Felly, yr eitem nesaf yw’r datganiadau 90 eiliad. Darren Millar.

Diolch, Lywydd. Dri deg pum mlynedd yn ôl, cafodd ynysoedd Falkland, tiriogaeth Brydeinig fach dramor yn ne’r Iwerydd, ei goresgyn gan yr Ariannin. Roedd y gwrthdaro a ddilynodd yn bennod bwysig yn y gwrthdaro hir ynglŷn â sofraniaeth y diriogaeth. Ar 5 Ebrill 1982, anfonodd Llywodraeth Prydain dasglu o dros 100 o longau a 26,000 o filwyr i adennill yr ynysoedd. Er mai dros gyfnod cymharol fyr o ddau fis y digwyddodd yr ymladd, mae effeithiau erchyllterau rhyfel wedi cael effaith ddiwylliannol, wleidyddol a seicolegol ddofn ar Brydain a’r Ariannin, ac yn arbennig, ar y milwyr dewr a ymladdodd ar ddwy ochr y gwrthdaro. Wrth gwrs, roedd milwyr o Gymru yn cymryd rhan hefyd yng nghanol y gwrthdaro, a thalodd y Gwarchodlu Cymreig bris arbennig o uchel am eu cyfraniad, gyda 48 o farwolaethau a 97 o anafiadau.

Fel cadeirydd y grŵp trawsbleidiol ar y lluoedd arfog a chadetiaid yn y Cynulliad Cenedlaethol, rwyf wedi bod yn hynod o falch o allu croesawu rhai o gyn-filwyr y lluoedd arfog a’u teuluoedd i’r Senedd yma heddiw, wrth i ni nodi 35 mlynedd o ddyddiad diwedd y rhyfel. Lladdwyd 907 i gyd yn ystod 74 diwrnod y gwrthdaro—255 o filwyr Prydain, 649 o filwyr yr Ariannin a thri o bobl yr ynys. Nid yw ond yn iawn ein bod yn cofio amdanynt heddiw a’n bod yn talu teyrnged i bawb a oedd yn rhan o’r gwrthdaro, ac yn enwedig y rhai a wnaeth yr aberth eithaf wrth wasanaethu ein gwlad.

Nathan Gill.

Diolch i chi, Lywydd. Ar 5 Mehefin, cefais fy nhristáu’n fawr o glywed y newyddion am farwolaeth fy ffrind a fy nghydweithiwr, Sam Gould. Pan gafodd Sam ddiagnosis o ganser y coluddyn, ei ymateb oedd gwneud yr hyn yr oedd yn fwyaf cyfarwydd â’i wneud, sef ymgyrchu. Trwy ei fideos a’i ymgyrch ar y cyfryngau cymdeithasol, cododd Sam ymwybyddiaeth o symptomau canser y coluddyn. Mae ei fideos wedi’u gweld yma gan dros 100,000 o bobl, ac mae’r sylwadau a’r negeseuon a ddaeth i law yn awgrymu bod llawer o bobl wedi cael cysur ohonynt, a chryfder i fynd at eu meddyg teulu gyda’u symptomau.

Heddiw, rwy’n falch o ymuno ag ymgyrch Never Too Young Bowel Cancer UK yr oedd Sam yn ei chefnogi. Mae’r ymgyrch yn canolbwyntio ar bobl ifanc a chodi ymwybyddiaeth nad ydych byth yn rhy ifanc i gael canser y coluddyn. Roedd Sam Gould yn 33 mlwydd oed. Yng Nghymru bob blwyddyn, mae 2,335 o bobl yn cael diagnosis o ganser y coluddyn, ac mae bron i 1,000 o bobl yn marw ohono, gan olygu mai dyma’r canser mwyaf ond un o ran y niferoedd y mae’n eu lladd. Yn anffodus, mae pobl iau yn aml yn cael profiad gwaeth o ran cael diagnosis, triniaeth a gofal na phobl hŷn. Mae pobl ifanc hefyd yn tueddu i gael canlyniadau gwaeth: mae 60 y cant yn cael diagnosis yn ystod camau diweddarach y clefyd, ac mae 34 y cant yn cael diagnosis mewn gofal brys, pan fo’r gobaith o oroesi yn llawer is. O gael diagnosis ar gam cynnar o’r clefyd, mae bron bawb yn goroesi. Mae hyn yn gostwng i tua 7 y cant o gael diagnosis ar y cam diweddarach. Rwy’n gobeithio y bydd pob Aelod yn ymuno â mi i helpu i godi ymwybyddiaeth o’r ymgyrch Never Too Young.