3. 3. Datganiad: Y Fframwaith Polisi Treth

Part of the debate – Senedd Cymru am 3:22 pm ar 13 Mehefin 2017.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Mark Drakeford Mark Drakeford Labour 3:22, 13 Mehefin 2017

(Cyfieithwyd)

Rwy’n diolch i Neil Hamilton am y croeso cyffredinol cychwynnol a roddodd i'r fframwaith. Rwy’n mynd i geisio ymateb, rwy’n meddwl, i dri gwahanol bwynt a wnaeth. Mae gwaith dadelfennu Cyllid a Thollau EM yn y tabl y cyfeiriodd ato—rwy’n meddwl y byddwn i'n llunio cwpl o gasgliadau gwahanol ohono nag ef. Y rheswm pam mae’n dangos derbyniadau treth incwm o Gymru yn dirywio, yn y bôn, yw oherwydd bod y trothwyon wedi codi ym mhen isaf dosbarthiad treth incwm dros y cyfnod hwnnw. Ac oherwydd bod gan Gymru gyfran uwch o'i phoblogaeth sy'n talu treth ar fand isaf treth incwm, os yw’r trothwyon hynny’n codi'n gyflymach na chwyddiant, fel y digwyddodd yn gyffredinol dros y cyfnod hwnnw, mae’n anochel bod derbyniadau treth incwm yng Nghymru yn dirywio o gymharu â rhannau eraill o'r Deyrnas Unedig lle mae dosbarthiad treth incwm yn wahanol. Nawr, roedd hyn yn ystyriaeth bwysig iawn wrth gytuno ar y fframwaith cyllidol. Dyna pam mae gennym gytundeb bod economi Cymru at ddibenion treth incwm yn cael ei chymharu ar wahân ym mhob un o'r tri band, a pham y caiff yr addasiad grant bloc ei ystyried ar wahân yn erbyn y tair ffordd wahanol iawn hynny o godi treth incwm.

Felly, rwy’n meddwl ei fod yn codi pwynt pwysig, ac mae'n iawn i gyfeirio at waith Cyllid a Thollau EM, ond nid wyf yn meddwl bod ei gasgliadau mor llwm i Gymru ag y mae wedi’i awgrymu, ac rwy’n meddwl y bydd ein gallu yn y dyfodol i godi refeniw yng Nghymru a'r fframwaith cyllidol yn helpu i’n hamddiffyn ni rhag penderfyniadau a wneir mewn mannau eraill heb inni fod â dim rheolaeth uniongyrchol drostynt, ond sy'n effeithio ar i ba raddau y cesglir derbyniadau treth incwm yma yng Nghymru.

Ynglŷn â’r dreth gorfforaeth, wrth gwrs mae yn llygad ei le i ddweud bod hwn yn fater nad yw wedi ei ddatganoli. Awgrymodd Silk y dylid ei ddatganoli i Gymru dim ond pe byddai'n cael ei ddatganoli ar yr un pryd i’r Alban ac i Ogledd Iwerddon, ac rwy'n siŵr y byddai'r Aelod yn ei chael yn ddiddorol i edrych ar brofiad Gogledd Iwerddon hyd yma, lle mae defnyddio datganoli treth gorfforaeth yn ymarferol wedi bod yn llawer anoddach nag a ragwelwyd yn wreiddiol. Yn benodol, mae’r ffaith bod y Trysorlys wedi gwrthod ystyried effeithiau eilaidd datganoli treth gorfforaeth wedi golygu, o safbwynt Gogledd Iwerddon, y byddant yn talu holl gostau datganoli treth gorfforaeth gydag ychydig iawn o fanteision. Dyna pam mae ei gyflwyno, rwy’n meddwl, wedi cael ei ohirio yno.

Ar ei bwynt olaf, gadewch imi ddweud hyn wrtho: Rwy’n meddwl ei fod yn rhy aml mewn perygl o syrthio i mewn i fantra ‘preifat da, cyhoeddus drwg’ ei ieuenctid, ei orffennol Thatcheraidd, paleoryddfrydol? Yr hyn y byddwn yn ei ddweud wrtho yw: rwy’n meddwl ein bod yn nodi’n glir iawn yn ein fframwaith ein bod yn cydnabod y bydd y ffordd yr ydym yn cyflawni ein cyfrifoldebau cyllidol yn cael effaith uniongyrchol ar ddyfodol economi Cymru, ac yr hoffem arfer y cyfrifoldebau hyn mewn ffordd sy'n helpu i dyfu economi Cymru ac i greu ffynonellau newydd o gyfoeth ac incwm ar gyfer pobl Cymru yn y dyfodol. Does dim amwysedd yn safbwynt Llywodraeth Cymru yn hynny, a bydd buddiannau ein heconomi bob amser ar flaen ein meddwl pan fyddwn yn gwneud y penderfyniadau sydd bellach yn cael eu datganoli inni yma yng Nghymru.