Part of 2. 1. Cwestiynau i Ysgrifennydd y Cabinet dros yr Amgylchedd a Materion Gwledig – Senedd Cymru am 1:48 pm ar 24 Mai 2017.
Diolch, Llywydd. Nid wyf am gael fy ngadael allan o dorf o gefnogwyr Ysgrifennydd y Cabinet, sy’n ei chroesawu’n ôl i’r Siambr, a hoffwn ddweud pa mor falch rwyf innau o’i gweld yn edrych mor iach a chryf.
Hoffwn ddychwelyd at y cwestiwn ynghylch maniffesto’r Blaid Lafur, i fynd ar ôl y pwynt a wnaeth Simon Thomas ar ddechrau’r trafodion heddiw. Hyd y gwelaf yn y maniffesto hwn, mae dau baragraff am ffermio yn y bennod ar drafodaethau Brexit, ac yna, yn fras, mae un paragraff bach o dan faterion amgylcheddol a gwledig. O ystyried bod amaethyddiaeth yn fater cwbl ddatganoledig, a’n bod ar ganol ymgyrch etholiad cyffredinol, credaf y bydd y gymuned ffermio yn synnu bod ffermio’n cael cyn lleied o sylw yn y ddogfen weddol drwchus hon.
O ystyried bod y Prif Weinidog wedi beirniadu fy mhlaid ac eraill am ddiffyg eglurder o ran ein gweledigaeth ôl-Brexit—dof at hyn yn y man—mewn gwirionedd, nodwyd ein gweledigaeth ar gyfer amaethyddiaeth y llynedd yn etholiadau’r Cynulliad, yn ein maniffesto yno, lle roeddem yn eithaf clir y byddem yn parhau â chynllun y taliad sylfaenol, ar sail £80 yr erw bryd hynny. Byddai’n rhaid inni edrych eto ar y ffigur hwnnw—gall fod yn bosibl ei gynyddu, gyda thaliadau ychwanegol i ffermydd mynydd yn seiliedig ar niferoedd o fewn rheolau Sefydliad Masnach y Byd ac ati. Dyma’r pwynt sylfaenol y mae pawb yn awyddus i gael rhywfaint o sicrwydd yn ei gylch: a fydd unrhyw gynllun taliad sylfaenol yn parhau yng Nghymru ar ôl Brexit, ac a fydd y drefn bresennol ar gyfer taliadau’n cael ei hailadrodd. Rwy’n derbyn, fel y dywedodd Ysgrifennydd y Cabinet, na wyddom eto beth a gawn gan Lywodraeth San Steffan o ran setliad ariannol, ac fel hithau a’i phlaid, mae UKIP o’r farn y dylem gael pob ceiniog o arian trethdalwyr Prydain sy’n cael ei wario ar hyn o bryd gan Frwsel yng Nghymru, ond ar y sail honno, dylai fod yn bosibl iddi hi fel Ysgrifennydd y Cabinet dros amaethyddiaeth roi’r math o sicrwydd pendant y mae ffermwyr ei angen.