4. 3. Datganiad: Y Rhaglen Lywodraethu

Part of the debate – Senedd Cymru am 3:34 pm ar 27 Mehefin 2017.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Jenny Rathbone Jenny Rathbone Labour 3:34, 27 Mehefin 2017

(Cyfieithwyd)

Cytunaf yn llwyr â'r ddau siaradwr blaenorol ar lawer o'r materion hyn. Hoffwn atgoffa Neil Hamilton, er nad ydym yn dyheu am gael lefelau Pwyleg, Rwsieg neu Ffinneg o yfed alcohol, rydym ni ymhlith y rhai sy’n yfed y lefelau uchaf o alcohol yn Ewrop. A byddwn yn ei wahodd i ddod i ganol dinas Caerdydd ar unrhyw nos Sadwrn, a bydd yn gweld canlyniadau’r bobl ifanc sy'n yfed lefelau gormodol o alcohol rhad, sef yr hyn y mae isafbris uned wedi ei gynllunio i gyfyngu arno. Oherwydd mae llawer iawn o waith ymchwil sy'n dangos mai drwy osod isafbris yr ydych yn atal y rhai sy'n lleiaf abl i ymdrin â chanlyniadau alcohol—. Mae gormod o bobl ifanc yng nghanol y ddinas yn yfed cymaint o alcohol rhad fel nad oes ganddyn nhw unrhyw syniad o gwbl ble yn y byd y maent, neu’r canlyniadau, neu'r risg i'w diogelwch. Felly, rwy’n llwyr gefnogi deddfwriaeth y Llywodraeth yn hyn o beth, a chroesawaf y ffaith ein bod yn ei chyflwyno yn awr.

Roeddwn yn synnu i glywed Leanne Wood yn mynegi agwedd ‘gwydr hanner gwag’ tuag at bopeth, bron, yn y datganiad deddfwriaethol, o ystyried yr ymgynghorwyd â hi ar yr hyn a oedd ynddo o flaen llaw mae’n siwr. Ac, fel y dylai wybod, nid yw gofal plant yn ymwneud â chadw plant mewn warws; mae'n ymwneud â datblygu gofal plant ac addysg gynnar o ansawdd, ac mae hynny’n cymryd amser, i sicrhau bod gennym y bobl gywir yn y cyfleusterau cywir, er budd plant.

Beth bynnag—. Yn amlwg, rwyf wrth fy modd bod y Llywodraeth yn mynd i gyflwyno deddfwriaeth i wahardd ffioedd asiantaethau gosod tai, oherwydd ei fod yn berffaith amlwg i mi fod—. Roeddwn yn synnu o glywed Andrew R.T. Davies yn awgrymu bod hwn yn rhywbeth y mae Llywodraeth Lloegr yn manteisio arno, gan fy mod eto i weld p’un a yw Llywodraeth gloff y DU yn mynd i allu cyflwyno deddfwriaeth o'r fath. Ond beth bynnag, rwyf wrth fy modd ein bod yn bwrw ymlaen ar hynny, gan ei fod yn achosi llawer iawn o niwed i lawer o fy etholwyr—yr asiantaethau gosod tai sy'n codi symiau gwarthus yn aml am newid tri gair mewn contract.

Ond roeddwn hefyd eisiau codi un mater arall, sef: rydym yn sôn am dryloywder y broses o wneud penderfyniadau, ac rwy’n cytuno bod hynny yn gwbl hanfodol. Ond, yng ngoleuni annigonolrwydd y rheoliadau adeiladu anweithredol ar hyn o bryd, a ddaeth i’r amlwg yn sgil y tân brawychus yn Grenfell Tower, nid yw ond yn ymwneud â chaniatáu i gontractwyr osod ffaglau tân ar ochr adeiladau uchel, sydd i fod i wella eu heffeithlonrwydd ynni. Mae'n rhaid i ni, yn fy marn i, ddod o hyd i amser i ddeddfu ar gyfer adolygiad cyffredinol o'r rheoliadau adeiladu, er mwyn atal datblygwyr rhag galw gwaith adeiladu gwael fel hyn yn ddatblygu moethus. Ac mae enghreifftiau di-rif o hynny yn fy etholaeth i, a thrwy ganol Caerdydd.

Mae'n rhaid i ni adfer pwerau rheoleiddio annibynnol awdurdodau lleol i fynnu bod eu harolygwyr adeiladu annibynnol yn cymeradwyo adeiladau newydd, er mwyn sicrhau eu bod yn ddiogel ac yn cydymffurfio, cyn bod y gwaith yn cael ei orchuddio â phlastr. Gan ei bod yn amhosibl gweld beth sydd wedi digwydd y tu ôl iddo, unwaith y bydd y plastr wedi'i selio. Mae'n rhaid i ni roi terfyn ar adeiladau sâl yn cael eu creu er mwyn elw, a sicrhau bod yr adeiladau yr ydym yn eu creu gyda'n hadnoddau cyfyngedig yn addas ar gyfer y dyfodol, ac nid yn unig ar gyfer yr ychydig flynyddoedd nesaf.