Nid yn unig y cefnogodd y grŵp Ceidwadol fy nghynnig ym mis Tachwedd 2016 i gael gwared ar y tollau ar ôl iddynt ddychwelyd i’r sector cyhoeddus, ond deddfodd Llywodraeth Geidwadol yn 1992, y credaf efallai fod yr Aelod blaenorol wedi bod yn Weinidog ynddi, i ddileu’r tollau ar ôl i’r pontydd gael eu dychwelyd i’r sector cyhoeddus. Rwy’n credu mai un peth rwy’n ei groesawu’n fawr dros ben am y penderfyniad hwn, y mae’r Prif Weinidog, yr Ysgrifennydd Gwladol, ac a dweud y gwir, y grŵp hwn yn ogystal—yn ogystal ag eraill yn y Cynulliad—yn haeddu llawer o glod amdano, mewn gwirionedd, yw bod gwleidyddion yn gwneud yr hyn y maent wedi’i addo. Wedi dweud hynny, o dan Ddeddf Pontydd Hafren, ‘Caiff y bont ei hadeiladu gan y sector preifat. Byddwch yn gallu codi tollau arni hyd nes y bydd swm penodol yn cael ei godi. Mae’n dychwelyd i’r sector cyhoeddus, ac yna byddwn yn gweld y tollau’n cael eu dileu’, rydym yn gwneud hynny, a chredaf fod hynny’n dda iawn i hygrededd gwleidyddion, yn enwedig pan fyddant yn ceisio ariannu a datblygu seilwaith. Yn sicr, mae’r syniad a awgrymwyd gan Alun Davies, o’i eistedd rwy’n meddwl, fod hyn yn wladoli yn un hurt. Y gwrthwyneb sy’n wir. Mae’r sector preifat wedi adeiladu’r bont hon—y bont ddeheuol—dan ddarpariaethau’r sector cyhoeddus a Deddf Pontydd Hafren, yn amodol ar ei rhoi i’r sector cyhoeddus pan fo swm penodol wedi’i godi. Mae hynny’n digwydd, ac mae Llywodraeth y DU, mae’n bleser gennyf ddweud, yn ysgwyddo ymrwymiad llawn i gynnal a chadw’r pontydd hynny o gyllideb Highways England. Rwy’n credu ei fod yn newyddion gwirioneddol wych. Rwyf hefyd yn credu y gall y budd i economi Cymru fod hyd yn oed yn fwy na’r hwb o £107 miliwn a awgrymwyd mewn adroddiad a luniwyd rai blynyddoedd yn ôl bellach, rwy’n credu, gan fod pethau wedi symud ymlaen ers hynny. Mae’r economi’n gryfach, yn enwedig ar hyd coridor yr M4. Mae’r hyn a welsom ar ffurf ffyniant a chreu swyddi ym Mryste wedi bod yn gryf iawn yn ystod y blynyddoedd diwethaf.

Rwy’n meddwl hefyd fod hyder wedi dychwelyd i Gymru a rhanbarth de-ddwyrain Cymru rwy’n ei gynrychioli, ac rwy’n credu bod cael gwared ar y tollau hyn, ynghyd â thrydaneiddio a gwella’r rheilffordd—15 neu 20 munud yn gyflymach i gyrraedd Llundain ar ôl cwblhau’r trydaneiddio, a ffordd liniaru’r M4 gobeithio—. Ac mae’n bwynt pwysig y bydd mwy o dagfeydd yn nhwnelau Bryn-glas ar ôl dileu’r tollau, ac mae’n bwysicach byth ein bod yn bwrw ymlaen â’r gwaith o adeiladu’r ffordd liniaru. Ond yn gyfunol, rwy’n credu, a hefyd gyda metro de Cymru, bydd y rhain oll gyda’i gilydd yn newid yr hyn sydd wedi bod ers amser hir yn ganfyddiad annheg, rwy’n meddwl, i’r graddau y gallai eraill mewn mannau eraill ei arddel, fod yna bellter heb sôn am unrhyw bellenigrwydd yn perthyn i dde Cymru. Ond pan fyddwch yn lleihau’r amseroedd teithio, rwy’n meddwl y byddwch yn cysylltu economi de Cymru yn llawer agosach â choridor yr M4, gyda Bryste, a chyda Llundain, gyda’r gwerth ychwanegol gros llawer uwch a welwn yn yr ardaloedd hynny, ac rwy’n credu y bydd hwb enfawr i economi de Cymru. Rwy’n credu ei bod yn wych fod y Siambr hon wedi pleidleisio’n unfrydol i gael gwared ar y tollau a bod Llywodraeth Geidwadol y DU yn awr yn cyflawni hynny.

Hoffwn siarad yn fyr hefyd am ran arall y cynnig, am fargen dwf gogledd Cymru. Rwy’n credu ei bod yn galonogol iawn fod Llywodraeth y DU yn datblygu dull mwy hyblyg byth o drefnu’r bargeinion twf hyn. Mae gwahaniaeth wedi bod yn yr hyn sydd wedi’i ddatganoli rhwng gwahanol ranbarthau a hefyd faint o arian a gyfranwyd gan y Llywodraeth ganolog. Am gyfnod, rwy’n credu, roedd gofyniad fod yn rhaid i ardaloedd gael maer etholedig ar gyfer y rhanbarth metro os oeddent yn dilyn y llwybr hwnnw. Mae hynny bellach wedi’i ddileu, ar gyfer ardaloedd gwledig o leiaf neu ardaloedd trefol a gwledig yn gymysg, rwy’n credu, a gobeithio y bydd i ba raddau y mae hynny’n ddewis neu’n rhywbeth sy’n iawn i ogledd Cymru yn cael ei yrru gan ogledd Cymru a’r hyn y mae pobl yno yn ei feddwl o’r cynnig.

Ond rwy’n credu bod yr hyblygrwydd yn arbennig o bwysig i ogledd Cymru gan nad oes unman yn fwy na Glannau Dyfrdwy, hyd yn oed gyda’r cysylltiadau rhwng Casnewydd a Bryste—. Rwy’n credu bod crynhoad o weithgaredd economaidd ar draws y ffin rhwng Cymru a Lloegr o amgylch Glannau Dyfrdwy yn hynod o bwysig ar gyfer creu ffyniant y rhanbarth yn y dyfodol, ond hefyd rwy’n credu ei fod yn ei gwneud hi’n anodd iawn cael ffin genedlaethol, mewn rhai ffyrdd, yn rhedeg drwy’r grynodref honno. Hyd yn oed os na allwn gael bargen dwf sy’n croesi ffin, rwy’n gobeithio y bydd bargen dwf gogledd Cymru yn arbennig o sensitif i’r anghenion penodol, o ystyried pa mor agos y mae’r economi yn y rhannau hynny wedi’i hintegreiddio. Er bod hyblygrwydd mawr, rwy’n credu, ar ran Llywodraeth y DU, rwy’n gobeithio y bydd Llywodraeth Cymru yr un mor hyblyg ac y bydd derbyniad go iawn na ddylai datganoli ddod i ben ym Mae Caerdydd. Ar gyfer gogledd Cymru yn arbennig, yn ogystal â’r cyfeiriadau at ganolbarth a gorllewin Cymru, mae angen sensitifrwydd ac mae angen atebion penodol sy’n mynd i fod yn iawn ar eu cyfer hwy, yn union fel y bydd dileu’r tollau ar bontydd Hafren yn iawn i dde Cymru.