Part of the debate – Senedd Cymru am 3:33 pm ar 10 Mai 2017.
Wel, rydym yn sôn am ddatganoli’r heddlu i Gymru, ac mae llawer o drafodaethau i’w cael am hynny. Mae’r drafodaeth yn ymwneud â’r cysyniad, yr egwyddor o alinio hynny fel gwaith ar y cyd i’r Cynulliad hwn. Mae’r Prif Weinidog wedi bod yn eithaf clir ein bod yn credu, ochr yn ochr â’r comisiynwyr heddlu a throseddu sydd gennym yma yng Nghymru eisoes, mewn darparu gofod yn y cynlluniau er mwyn i ddatganoli ddod ar yr adeg briodol i’r Llywodraeth sy’n dymuno gwneud hynny.
Yr eironi arall oedd bod y Blaid Geidwadol hefyd yn gwrthwynebu’r egwyddor hon, ac eto roedd Nick Bourne, a oedd yn aelod o Gomisiwn Silk, yn cymeradwyo egwyddorion Silk—Aelod Ceidwadol anrhydeddus. Felly, unwaith eto, rwy’n synnu bod yr Aelod yn dymuno siarad yn ei erbyn ef hefyd.
Rwyf am nodi cyfraniad UKIP. Dechreuodd gyda’r sylwadau fod y mater yn un pwysig—yn fater pwysig iawn—’ond nid oes gennym safbwynt cadarn ar hyn’. Yna parhaodd i ddadlau yn erbyn yr achos dros wneud hyn, a pharodd hynny i mi amau cysondeb ei ddadl ar y cysyniad o ddatganoli. Mae’n amau’r fformiwla ariannu a gyflwynodd Steffan Lewis yn gryf iawn. Dyma un o’r Aelodau a ddadleuodd ynglŷn â £340 miliwn i’r GIG ei wario drwy Brexit—ac yna ni all ddeall y cysyniad o ddatganoli a’r fformiwla Barnett ar gyfer gwariant yr heddlu yma yng Nghymru. Byddwn yn annog yr Aelod i wneud ychydig bach mwy o waith ymchwil ar y mater, os gall. Llywydd, fel y dywedais yn gynharach, mae’r Llywodraeth wedi bod yn glir iawn ar hyn.
I gloi, mae’n rhaid i mi hefyd dalu teyrnged i’r staff gweithredol ar lawr gwlad—yr arwyr ac arwresau di-glod sy’n gweithio y tu ôl i’r llenni. Maent i gyd yn barod i fynd y tu hwnt i’w dyletswyddau i gadw ein cymunedau’n ddiogel, a hoffwn ddiolch iddynt ar ran y Llywodraeth a’r Cynulliad hwn. Ni ddylai unrhyw un anghofio faint ein dyled iddynt am eu hewyllys da a’u hymroddiad. Mae yna lawer o faterion yn ymwneud â chyllid hefyd, y bydd yn rhaid eu hystyried ar gyfer y dyfodol, ond gallaf roi sicrwydd ac eglurder gan y Llywodraeth hon: ein bod yn awyddus i ddatganoli plismona i’r sefydliad hwn.