Part of 3. 2. Cwestiynau i Ysgrifennydd y Cabinet dros Iechyd, Llesiant a Chwaraeon – Senedd Cymru am 2:57 pm ar 19 Gorffennaf 2017.
Rydym wedi nodi’n glir ein disgwyliadau ar gyfer gwella’r cynllun cyflawni ar gyfer canser. Nid yw’r ystod eang o weithwyr gofal iechyd proffesiynol mewn gwasanaethau gofal trydyddol, eilaidd a sylfaenol yn dadlau ynglŷn â’r angen i wella, nac ynglŷn â gwerth gwirioneddol cael cynlluniau gofal ysgrifenedig. Y rheswm am hynny yn wir yw oherwydd bod pobl yn gweld y person cyfan, ac nid effaith uniongyrchol penodol canser yn nhermau triniaeth, ond yr hyn y mae hynny’n ei olygu i’r unigolyn dan sylw—eu gallu i weithio, eu gallu i fyw eu bywydau, i wneud penderfyniadau gwahanol ac mewn gwirionedd, eu rhagolygon ar gyfer y dyfodol. Felly mae’n bwysig iawn cael y drafodaeth ehangach honno a deall y bydd yn digwydd ar wahanol adegau i wahanol bobl. Mae’n bosibl y bydd rhai pobl, ar ôl cael diagnosis, eisiau gwybod popeth. Mae’n bosibl fod pobl eraill eisiau gadael yr ystafell cyn gynted ag y bo modd. Mae’n ddealladwy pam fod hynny’n digwydd, a dyna pam na all gwasanaeth fabwysiadu dull un maint sy’n addas i bawb; mae’n ymwneud â bod yn fwy hyblyg ac mae’n rhaid iddo gael ei addasu o gwmpas y person hwnnw. Mae hefyd yn ailadrodd yr angen i sicrhau nid yn unig fod gofal sylfaenol a gofal ysbyty mewn perthynas briodol ac adeiladol â’i gilydd, ond hefyd, gwerth gwirioneddol pobl yn y trydydd sector sy’n gallu cynorthwyo pobl mewn ffordd wahanol, mewn lleoliad anfeddygol.
Ond rwy’n credu ei bod yn bwysig peidio â cholli golwg ar y ffaith fod mwy o bobl yn cael eu hatgyfeirio ar gyfer canser, mae mwy o bobl yn cael eu trin ar gyfer canser, mae mwy o bobl yn cael eu trin ar gyfer canser mewn pryd, ac mae mwy o bobl yn cael canlyniadau gwell. Mae mwy o bobl yn goroesi yn awr nag erioed o’r blaen ac mewn gwirionedd, o ran y profiad o ofal, mae 93 y cant o bobl yn cael profiad da o ofal canser yma yng Nghymru. Felly, mae angen mwy o welliant, rwy’n derbyn hynny’n llwyr, ond gadewch i ni beidio â cheisio dweud fod popeth yn ddrwg yma. Mae gennym lawer o bethau i fod yn falch iawn ohonynt.