5. 4. Datganiad: Arweinyddiaeth Addysgol

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:06 pm ar 16 Mai 2017.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Kirsty Williams Kirsty Williams Liberal Democrat 4:06, 16 Mai 2017

(Cyfieithwyd)

Diolch i chi, Vikki. Un o'r pethau a ddywedodd y Sefydliad ar gyfer Cydweithrediad a Datblygiad Economaidd oedd (1) oes, mae'n rhaid i ni wneud mwy ynghylch arweinyddiaeth, ond, yn ail, mae'n rhaid i ni wella o ran cydnabod llwyddiant a dathlu llwyddiant. Rwy’n credu, weithiau, bod rhywbeth cynhenid ynom ni fel Cymry—pe baem yn Americanwyr, byddem yn uchel ein cloch, ond mae rhywbeth cynhenid ynom ni fel pobl Cymru i beidio â bod eisiau ymffrostio neu bod yn rhy ddigywilydd. Dyna pam yr ydym yn edrych ar nifer o ffyrdd y gallwn ni, yn wir, ddathlu llwyddiant a chydnabyddiaeth. Yn fwyaf diweddar, rydym wedi lansio gwobrau addysgu cyntaf erioed Cymru, a phrofiad dyrchafol iawn oedd hynny hefyd. Rydym yn mynd ati i edrych ar ysgoloriaethau Llywodraeth Cymru i benaethiaid a gweithwyr proffesiynol addysgol ennill y cyfle i astudio ymhellach, a chael eu cynnig yn esiampl o ysgolheigion Cymreig. Rydym yn edrych ar ffyrdd y gallwn fynd ymlaen i wella enw da hyfforddiant yng Nghymru. Ond, yn y pen draw, bydd llawer o hyn yn fater o ansawdd ein haddysg gychwynnol i athrawon, a'r ddarpariaeth gan yr academi. Rwyf am weld pobl yn anelu at gael dod i sefydliadau Cymreig i hyfforddi i fod yn athro, oherwydd mai’r rhain yw’r sefydliadau gorau i gyflwyno’r hyfforddiant hwnnw.

Mae amser yn broblem wirioneddol, ac mae cyfyngiadau mewn cyllidebau yn golygu bod creu amser ar gyfer dysgu proffesiynol yn her wirioneddol. Dyna pam mae'n rhaid i ni fod yn llawer mwy creadigol am sut yr ydym yn darparu cyfleoedd dysgu proffesiynol, ac nid yn y ffordd hen ffasiwn. Byddem yn elwa llawer drwy weithio adran i adran. Un o'r heriau gwirioneddol sydd gennym mewn ysgolion yw nid bod yr ysgol honno yn well na’r ysgol honno draw acw mewn sir arall; amrywiaeth o fewn yr ysgol ydyw mewn gwirionedd. Gallwn gael adrannau sy'n perfformio'n dda mewn un ardal ac adran sy’n perfformio'n isel mewn ardal arall. Mae cael yr ysgol ei hun i weithio fel un i godi safonau’n fewnol yn gyfle dysgu proffesiynol posibl y byddwn yn hoffi gweld mwy ohono’n digwydd.

Ond mae’n rhaid i hyn gael ei gymryd fel pecyn cyfan. Ni fydd yr academi arweinyddiaeth ar ei phen ei hun yn llwyddo heb ein diwygiadau i addysg gychwynnol athrawon, heb ein safonau proffesiynol. Felly, mae'n bwysig iawn ein bod yn edrych ar hyn i gyd yn y darlun, ac mae hyn yn ymwneud, fel y dywedais, â chreu system addysg sy'n destun balchder a hyder cenedlaethol, a chynnal y proffesiwn i fod yn broffesiwn statws uchel y byddai pob un ohonom yn dymuno ei weld.