Part of the debate – Senedd Cymru am 6:48 pm ar 3 Hydref 2017.
Mae fy mhlaid yn cefnogi'n fras y dull y mae'r Llywodraeth yn ei gymryd i hyrwyddo'r Gymraeg ac rydym yn cefnogi'n gryf y cynigion Cymraeg 2050. Rwy’n credu bod yr ymagwedd iawn gan Gweinidog y Gymraeg a Dysgu Gydol Oes—mae'n ymagwedd gydsyniol, a dyna'r unig ffordd y byddwn, yn fy marn i, yn gallu llwyddo yn yr amcan y mae pawb yn y Siambr hon yn ei gymeradwyo.
Rwy’n credu bod y cynigion yn y Papur Gwyn, ar y cyfan, yn rhai synhwyrol iawn. Dechreuodd Suzy Davies trwy ddweud bod gwerth am arian, lleihau biwrocratiaeth a gwella'r cydbwysedd rhwng hyrwyddo a grymuso yn amcanion canmoladwy iawn. Rwyf yn sicr yn cefnogi'r hyn a ddywedodd y Gweinidog yn ei araith am gyflwyno rheolaeth ddemocrataidd wirioneddol i ddatblygu a gosod safonau. Rwy'n credu ei bod yn iawn mai'r Llywodraeth ddylai gychwyn y rheini yn hytrach na chorff annibynnol. Rwy'n credu ei fod wedi taro'r hoelen ar ei phen pan ddywedodd mai’r hyn yr oedd eisiau ei gyflawni oedd undod ar draws y genedl ar gyfer consensws i symud hyn ymlaen. Mae hyn yn gwbl hanfodol oherwydd mae gennym ffordd faith i fynd ac mae llawer o bobl y mae angen eu hargyhoeddi mai dyma'r peth iawn i'w wneud. Nid oes gennyf unrhyw amheuaeth fy hun ynglŷn â hynny. Rwyf i eisiau gweld cenedl ddwyieithog yn y pen draw. Mae'n debyg na fydd yn digwydd yn ystod fy oes i, ond serch hynny, credaf fod y strategaeth hon yn bendant yn mynd i’n helpu i gyflawni hynny.
Wedi dweud hynny, gallwn gefnogi gwelliannau Plaid Cymru, heblaw am welliant 7, yn ogystal â gwelliannau'r Ceidwadwyr, ond nid wyf yn credu bod y geiriad ar y papur gorchymyn mewn gwirionedd yn gwrthdaro â'r hyn yr oedd y Gweinidog yn dadlau drosto yn gynharach. Rwyf yn credu y bydd y dadleuon a gyflwynwyd ar yr ochr hon i'r Siambr yn rhoi cig ar y geiriau hynny, ond ni fyddant ar y cofnod mewn gwirionedd yn yr un modd â chynnig diwygiedig. Felly, rwy’n credu bod hynny'n werth chweil.
Mae’r unig gafeat yr wyf yn dymuno ei gyflwyno i'r ddadl hon yn ymwneud ag ymestyn safonau i'r sector preifat. Mae hyn yn rhywbeth a ddylai ddigwydd ond yr amserlen yw’r mater allweddol yn y fan yma. Mae'n iawn y dylid trin cwmnïau mawr fel BT, neu gwmnïau cyfleustodau mawr, mewn gwirionedd, fel y sector cyhoeddus—gallan nhw ei fforddio—ond rydym wedi clywed dadleuon ynghylch effaith cyni heddiw, ac nid wyf yn mynd i ailadrodd y rheini, ond nid yw’r amgylchiadau yn hawdd i fusnesau ac mae’n rhaid inni fod yn ofalus i beidio â gosod yn rhy gynnar yr hyn a allai fod yn gostau sylweddol ar fusnesau nad ydynt yn gallu eu fforddio.
Cefais fy nychryn braidd, mewn ffordd, o glywed Siân Gwenllian yn dweud nad yw perswâd yn gweithio ac felly bod yn rhaid i ni gael gorfodaeth. Nid dyma’r agwedd iawn yn fy marn i. [Torri ar draws.] Gwnaf—