Part of the debate – Senedd Cymru am 5:58 pm ar 13 Mehefin 2017.
Rwy’n llwyr dderbyn y pwynt y mae’r Aelod yn ei wneud am ba mor hanfodol yw'r gwasanaethau. Os oes gan yr Aelod enghreifftiau penodol lle mae BT wedi bod yn gwneud esgusodion, fel y mae’n dweud, a brofwyd i fod yn wir, byddai gennyf ddiddordeb mawr i wybod y manylion. Rwy’n ymwybodol o achosion penodol o dirfeddianwyr yn bod yn anodd iawn, mewn gwirionedd, ond mae bob amser yn ddiddorol i ddeall y darlun lleol.
O ran y cynllun talebau, rydym eisoes wedi addasu'r cynlluniau talebau unwaith, felly gallwch chi eisoes wneud cais am daleb i gael camu i fyny os oes gennych eisoes 2 Mbps ac yn y blaen. Byddwn yn edrych ar hynny unwaith eto. Rwy'n ymddiheuro o waelod calon am fy amryw broblemau, ond rwyf i fod i ddod i ymweld â'ch etholaeth chi maes o law, felly byddwn i'n falch iawn i gael sgwrs wirioneddol dda gyda chi ynghylch yr union broblemau. Dyna'n union yr ydym yn chwilio amdano ar gyfer yr ail brosiect—edrych ar broblemau penodol y gallem eu datrys mewn ffordd arbennig. Gellir addasu’r system dalebau ar gyfer beth bynnag yw’r broblem, neu yn wir gallwn addasu llawer o’r contract newydd hwn i wneud hynny. Mae nifer o wahanol ffyrdd y gallwn wneud hynny. Mae'r cynllun talebau yno i helpu pobl sydd am fynd yn gyflymach na'r prosiect ac i gyrraedd y bobl nad yw byth yn mynd i fod yn economaidd i’w cyrraedd. Ond nid wyf yn meddwl eich bod yn siarad am lawer iawn o bobl yn hynny o beth. Felly, gallwn gael sgwrs dda am sut i rannu’r contract nesaf, a allai fod yn benodol iawn i'r bobl hynny.
O ran yr eiddo, rwy’n meddwl fy mod eisoes wedi dweud hynny, ac os edrychwch ar y map rhyngweithiol, byddwch yn gweld yr hyn yr wyf yn ei olygu. Yn gyntaf oll, rydym wedi cael llawer o adeiladau newydd ac eiddo eraill dros yr amser. Does dim amheuaeth o gwbl bod systemau mapio GIS wedi gwella'n anfesuradwy ers 2011—felly, mae gennym fapiau gwell ohono. Ond hefyd nid oes amheuaeth o gwbl nad yw rhai o'r eiddo sydd arno yn eiddo y byddech yn dymuno eu galluogi ar gyfer band eang, ac nid wyf yn gwybod beth yw'r gwahaniaeth. Fel y dywedais yn anecdotaidd, rwyf wedi edrych ar fy ardal fy hun, ac yn eithaf amlwg mae yna rai anghysondebau. Fe fydd eraill. Efallai y bydd rhai eiddo ar goll, a ddylai fod yno, ond nid ydynt yno. Felly, rydym yn ddibynnol iawn ar y wybodaeth a ddaw yn ôl. Ni fydd ond cystal â'r wybodaeth yr ydym yn ei chael yn ôl. Felly, rydym yn dibynnu ar y system GIS ar hyn o bryd, ac nid yw honno'n hollol berffaith. Ond does dim amheuaeth o gwbl ei bod yn well o lawer nag yr oedd yn 2011, sy'n esbonio rhai o'r gwahaniaethau. Felly, mae’r adeiladau newydd, y gwahaniaeth mewn technegau mapio, a'r ffaith ein bod wedi mynd i lawr i lefel eiddo unigol, ac nid lefel cod post, yn gwneud y gwahaniaeth, mewn gwirionedd, ar hynny.
Ac rwy’n meddwl, o ran y rhan seilwaith—rwy’n gwybod bod y Llywydd wedi dweud dim ond cwestiynau band eang—yr anhawster yw ei bod yn dechrau mynd yn anodd iawn gwahaniaethu rhwng telathrebu a band eang, ac, fel y mae’r Gs yn mynd i fyny, yna yn amlwg mae llawer o bobl yn cael mynediad band eang trwy ffôn symudol. Ond nid wyf yn siarad am fastiau yma; rwy'n siarad am gloddio cebl o dan y ddaear, ac mae hynny'n wahanol. Nid dim ond yr hyn a ganiateir—. Mae'n rhaid i chi gael fforddfraint ac mae’n rhaid i chi gael caniatâd i’w gynnal a'i gadw ac yn y blaen. Ond rydym yn siarad â chydweithwyr cynllunio am newidiadau. Rwyf wedi cynnal fforwm ffôn symudol i drafod yr union beth hwn, a byddwn yn cyhoeddi cynllun ffôn symudol yn fuan iawn. Mae'n dechrau bod yn amhosibl trafod y ddau ar wahân, er nad yw symudol wedi'i ddatganoli. Felly, wyddoch chi, mae rhai cymhlethdodau yno, ond rydym yn y broses o gael yr union drafodaethau hynny am gynllunio. Ac, fel yr wyf wedi’i ddweud yn y Siambr hon o'r blaen, bydd hynny yn gydbwysedd rhwng cael y gwasanaeth i bobl a pheidio â gorchuddio ein cefn gwlad hynod brydferth â mast bob 50 troedfedd, nid oes ar neb eisiau hynny.