Part of the debate – Senedd Cymru am 2:59 pm ar 16 Mai 2017.
Diolch am y gyfres o gwestiynau; rwy'n ymwybodol bod yr Aelod wedi eu codi ar sawl achlysur yn y gorffennol. Mae ganddo ddiddordeb cyson yn y maes hwn, fel yr wyf yn siŵr bod pawb yn sylweddoli. Wrth gwrs, roedd wythnos materion sy’n ymwneud â marw yr wythnos diwethaf, ac es i i gynhadledd Byw Nawr i siarad â nhw am y gwaith y maen nhw wedi ei wneud, gan gydnabod y gwaith y maen nhw wedi’i wneud i hyrwyddo hyn fel sgwrs fwy cenedlaethol a naturiol i’w chael. Mae mwy o waith i'w wneud gyda nhw, ond mae mwy o waith, a dweud y gwir, i'w wneud ymhlith pawb ohonom yn y cymunedau yr ydym yn eu cynrychioli.
Yn sicr, nid wyf yn tanbrisio cyfraniad y mudiad hosbisau a'r amrywiaeth o hosbisau ledled y wlad, sef prif bwyslais y sylwadau a'r cwestiynau a wnaethpwyd. Ac, a dweud y gwir, bydd y rhan fwyaf o’r Aelodau yn y Siambr hon yn gwybod am hosbis leol y mae eu hetholwyr yn mynd iddi, os nad oes ganddynt hosbisau yn eu hetholaethau neu eu rhanbarthau, ac rwyf wedi ymweld yn rheolaidd â nifer o hosbisau yn y swyddogaeth hon, ond mae gen i hefyd ddwy o fewn fy etholaeth fy hun. Felly, rwy’n deall yn iawn y rhan y maent yn ei chwarae wrth ymgysylltu â chlinigwyr, wrth ymgysylltu â'r cyhoedd wrth gynllunio a darparu gofal o gwmpas rhywun er mwyn diwallu ei anghenion yn well. Un o'r camau gwirioneddol bwysig ymlaen yn ystod oes y cynllun diwethaf, sydd yn mynd i gael ei barhau yn yr un nesaf, yw hyrwyddo'r mudiad Hosbis yn y Cartref fel nad oes angen i bobl fynd i mewn i hosbis, o reidrwydd, ond darparu’r gofal hosbis hwnnw yn y cartref, ac mae camau mawr ymlaen wedi eu gwneud. Yn wir, yn y ffordd y mae'r gofal yn cael ei gomisiynu, mae'n rhan reolaidd o'r hyn y mae byrddau iechyd yn ei wneud, a bydd hynny’n aros gyda ni, ond mae hosbisau’n rhan bwysig o ddylunio a chyflawni’r cynllun hwn, ac nid wyf o reidrwydd yn rhannu ymagwedd ac asesiad eithaf pesimistaidd yr Aelod ynglŷn â chyfraniad y mudiad hosbisau, i gynllunio’r strategaeth hon, a bod yn rhan o'r ffordd y caiff ei chyflawni, ond hefyd i ddeall natur lwyddiannus ei heffaith ar ofal lliniarol a gofal diwedd oes.
O ran y materion ariannol a godwyd, wel, fel yr wyf wedi’i nodi, mae'r £1 filiwn yn mynd i bob un o'r cynlluniau cyflyrau difrifol, ac mae hwn yn un ohonynt. Mae £1 miliwn yn cael ei ddyrannu’n gylchol, a nodais yn fy nghyfraniad y swm sylweddol, y £6.4 miliwn, sy'n cael ei wario’n gylchol yn y maes hwn. Rwy’n ymwybodol o'r materion yn Frome y mae’n sôn, amdanynt, am y dull Cymunedau Tosturiol, ac mae llawer o ddysgu wedi’i wneud, gan swyddogion y Llywodraeth, y gwasanaeth iechyd, a'r trydydd sector, o weld yr hyn sydd wedi digwydd yn y gymuned benodol honno, ac mae'n rhywbeth inni adeiladu arno yma yng Nghymru. Ac rwy’n edrych ymlaen at gael y sgwrs barhaus y byddaf yn ei chael gyda'r bwrdd gofal diwedd oes a’i holl aelodau a chefnogwyr, ynglŷn â sut yr ydym yn datblygu nid dim ond cymunedau tosturiol ond, yn y pen draw, inni fod yn genedl fwy trugarog.
Rwy’n mynd i ddiweddu gyda'ch pwynt ynghylch canlyniadau a chyflawni, oherwydd rhan o gryfder y dull cynllun cyflawni y byddwn yn ei ddefnyddio yw ein bod yn cymryd mater pwysig iawn, ac yn dod â phobl o’r Llywodraeth, o'r gwasanaeth iechyd, ac o'r trydydd sector at ei gilydd, ynghyd â chlinigwyr unigol sy'n arweinwyr yn eu maes. Ac mae tensiwn adeiladol a defnyddiol yno sy'n cael ei greu, o ran deall blaenoriaethau a chytuno arnynt, ac wedyn o ran bwrw ymlaen â’r blaenoriaethau hynny. Ac mae'r mecanwaith adrodd sy'n digwydd yn un agored a didwyll, ac ar adegau bydd pob un o'r cynlluniau cyflawni a'u byrddau cyflawni cysylltiedig yn cydnabod nad ydym wedi gwneud yr holl gynnydd y byddem fel arall wedi dymuno ei wneud. Rwy’n disgwyl yr un broses yn union yn y fan yma: adroddiadau gonest yn dod i mewn am yr hyn yr ydym wedi ei wneud ac nad ydym wedi ei wneud, ac yna sut yr ydym yn ailosod ein blaenoriaethau i edrych ymlaen at y dyfodol.