Part of the debate – Senedd Cymru am 2:59 pm ar 7 Mehefin 2017.
Wel, wrth gwrs, fe wyddoch nad dyna yw polisi’r Ceidwadwyr bellach, ac rydym yn sôn am gyfnod o 30 mlynedd, sy’n ddwy genhedlaeth mewn perthynas ag adeiladu tai. Nid wyf yn credu ei bod yn deg rhoi’r bai ar y Llywodraeth Geidwadol yn awr am adeg pan oeddwn i yn yr ysgol, ac rwy’n ddigon hen bellach i gael gwyliau Saga.
Mae cost y datblygiadau newydd hyn mewn mannau nad ydynt, efallai, yn y lleoliadau gorau hefyd yn cynnwys elfen o fynd yn uwch na maint elw dymunol y datblygwr. Felly, nid yw pethau fel cytundebau adran 106 a’r ardoll seilwaith newydd, mewn gwirionedd, yn ddigon i dalu costau cyffredinol am newidiadau i’r seilwaith sydd eu hangen yn y mannau hyn sy’n anodd eu datblygu. Ac os ydych wedi bod yn dosbarthu taflenni, rydych yn gwybod y math o le rwy’n ei olygu—nid oes dim o’i le ar y tai, ac maent fel arfer yn gymysgedd dda o ran mathau o stoc hefyd, ond mae’r lefel o amwynderau cymdeithasol yn aml iawn yn isel tu hwnt gan mai’r rhagdybiaeth yw bod gennych gar. Maent wedi’u lleoli’n anghysbell ac nid ydynt yn ymateb i sylwadau a gyflwynwyd ynglŷn â diffyg meddygfeydd neu’r ciwiau traffig enfawr i bobl sy’n mynd i’r gwaith neu i’r ysgol.
Bydd datblygiadau o’r fath bob amser yn wynebu gwrthwynebiad, nid gan bobl sy’n dweud ‘na’ i bopeth yn eu milltir sgwâr eu hunain, ond gan bobl sydd â phryderon go iawn ynglŷn â seilwaith a chan y rhai roeddem yn siarad amdanynt ddoe, mewn gwirionedd—pobl y mae eu hunaniaeth gyfan ynghlwm wrth eu synnwyr o dirwedd. Mae yna wrthdaro bron bob amser rhwng y sawl sy’n cynllunio a’r gymuned, a bydd yn peri rhwyg yn aml.
O’m rhan i, ni roddwyd ystyriaeth amlwg i sut y gall ystad, er ei bod yn cynnwys stoc gymysg, ddiwallu anghenion gwahanol teulu unigol dros amser—pethau fel y gallu i addasu pob math o eiddo, y cynllun llawr a pha mor hygyrch yw’r prif ystafelloedd i rywun a allai ddatblygu problemau symudedd. A oes digon o le ar lefel y ddaear ar gyfer estyniad, er enghraifft? A oes adeiladau yn y datblygiad—