Part of the debate – Senedd Cymru am 5:45 pm ar 20 Mehefin 2017.
Hoffwn ddiolch i Joyce Watson am ei chwestiynau ac rwy'n gwybod yn iawn beth yw ei barn hi am ddifa moch daear, lawn cymaint ag y mae hi'n gwybod beth yw f’un innau. Byddwch yn ymwybodol iawn mai ystyried y buchesi wedi’u heintio’n gronig yn unig a wna hyn. Mae'r cynlluniau hyn, mae'r cynlluniau gweithredu pwrpasol hyn, a gaiff eu llunio—a fydd, os caiff ei brofi bod yna, neu os oes tystiolaeth bod cysylltiad rhwng moch daear a gwartheg a allai fod yn cyfrannu at ledaenu’r clefyd, byddwn wedyn yn gwneud y gwaith trapio hwn. Gallai fod nad yw rhai ffermwyr yn dymuno trin y moch daear felly, a bydd y cynllun gweithredu pwrpasol yn cael ei gyflawni’n unig mewn ymgynghoriad â'r ffermwr a chyda'i filfeddyg preifat.
Roeddech chi’n sôn am ficrosglodion. Rwy'n ymwybodol bod hynny wedi ei wneud mewn gwledydd eraill, mewn achos, os yw mochyn daear wedi ei ddal a'i brofi'n negyddol, rhoddir microsglodyn arno, felly, os bydd y clefyd wedyn i’w gael ar y fferm honno, er enghraifft, a byddwch yn mynd yn eich ôl, ac yn dal y mochyn daear sydd â’r microsglodyn arno, bydd hanes blaenorol y mochyn daear hwnnw, os mynnwch chi, yn hysbys.
Roeddech chi’n trafod aflonyddu a gwasgaru. Mae'n rhaid i mi ddweud nad oes llawer o wybodaeth i’w chael am effaith aflonyddu a gwasgaru ar y clefyd ac rwy'n credu bod angen gwneud gwaith sylweddol ynglŷn â hynny. Rwy'n credu mai un maes yr ydym wedi elwa arno yw’r ' arolwg o foch daear marw'. Mae wedi rhoi inni dystiolaeth dda iawn o ran yr ardaloedd ledled Cymru, ac rwyf wedi dweud y bydd hynny'n parhau, yr arolwg hwnnw, wrth symud ymlaen.
Rydych chi’n holi ynglŷn â slyri ac rydych yn dyfynnu'r rheoliadau ynglŷn â slyri ac a ellid ei gwneud hi’n orfodol, oherwydd, unwaith eto, mae hynny'n rhywbeth—wyddoch chi, y mae’n rhaid i’r ffermwyr gymryd camau o ran hynny. Maen nhw’n gwybod beth yw’r peryglon a pha mor hir y dylid ei storio, ac yn y blaen, er mwyn cael gwared ar y lefelau uchel o leithder, ond mae'n rhywbeth y gallwn yn sicr ei ystyried wrth symud ymlaen.
Rydych chi’n gofyn am gŵn hela. Nawr, dydw i ddim yn ymwybodol o unrhyw brofion sydd wedi’u cynnal ar gŵn hela, ond byddwn i'n hapus iawn i ystyried hynny ac i ysgrifennu at yr Aelod a rhoi copi yn y Llyfrgell.