Part of the debate – Senedd Cymru am 4:41 pm ar 4 Gorffennaf 2017.
[Anhyglyw.]—am sofosbuvir yn gyntaf a'r driniaeth ar gyfer hepatitis C, roedd dewis blaenorol unigol wedi ei wneud o ran y genhedlaeth benodol hon o gyllid, a’r arian a ryddhawyd yn benodol ar ei gyfer. Rydym yn siarad yn awr am sicrhau bod y cyffuriau hyn ar gael yn gyffredin ar draws y cynllun. Mae 'na her ynglŷn ag a ydym i ymdrin â chyffuriau ar sail unigol, fel yr ydym wedi ei wneud yn y gorffennol, neu a ydym yn ymdrin mewn gwirionedd â thystiolaeth eu proses ac yna’n gweld eu darparu nhw ledled y gwasanaeth. Byddwn i’n dal i ddweud mai cyffur cymharol newydd yw sofosbuvir o hyd, ac mae gennym rai sydd nawr yn gweld gwelliant sylweddol yn ansawdd eu bywydau o ganlyniad uniongyrchol i’r ddarpariaeth ohono. Eto, mae'n dychwelyd at yr enghraifft a roddais ynglŷn â sut mae clinigwyr hepatitis C wedi dod at ei gilydd i gytuno ar sut i ddefnyddio hynny, ac rydym mewn gwirionedd yn awr mewn sefyllfa well o ran sut yr ydym yn trin dinasyddion Cymru o ganlyniad uniongyrchol i hynny.
Ar eich pwynt ehangach am MS, eto, rwy’n cydnabod y broblem wirioneddol sydd yn bodoli yma o ran sut yr ydym yn paratoi ac yn ei darparu yn gyson ledled Cymru mewn modd sy'n dal i fod yn glinigol briodol, fel bod y meddyginiaethau yn cael yr effaith a ddymunir, a bod clinigwyr yn monitro eu cleifion yn briodol drwy hynny hefyd. Ond gwn fod problem barhaol y mae'r Gymdeithas MS wedi ei chodi gyda mi hefyd mewn cyfarfod diweddar o glinigwyr Cynghrair Niwrolegol.
Rwy'n hapus i ailadrodd eto ein bod wedi gwneud dewis y cawsom ein beirniadu amdano ar y pryd wrth beidio â dilyn y trywydd cronfa cyffuriau canser, nid yn unig o ran yr heriau moesegol, ond, mewn gwirionedd, oherwydd na allem fod yn siŵr o gwbl bryd hynny y byddai'n ddefnydd da o arian. Rydym bellach yn gwybod ei fod yn ddefnydd gwael iawn o arian, ac rwyf o’r farn y byddai wedi bod yn nid yn unig yn foesegol warthus, ond, wyddoch chi, gan ystyried y cyllid yr ydym yn ei wynebu’r tymor hwn, y realiti y byddwn yn gweld arian ar gyfer Llywodraeth Cymru a gwasanaethau cyhoeddus ehangach yng Nghymru yn lleihau flwyddyn ar ôl blwyddyn—pe byddem wedi dewis gwastraffu arian gwerthfawr ar wneud rhywbeth a oedd yn wleidyddol gyfleus ar y pryd, gallem fod a dylasem fod wedi wynebu pris uchel am wneud hynny. A chredaf ein bod wedi gwneud y peth iawn trwy wrthod gweithredu cronfa ar gyfer cyflyrau penodol. Yn sicr nid oedd unrhyw sail dystiolaeth i gefnogi defnydd y mwyafrif mawr o’r feddyginiaeth ac, unwaith eto, rwy'n falch iawn ein bod, yn gynnar y tymor hwn, yn cyflawni ar y maniffesto yr ydym wedi ei roi gerbron pobl Cymru ym mis Mai y llynedd.