Part of the debate – Senedd Cymru am 5:04 pm ar 21 Mehefin 2017.
Diolch yn fawr, Dirprwy Lywydd. Wel, bythefnos yn ôl, ar y dydd Mercher cyn etholiad cyffredinol y mis hwn, roedd yn rhaid i mi esbonio i’r Siambr na fyddai’r Llywodraeth yn gallu cefnogi rhai elfennau mewn cynnig manwl gan Blaid Cymru ar Brexit, oherwydd ar y pryd dywedais fy mod yn meddwl ei bod yn bwysig iawn, wrth i ni gychwyn ar y cyfnod ar ôl yr etholiad, ein bod yn cadw at yr achos sylfaenol a nodwyd gennym yn ‘Symud Cymru Ymlaen’, fel y cytunwyd rhwng ein dwy blaid. Heddiw, bydd ochr y Llywodraeth yn pleidleisio o blaid y cynnig llawer tynnach hwn oherwydd ein bod yn credu ei fod yn mynegi rhai diddordebau Cymreig a rennir, ac roeddwn yn falch iawn o glywed yr hyn a ddywedodd Steffan Lewis wrth gyflwyno’r ddadl am y ffordd y mae ein Papur Gwyn ar y cyd yn parhau i gynrychioli’r mynegiant gorau o’r safbwynt a rannwn.
Dirprwy Lywydd, dylwn fod yn glir nad yw’r Llywodraeth am gefnogi’r naill na’r llall o ddau welliant y Ceidwadwyr. Mae’n ymddangos fel pe baent wedi cael eu drafftio fel pe na bai’r etholiad cyffredinol erioed wedi digwydd. Yn wir, maent yn adlewyrchu sefyllfa’r Blaid Geidwadol yn fwy cyffredinol, wedi’i dal yng ngoleuadau damwain car a achoswyd ganddynt hwy eu hunain. Nid yw ailadrodd safbwynt y Prif Weinidog yn y dyddiau cyn iddi luchio ei mwyafrif ymaith yn ddigon da. Rhoddwyd y safbwynt hwnnw gerbron yr etholwyr ar 8 Mehefin. Dywedwyd wrthym mai hwn oedd y cwestiwn allweddol a oedd yn ysgogiad i alw’r etholiad, a phan fo’r cyhoedd wedi penderfynu fel arall, ni all Llywodraeth y DU ddal ati, fel y mae gwelliannau’r Blaid Geidwadol i’r ddadl hon yn ei wneud, fel pe na bai dim wedi digwydd.
Nawr, mae’r cynnig sydd gerbron y Cynulliad yn datgan ein cymwysterau democrataidd i gynrychioli buddiannau Cymru. Mae’n ailddatgan ein safbwynt hirsefydlog fod cymwyseddau datganoledig a arferir ar lefel yr UE yn parhau, fel y mae Dr Dai Lloyd newydd ddweud, a chyda’r holl awdurdod a gafodd gan ei ffrindiau ar ben draw Pen Pyrod—y dylai’r cymwyseddau hynny aros yma yn y Cynulliad Cenedlaethol pan fydd Brexit wedi digwydd. Yr wythnos diwethaf, cyhoeddodd y Prif Weinidog ein papur ar Brexit a datganoli. Mae’r ddogfen yn nodi’n glir, fel rydym wedi pwysleisio dro ar ôl tro, y bydd pwerau a ddatganolwyd eisoes i Gymru yn parhau wedi’u datganoli ar ôl i ni adael yr Undeb Ewropeaidd. A gadewch i mi fod yn gwbl glir wrth yr Aelodau y byddwn yn gwrthwynebu unrhyw ymgais gan Lywodraeth y DU i adennill unrhyw bwerau dros feysydd cymhwysedd datganoledig er ei fwyn ei hun. A dyna safbwynt rydym wedi’i fynegi—