Part of the debate – Senedd Cymru am 2:31 pm ar 19 Medi 2017.
Fel yr ydym wedi clywed eisoes heddiw, rydym ni i gyd yn gwybod bod Ysgrifennydd y Cabinet dros iechyd wedi cyflwyno datganiad ysgrifenedig yr wythnos diwethaf, yn cyhoeddi y bydd Arolygiaeth Gofal Iechyd Cymru yn cynnal asesiad o’r adolygiad bwrdd gwaith o’r gwersi a ddysgwyd gan Fwrdd Iechyd Lleol Prifysgol Abertawe Bro Morgannwg. Ni fyddaf yn nodi'r holl fanylion eto, ond roedd hwn yn ddadansoddiad pwysig o ofal a diogelwch cleifion, ac roedd y canlyniadau yn ddifrifol. Gwelwyd diffygion ar bob lefel, o'r brig i’r gwaelod, ac nid oes unrhyw un hyd yn hyn wedi ei ddwyn i gyfrif am y diffygion hynny ym Mhrifysgol Abertawe Bro Morgannwg. Mae llawer ohonom ar draws y rhaniad gwleidyddol, yn ogystal â Chymdeithas Feddygol Prydain, ac aelodau teulu’r fenyw a laddwyd gan Kris Wade, wedi gofyn am ymchwiliad annibynnol sy'n ystyried pob agwedd ar y mater hwn, yn hytrach nag asesiad o’r adroddiad bwrdd gwaith mewnol diffygiol hwn gan Brifysgol Abertawe Bro Morgannwg yn unig, sydd eisoes wedi achosi gwrthdaro buddiannau yn hyn o beth.
Nid yw’r cylch gwaith yr wyf i wedi ei weld—. Er bod y Prif Weinidog yn dweud heddiw nad oedd unrhyw gylch gwaith, nid yw'r cylch gwaith yr wyf i wedi'i weld gan yr Ysgrifennydd iechyd yn mynd yn ddigon pell. Mae angen i ni sicrhau bod pawb a wnaeth gŵyn bryd hynny yn cael eu clywed, bod y dioddefwyr yn cael eu clywed, a bod teulu y rhai yr effeithiwyd arnyn nhw yn cael eu clywed hefyd. Mae’n rhaid i ni gael atebolrwydd yn y broses hon, ac mae’n rhaid i ni gael rhagor o wybodaeth wrth law fel Aelodau'r Cynulliad. Felly, roeddwn i’n hynod, hynod siomedig pan glywais i’r newyddion hyn yn ystod yr haf. Cafodd yr adroddiad ei gyhoeddi gan Brifysgol Abertawe Bro Morgannwg, ond ni chawsom ddatganiad ysgrifenedig bryd hynny. Ond wythnos cyn i ni ddod yn ôl, cawsom ddatganiad ysgrifenedig. Mae angen datganiad llafar gan yr Ysgrifennydd Iechyd ar hyn, fel y gallwn ofyn cwestiynau perthnasol iddo ynghylch yr hyn y bydd Arolygiaeth Gofal Iechyd Cymru yn ei wneud yn awr, oherwydd os nad yw Arolygiaeth Gofal Iechyd Cymru yn ystyried yr adroddiad hwn, nac yn casglu eu tystiolaeth eu hunain, ni fydd hynny’n ddigon da a bydd angen i ni godi'r cwestiynau hyn eto. Ond byddwn yn annog y Llywodraeth, er lles democratiaeth agored, wrth i ni ddathlu datganoli, yn enw democratiaeth agored, i ni allu cael datganiad llafar gan yr Ysgrifennydd Iechyd.
Roedd yr ail gwestiwn yr oeddwn i’n dymuno ei ofyn yn ymwneud â gofalwyr ifanc. Cawsom ddadl gadarnhaol iawn cyn diwedd y tymor, a dywedodd y Gweinidog ei bod yn siarad â grwpiau gofalwyr ifanc. Dywedwyd wrthyf ers hynny, bod llawer o YMCAau ledled Cymru ddim yn teimlo yr ymgysylltwyd â nhw, neu y bydden nhw’n hoffi ymgysylltu â’r broses honno. Felly, tybed a gawn ni ddatganiad i roi’r wybodaeth ddiweddaraf am yr hyn y mae'r Gweinidog yn ei wneud ar gyfer gofalwyr ifanc, fel y gallwn ni i gyd fod yn rhan o'r broses arbennig honno.