8. 8. Dadl Plaid Cymru: Gadael yr Undeb Ewropeaidd a Chynulliad Cenedlaethol Cymru

Part of the debate – Senedd Cymru am 5:08 pm ar 21 Mehefin 2017.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Mark Drakeford Mark Drakeford Labour 5:08, 21 Mehefin 2017

(Cyfieithwyd)

Y broblem gyda’r gwelliant, a’r broblem gyda’r hyn y mae’r Aelod newydd ei ddweud, yw’r amwysedd dwfn sy’n sail i’r datganiad hwnnw. Fel y clywsom eisoes yn y ddadl hon, mae Araith y Frenhines heddiw yn cynnwys brawddeg sydd i’w gweld yn gweithredu i’r cyfeiriad arall yn llwyr, drwy ddweud y bydd yna drefniadau cenedlaethol ym maes yr amgylchedd ac amaethyddiaeth na ellir eu cyflawni heb fynd â chyfrifoldebau sydd eisoes wedi’u datganoli iddo oddi wrth y Cynulliad Cenedlaethol hwn. Rydym wedi dweud yn gwbl glir wrth Lywodraeth y DU, cyn ac ers yr etholiad cyffredinol, os ydynt yn dewis mynd ar hyd y llwybr hwnnw—ac rydym wedi egluro wrthynt pam nad oes unrhyw angen iddynt fynd ar hyd y llwybr hwnnw, oherwydd byddwn yn barod i ddod at y bwrdd a thrafod ffyrdd o gyflawni trefniadau synhwyrol ar draws y DU heb iddynt weithredu yn y modd hwnnw—ond os ydynt yn dewis gwneud hynny, bydd ganddynt frwydr ar eu dwylo. Mae’n frwydr nad oes angen iddynt ei chael, ond bydd yn frwydr, Dirprwy Lywydd, y byddant hwy eu hunain wedi’i hachosi.

Nawr, rydym yn dweud bod datganoli yn rhan sefydledig o gyfansoddiad y DU, a bod yn rhaid felly i ymadawiad y DU â’r UE barchu ac adlewyrchu realiti datganoli. Ysgrifennodd Prif Weinidog Cymru at Brif Weinidog y DU yr wythnos diwethaf. Pwysleisiodd fod y Bil diddymu—mae’n ddiddorol gweld bod y gair ‘mawr’ wedi diflannu o’r Bil diddymu yn unol ag uchelgeisiau mwy cymedrol Mrs May—ond dywedodd Prif Weinidog Cymru yn glir wrth Brif Weinidog y DU fod y—[Torri ar draws.] Gostyngeiddrwydd—dyna sydd wrth wraidd absenoldeb mawredd. Dywedodd y Prif Weinidog yn glir fod yn rhaid i’r Bil barchu’r setliadau datganoli presennol yn llawn ac fel y dywedais, fod Llywodraeth Cymru yn barod i weithio’n adeiladol ac yn gadarnhaol â Llywodraeth y DU i helpu i fframio’r ddeddfwriaeth i gyflawni hynny. Rwyf wedi siarad yn uniongyrchol gyda’r Ysgrifennydd Gwladol dros ymadael â’r Undeb Ewropeaidd ers yr etholiad cyffredinol, ac unwaith eto, nodais ein safbwynt ar y mater hwnnw, ac mae Simon Thomas ac Eluned Morgan ill dau yn iawn i leisio pryder ynglŷn â sut y caiff hynny ei gynrychioli bellach yn Araith y Frenhines.

Mewn dogfen a gyhoeddwyd gan Brif Weinidog Cymru, rydym yn argymell sefydlu cyngor Gweinidogion y DU ar gyfer trafod a chytuno ar fframweithiau o’r fath. Mae’r ddogfen bolisi ‘Brexit a Datganoli’ yn ei gwneud yn glir y gellid defnyddio cyngor Gweinidogion ar gyfer y DU i gael cytundeb ar feysydd lle mae pwerau a gadwyd yn ôl a phwerau datganoledig yn cydgysylltu, a lle mae gan y gweinyddiaethau datganoledig ddiddordeb cryf ym mholisi Llywodraeth y DU, hyd yn oed pan na fydd y polisi hwnnw wedi’i ddatganoli’n ffurfiol. Bydd angen trafodaethau a chytundeb ar draws y DU ynglŷn â rhai agweddau ar bolisi sydd heb ei ddatganoli er mwyn sicrhau cyfreithlondeb polisïau ar draws y Deyrnas Unedig gyfan.