Diolch i chi, Lywydd. Ar 5 Mehefin, cefais fy nhristáu’n fawr o glywed y newyddion am farwolaeth fy ffrind a fy nghydweithiwr, Sam Gould. Pan gafodd Sam ddiagnosis o ganser y coluddyn, ei ymateb oedd gwneud yr hyn yr oedd yn fwyaf cyfarwydd â’i wneud, sef ymgyrchu. Trwy ei fideos a’i ymgyrch ar y cyfryngau cymdeithasol, cododd Sam ymwybyddiaeth o symptomau canser y coluddyn. Mae ei fideos wedi’u gweld yma gan dros 100,000 o bobl, ac mae’r sylwadau a’r negeseuon a ddaeth i law yn awgrymu bod llawer o bobl wedi cael cysur ohonynt, a chryfder i fynd at eu meddyg teulu gyda’u symptomau.

Heddiw, rwy’n falch o ymuno ag ymgyrch Never Too Young Bowel Cancer UK yr oedd Sam yn ei chefnogi. Mae’r ymgyrch yn canolbwyntio ar bobl ifanc a chodi ymwybyddiaeth nad ydych byth yn rhy ifanc i gael canser y coluddyn. Roedd Sam Gould yn 33 mlwydd oed. Yng Nghymru bob blwyddyn, mae 2,335 o bobl yn cael diagnosis o ganser y coluddyn, ac mae bron i 1,000 o bobl yn marw ohono, gan olygu mai dyma’r canser mwyaf ond un o ran y niferoedd y mae’n eu lladd. Yn anffodus, mae pobl iau yn aml yn cael profiad gwaeth o ran cael diagnosis, triniaeth a gofal na phobl hŷn. Mae pobl ifanc hefyd yn tueddu i gael canlyniadau gwaeth: mae 60 y cant yn cael diagnosis yn ystod camau diweddarach y clefyd, ac mae 34 y cant yn cael diagnosis mewn gofal brys, pan fo’r gobaith o oroesi yn llawer is. O gael diagnosis ar gam cynnar o’r clefyd, mae bron bawb yn goroesi. Mae hyn yn gostwng i tua 7 y cant o gael diagnosis ar y cam diweddarach. Rwy’n gobeithio y bydd pob Aelod yn ymuno â mi i helpu i godi ymwybyddiaeth o’r ymgyrch Never Too Young.