2. 2. Cwestiynau i’r Cwnsler Cyffredinol – Senedd Cymru ar 12 Gorffennaf 2017.
3. Pa drafodaethau y mae’r Cwnsler Cyffredinol wedi’u cael am yr effaith y bydd y Bil diddymu mawr yn ei chael ar Gymru? OAQ(5)0044(CG)[W]
Mae’r cwestiwn yn amodol ar gonfensiwn swyddogion y gyfraith. Er hynny, gallaf sicrhau’r Aelodau y bydd Llywodraeth Cymru yn gweithio’n ddiflino i sicrhau bod sefyllfa Cymru yn cael ei diogelu. Bydd angen i ni ystyried yr effaith y bydd y Bil yn ei chael ar ddeddfwriaeth Cymru a chymhwysedd y Cynulliad hwn yn ofalus.
Diolch yn fawr i’r Cwnsler Cyffredinol am ei ateb. Yn amlwg, pan oeddwn yn cyflwyno’r cwestiwn, roeddwn yn hanner gobeithio y byddem wedi gweld y Bil diddymu—byddwn yn cael ei weld yfory, yn ôl yr hyn rwy’n ei ddeall. Ac os yw’r sibrydion ynglŷn â’r Bil yn wir, yna yr hyn a welwn fydd rhyw fath o gysyniad o fframwaith tebyg i’r Deyrnas Unedig yn disodli’r Undeb Ewropeaidd, ac ni fyddwn, mewn gwirionedd, yn gweld datganoli’r pwerau a ddelir ar lefel Ewropeaidd yn awr ond sy’n ymwneud â chyfrifoldebau datganoledig llawn yma yng Nghymru. Mae hynny’n cynnwys pysgodfeydd, a drafodwyd gennym yn awr, ond mae hefyd yn cynnwys amaethyddiaeth a’r amgylchedd.
Nawr, os yw’n wir nad yw Bil o’r fath yn caniatáu ar gyfer y llif datganoli hwnnw, yn sicr dylai Llywodraeth Cymru ystyried dau beth. Y cyntaf yw Bil parhad, sydd wedi cael ei awgrymu gan Blaid Cymru ers nifer o fisoedd bellach, a’r ail yw’r defnydd o fecanwaith megis y Cyd-bwyllgor Gweinidogion i sicrhau nad oes unrhyw gamau pellach yn cael eu rhoi ar waith mewn perthynas â’r Bil diddymu heb gytundeb y Cynulliad hwn, ac yn wir, y deddfwrfeydd datganoledig eraill yn y Deyrnas Unedig. Felly, nid yw am roi’r cyngor cyfreithiol i mi—gallaf ddeall hynny—ond a all gadarnhau ei fod wedi rhoi cyngor cyfreithiol, ‘ie’ neu ‘na’, i Lywodraeth Cymru ar Fil parhad? A beth yw barn Llywodraeth Cymru yn awr ar weithrediad y Cyd-bwyllgor Gweinidogion er mwyn sicrhau bod yna lais Cymreig cryf mewn penderfyniadau sy’n ymwneud â’r Bil diddymu?
Wel, nid yw’n briodol i mi wneud sylwadau ynglŷn ag a wyf wedi rhoi cyngor cyfreithiol ar unrhyw fater penodol ai peidio. Ond mae’r Aelod yn gwneud pwynt pwysig iawn ynghylch egwyddorion sylfaenol yr hyn a fydd y Bil. Bydd yr Aelod wedi clywed, fel y soniwyd yn flaenorol, fod nifer o ymrwymiadau wedi cael eu gwneud yn Nhŷ’r Cyffredin y bydd yn galw am gydsyniad y Llywodraethau datganoledig. Cafodd hynny ei wneud gan David Davis ei hun, ac rwy’n credu ei fod hefyd wedi’i wneud ddoe mewn ymateb i’r cwestiwn gan Jonathan Edwards. A hynny, fel y byddem yn ei ddisgwyl, yw y bydd unrhyw fater sy’n effeithio ar bwerau a chyfrifoldebau’r lle hwn yn galw am gydsyniad deddfwriaethol, ac mae hwnnw’n fater y mae Llywodraeth Cymru yn benderfynol o sicrhau bod y Llywodraeth yn ymrwymo iddo.
Mae Prif Weinidog Cymru ac eraill wedi amlinellu o’r blaen beth yw’r egwyddorion sylfaenol o ran yr hyn y disgwyliwn ei weld mewn unrhyw Fil diddymu, sef bod yn rhaid i Lywodraeth y DU gydnabod y rheidrwydd i unrhyw bwerau yn y maes datganoledig a ddelir ar hyn o bryd ar lefel yr UE gael eu harfer ar lefel ddatganoledig, oni bai bod rheswm clir wedi’i gytuno iddynt gael eu cadw gan Lywodraeth y DU. Ac os felly, yna mae’n rhaid cael mecanwaith ar gyfer gwneud penderfyniadau ar y cyd yn y meysydd hyn, a dyna’r pwynt rydych chi’n amlwg wedi ei godi yno, gyda’r ffordd y caiff y materion hynny eu penderfynu mewn gwirionedd. Mae’r rhain yn egwyddorion sylfaenol o ran Llywodraeth Cymru a’r Cynulliad hwn, ac yn rhai y byddem yn disgwyl iddynt gael eu hanrhydeddu a’u parchu ym mha ddeddfwriaeth bynnag a argymhellir yfory.