Part of the debate – Senedd Cymru am 5:47 pm ar 27 Mehefin 2017.
Mae newidiadau wedi bod. Fy mhwynt i yw mai ni yw’r olaf bob tro. Rydym bob amser yng nghefn y ciw. Mae'n rhaid inni fod yn onest. Mae'n rhaid inni fod yn onest ymysg yr holl bleidiau yn y Siambr hon. Byddwn i’n dweud nad yw'r Deyrnas Unedig yn gweithio drosom ni. Yn rhy aml, fel yn yr achos hwn, maent yn gweithio yn ein herbyn. Y cam cyntaf i ni yma yw cyfaddef nad yw’r DU, y system San Steffan, yn cyflawni dros Gymru. Mae'n cosbi Cymru, ac ar ôl inni gyfaddef hynny, dylem edrych o ddifrif ar y camau nesaf i Gymru i ddefnyddio'r holl ddylanwad sydd gennym fel pleidiau gwleidyddol i sicrhau bod y wlad hon yn symud i fyny’r drefn flaenoriaeth honno.
Fel y dywedais, dim ond y dechrau yw’r cytundeb £1.5 biliwn. Mae'r DUP yn siŵr o ddod yn ôl at y bwrdd am fwy. Y tu hwnt i'r prif ffigur arian mae ymrwymiadau ar doll teithwyr awyr, treth gorfforaeth a mwy o fargeinion dinesig. Ar yr un pryd ag yr ydym yn clywed na chaiff Cymru reoli toll teithwyr awyr ac y dylem fod yn ddiolchgar am y bargeinion dinesig sydd gennym eisoes, bydd y DUP yn casglu’r consesiynau ychwanegol hyn drwy’r Senedd hon i gyd.
Ni allwn fforddio i Gymru fod yn dawel pan fo hynny'n digwydd ac rwy'n annog arweinwyr y pleidiau eraill yma heddiw i feddwl am yr hyn y gallwn i gyd ei wneud i godi ein lleisiau. Mae'n rhaid inni ystyried yr hyn y gallwn ei wneud ar y cyd oherwydd dylem i gyd dderbyn nad yw’r hyn y mae Cymru’n ei wneud ar hyn o bryd yn gweithio.
I orffen, mae’r cytundeb hwn wedi gwneud llawer o bobl yn ddig iawn. Mae'r arian i Ogledd Iwerddon i bob diben wedi rhoi diwedd ar galedi yno er ein bod ni’n dal i orfod dioddef cyni yng Nghymru. Dylai Cymru fynnu triniaeth gyfartal ac mae gan bawb yma ddyletswydd i wneud hynny.