Part of the debate – Senedd Cymru am 4:59 pm ar 4 Gorffennaf 2017.
O ran gwneud datganiad nawr, ymrwymais i wneud datganiad cyn diwedd toriad yr haf, felly rwy'n cyflawni'r ymrwymiadau yr oeddwn wedi’u gwneud yn flaenorol. Byddwn i wedi meddwl bod hynny yn beth da i Weinidog ei wneud.
Nawr, edrychwch, o ran y gwerthusiad—y pwynt ehangach—rydym eisoes wedi cael adborth cadarnhaol iawn. O ran yr arolygon cychwynnol sydd wedi eu cynnal, mae dros 90 y cant o gleifion yn dweud eu bod yn hapus gyda'r gwasanaeth maen nhw wedi'i gael. Felly, mae hwnnw'n fan cychwyn da, ond mae’r gwerthusiad ffurfiol yn bwysig iawn i fynd yn ddyfnach i’r mater, a byddwn i’n disgwyl y bydd gan yr Aelodau ddiddordeb mewn gweld y gwerthusiad pan gaiff ei gyhoeddi. Bydd rhagor o gwestiynau i ni edrych arnynt, boed hynny yn y fforwm hwn neu mewn pwyllgor, oherwydd bod angen i mi ddeall, cyn i mi wneud dewisiadau yn yr hydref ynghylch dyfodol y gwasanaeth, yr effeithiau gwahanol o ran y broses o gyflwyno a sut y gallai rhaglen weithio, ond hefyd y dewisiadau a wnawn, i gyfeirio yn ôl at sylwadau Angela Burns ynghylch cyfeirlyfr o wasanaethau, ond hefyd i fod â dealltwriaeth fanylach o’r effaith ar draws y system gyfan. Fel y dywedais, mae'n dda iawn cael adborth uniongyrchol gan rywun fel Andy MacNab, sy’n gweithio mewn adran achosion brys brysur iawn, a deall nad yw hyn wedi arwain at gynnydd sylweddol yn y niferoedd sy'n dod i mewn—yn sicr y nifer sy'n dod i mewn yn amhriodol. Bydd rhagor o’r manylion hynny yn y gwerthusiad.
Er fy mod i'n siŵr eich bod yn falch iawn o gael datganiad arall gennyf, rwy’n gobeithio, yn y dyfodol, pan fyddaf yn gwneud rhagor o ddewisiadau yn yr hydref, y byddaf yn sôn am y rhesymau dros wneud y dewisiadau ar yr adeg benodol honno i gael yr hyn rwy’n credu y bydd yn cael effaith barhaus ar draws ein system gofal heb ei drefnu. Gan ein bod ni yn gwybod y bydd gadael pethau yn union fel y maen nhw—eu gadael gyda Galw Iechyd Cymru, a’u gadael gyda’r gofal sylfaenol y tu allan i oriau ac adrannau achosion brys—nid yw hynny’n diwallu anghenion y bobl sydd ag anghenion gofal gwirioneddol. Mae'n ymwneud â sut yr ydym yn rheoli’r anghenion hynny, sut yr ydym yn ymdrin â nhw yn gywir ac yn briodol, yn y ffordd orau, i wneud defnydd o'r adnoddau sydd gennym eisoes. Rwy'n credu mai un o'r gwersi allweddol yw bod ein dull cyffredinol o gael rhagor o glinigwyr yn y tîm hwnnw yn y ganolfan wedi gwneud gwahaniaeth gwirioneddol, a’i fod, mewn gwirionedd, wedi gwneud gwahaniaeth mawr iawn i bobl mewn gofal sylfaenol hefyd, sy'n teimlo eu bod wedi’u cefnogi yn llawer gwell, a bod ein gallu i staffio’r grŵp penodol hwnnw wedi gwella. Felly, ceir manteision gwirioneddol. Nid oes angen i chi dderbyn fy ngair i am hynny; bydd clinigwyr yn dweud hynny hefyd, a chawn weld beth y bydd y gwerthusiad yn ei ddweud maes o law.