byddwn yn sicrhau ein bod yn gweithio’n effeithiol o fewn y trefniadau presennol, er mwyn ystyried sut y byddai’r trefniadau hyn yn gweithio mewn sefyllfa ddatganoledig. Mae hyn yn allweddol i ddyfodol cynllunio ar gyfer datganoli.

Gwrandewais ar gyfraniadau Mark Isherwood a’r Aelod UKIP. Nawr, roedd y ddau’n ddiddorol iawn, ond a gaf fi, er eglurder, ailgadarnhau ymrwymiad y llythyr a gefais gan y comisiynwyr heddlu a throseddu a chadeirydd y grŵp plismona Cymru gyfan? Mae’r sylw’n dweud: ‘Fel cadeirydd presennol y grŵp plismona Cymru gyfan, amgaeaf gopi o’n datganiad ar y cyd, a gafodd ei ryddhau’n gyhoeddus. Mae’r datganiad hwn wedi cael ei drafod gyda’r pedwar prif gwnstabl, ac er y byddwch yn deall na fyddent yn dymuno rhoi sylwadau ar y mater sy’n galw am benderfyniad gwleidyddol, maent yn fodlon â’r hyn rydym wedi’i ddweud yn y llythyr.’

Felly, mae’r sylwadau a wnaed gan Mark Isherwood, ynglŷn ag unigolyn yn dweud un peth wrthyf fi ac yn dweud rhywbeth arall wrtho ef, yna’n ysgrifennu ataf i ddweud rhywbeth arall, yn rhywbeth y byddaf yn mynd ar ei ôl gyda’r prif gwnstabliaid ledled Cymru. Nid yw hwnnw’n sylw addas i’w wneud. Fe gymeraf ymyriad gan yr Aelod.