Diolch yn fawr, Llywydd. Cynigiaf welliannau’r Ceidwadwyr Cymreig yn enw Paul Davies. A diolch, hefyd, i Blaid Cymru am gyflwyno’r ddadl heddiw ac am gomisiynu’r adroddiad y cyfeirir ato yn y cynnig. Bydd yn ddiddorol gweld sut mae’r adroddiad wedi dylanwadu ar waith y Gweinidog. Ac, wrth gwrs, mae angen clywed gan y Gweinidog ar hyn, achos mae awdurdodau lleol yn paratoi eu strategaethau iaith Gymraeg eu hunain hyd at 2020 i gydymffurfio â’r safonau heb unrhyw ddealltwriaeth o beth bydd gofynion Llywodraeth Cymru ar ôl diwedd y flwyddyn.

Mae gennym welliannau, felly byddwn yn gwrthwynebu’r cynnig, ond nid ydym ni’n elyniaethus i fyrdwn cyffredinol y cynnig. Hoffwn gefnogi pwynt 3(a). Rwyf wedi bod yn galw am gyflwyniad ystyrlon, gorfodol i’r Gymraeg mewn lleoliadau Dechrau’n Deg am rai blynyddoedd bellach, ond yn ogystal â chyflwyno sgiliau iaith Gymraeg fel rhan annatod o gyrsiau galwedigaethol megis gofal cymdeithasol, lletygarwch, gwallt a harddwch, hyd yn oed, ac, wrth gwrs, gofal plant. Ac er y byddai rhuglder y safon aur—cawn ni weld—byddai fy mhrif ffocws i ar hyder, ac rwy’n credu ein bod ni i gyd wedi dod i’r casgliad erbyn hyn os nad oes gennym yr hyder i ddefnyddio ein Cymraeg yn anghywir, nid oes cyfle i’n Cymraeg ddod yn dda.

Caiff hyn ei adlewyrchu yn ein gwelliant cyntaf. Rydym yn cyflwyno hyn yn y termau hyn, Sian Gwenllian, yn rhannol oherwydd nad oeddwn yn deall beth oedd pwynt 3(b) yn ei olygu mewn gwirionedd. Os oedd am edrych am dir ffrwythlon i hyrwyddo caffael a defnyddio sgiliau iaith Gymraeg o fewn strategaeth economaidd Llywodraeth Cymru, wel, byddwn yn cytuno â chi. Os oedd am beidio â rholio yn ôl o’r safonau, well, byddwn i’n cytuno â chi hefyd. Os oedd am dderbyn y byddai’n rhaid i unrhyw raglen yn y diriogaeth hon fod yn amlgyflymder er mwyn adlewyrchu y bydd pawb yng Nghymru yn cael ei brynu i mewn i hyn o fannau cychwyn gwahanol, byddwn yn cytuno â chi ar hynny hefyd.

Mae gwelliant 4 yn ymwneud â Chomisiynydd yr Iaith Gymraeg, ac rydym yn gwahodd unwaith eto Llywodraeth Cymru i ystyried atebolrwydd y comisiynydd, yn bennaf gan fod y Democratiaid Rhyddfrydol hefyd wedi galw am rôl annibynnol iddi hi, yn atebol yn uniongyrchol i ni, nid i’r Llywodraeth. Gan fod Plaid bellach wedi croesawu’r syniad o asiantaeth hyd-braich i hyrwyddo’r iaith Gymraeg, tybed os gallem weld rhyw faint o newid yn eu safbwynt blaenorol ar hyn hefyd.

Nid oedd hi mor bell yn ôl, mewn cyfarfod gyda Dyfodol, rydw i’n credu, pan oeddwn i’n dadlau o blaid asiantaeth hyd-braich i wneud gwaith hyrwyddo, ac roedd Alun Ffred yn dadlau i’r gwrthwyneb. Er fy mod yn croesawu symud i ffordd o feddwl y Ceidwadwyr Cymreig, efallai gallaf bwyso arnoch chi am hyd y braich. Os ydych chi yn sôn am gorff a fydd jest yn dilyn cyfarwyddiadau bwrdd cynllunio’r Llywodraeth, wel, nid oes bwynt symud y gwaith i ffwrdd o’r Llywodraeth. [Torri ar draws.] A allech chi adael e tan y diwedd? Nid ydw i’n siŵr os oes gyda fi ddigon o amser, sori.

Mae’n rhaid i mi ddweud, ac mae’n bwynt pwysig, a dyna pam nid ydym ni’n cytuno â’r hyn y mae’r Llywodraeth yn trio ei ddweud heddiw, ar hyn o bryd, rydw i’n dal heb gael fy argyhoeddi am bwrpas y panel, a dyna pam, fel y dywedais i, nid ydw i’n cefnogi gwelliant y Llywodraeth. Ar hyn o bryd, rwyf yn dal o blaid corff hyd-braich annibynnol i ymgymryd â’r gwaith hwn, ond gyda’r rhyddid i feddwl yn wahanol. Fodd bynnag, mae yna ddadl y gallai comisiynydd Cymraeg atebol i’r Cynulliad hwn yn hytrach nag i’r Llywodraeth hefyd ffeindio ei hunan mewn sefyllfa ddiddorol i fod yn brif hyrwyddwr yr iaith Gymraeg. Rydym ni’n dal mewn cyfnod lle mae llawer o’n hetholwyr yn canmol neu gondemnio’r Cynulliad hwn am bolisi’r iaith Gymraeg yn hytrach na’r Llywodraeth. Byddai cyfle yma i gryfhau rôl y comisiynydd, yn rhan 3(c) yn y cynnig gwreiddiol, mewn ffordd wahanol. Mae gwelliant 6 yn wahoddiad i ofyn ai eiddo’r bobl neu eiddo’r Weithrediaeth yw’r iaith Gymraeg.

Nid yw ein gwelliant 5 yn groes i ran 3(c) y cynnig. Mae jest yn gofyn am gyfnod o fyfyrio a dadansoddi cyn cymryd y cam nesaf ar safonau. Mae’r comisiynydd wedi dweud bod y cyrff a effeithir gan safonau ar hyn o bryd yn dod i arfer â’r syniad, a gobeithio y byddwn yn gweld y dystiolaeth ffurfiol i gadarnhau hynny mewn atebion i’r ymgynghoriad ar Bapur Gwyn y Llywodraeth.

Mae gyda fi fwy i’w ddweud, ond nid oes yna ddigon o amser. Felly, mae’n ddrwg gennyf, Simon, hefyd.