Part of 3. 3. Cwestiynau Amserol – Senedd Cymru am 3:32 pm ar 20 Medi 2017.
Nid wyf wedi rhoi unrhyw ystyriaeth ddifrifol neu arwyddocaol i ddadwneud proses arfarnu’r Sefydliad Cenedlaethol dros Iechyd a Rhagoriaeth Glinigol i ni dynnu’n ôl o honno, nac yn wir, i newid y ffordd y mae AWMSG yn cyflawni eu proses arfarnu. Mae gennym ffyrdd gwahanol penodol o edrych ar feddyginiaethau amddifad a thra amddifad, gan gydnabod prinder y cyflyrau hynny. Ac mae’r rhain yn benderfyniadau anodd iawn. Rwy’n cydnabod bod y rhain yn emosiynol iawn i unigolion sydd â chyflyrau, ac sy’n troi at y gwasanaeth iechyd i’w helpu i ymestyn eu bywydau. Rwy’n deall hynny, a dyna pam rwy’n cydnabod bod y rhain yn benderfyniadau sensitif a llawn emosiwn i’w gwneud.
Rwy’n agored i bobl eraill gael barn ar sut y gallem edrych ar ffordd wahanol o gael proses a arweinir gan dystiolaeth yn gyffredinol. Yn sicr, ni fyddwn yn dweud, ‘Mor bell â hyn, a dim pellach, a dim newid o gwbl byth, byth, byth.’ Ond mewn gwirionedd, mae gennym broses sy’n gadarn, sy’n cael ei pharchu a’i derbyn gan glinigwyr ledled y wlad, a byddai angen i mi gael fy mherswadio bod yna ffordd well o wneud hynny. Os oes tystiolaeth ar gael i wneud hynny, rwy’n hapus i sicrhau ei fod yn cael ei ystyried, ond unwaith eto, fel gwleidyddion, mae angen i ni gydnabod ein rôl a’n cyfrifoldebau o fewn y system, ac nid wyf am roi fy hun yn lle’r arbenigwyr annibynnol hyn sy’n gwneud penderfyniadau’n seiliedig ar eu harbenigedd er lles ein system gyfan. Mae yna rywbeth yma am y pethau y gallem ac y dylem eu gwneud fel gwleidyddion, ac yn yr un modd, cydnabod bod yn rhaid i ni, weithiau, fod yn gyfrifol a pheidio â chymryd rhan mewn ymgyrch sy’n ymddangos fel y peth iawn i’w wneud o safbwynt emosiynol, ond mewn gwirionedd, byddwn yn tanseilio rhannau o weddill ein gwasanaeth i’r rhai sydd ei angen os ydym yn gwneud penderfyniadau y gwyddom nad ydynt yn gynaliadwy ac nad ydynt yn seiliedig ar effeithiolrwydd clinigol.