Part of 3. 3. Cwestiynau Amserol – Senedd Cymru am 3:09 pm ar 4 Hydref 2017.
Diolch i Bethan am ddwyn hyn i’n sylw heddiw. Mae’n fater pwysig, ac roedd yn newyddion siomedig iawn ein bod wedi cael cadarnhad y byddai’r llinell gynhyrchu yn dod i ben, ond nid yn unig hynny—y byddai’n dod i ben dri mis yn gynharach nag a drafodwyd erioed o’r blaen. Mae’n dangos yn glir fod bwriad gan linell gynhyrchu JLR i symud cyn gynted ag y bo modd, ac mae hynny’n hynod siomedig. Rwy’n ddiolchgar am y ffordd gadarnhaol y mae’r Gweinidog a Llywodraeth Cymru wedi ymwneud â hyn. Rydym wedi cyfarfodd â’r undebau fel Aelodau Cynulliad, ond hefyd cyfarfu Chris Elmore a minnau â chynrychiolwyr Ford yn San Steffan wythnos a hanner yn ôl i lobïo’r achos dros fuddsoddi yn y ffatri yn y dyfodol. Roeddent am bwysleisio eu bod yn awyddus i gymryd rhan yn gadarnhaol mewn deialog, nid yn unig gyda’r undebau, ond hefyd roeddent yn ganmoliaethus iawn o rôl Llywodraeth Cymru yn ymchwilio i bob llwybr posibl, nid yn unig i ddod â’r hyn y byddem yn ei alw’n gynhyrchiant y system yriant draddodiadol i’w modelau newydd, ond hefyd pethau fel cynhyrchu cerbydau trydan neu gynhyrchu batrïau ac yn y blaen. Mae’n dda, ac rwy’n annog y Gweinidog yn gryf i fwrw ymlaen â hynny.
Ond fe orffennodd drwy ddweud y pwynt ynglŷn ag i ble y mae cynhyrchiant JLR yn symud. Rydym wedi gweld arwyddion sy’n peri pryder fod cynhyrchiant JLR yn symud—ac yn symud yn gynt na’r disgwyl—i safle yn Wolverhampton yn seiliedig ar gymorth uniongyrchol gan Lywodraeth y DU i linell gynhyrchu fodurol newydd. Os yw hynny’n wir, mae’n golygu bod swyddi a ddylai fod ym Mhen-y-bont ar Ogwr, lle mae eu hangen yn ddybryd, yn cael eu dwyn yn uniongyrchol. Os felly, a allai dynnu sylw’r Ysgrifennydd Gwladol at hyn yn ei drafodaethau ac a wnaiff ofyn i’r Ysgrifennydd Gwladol: beth y maent yn mynd i’w roi yn ôl i dde Cymru a Phen-y-bont ar Ogwr i wneud iawn am hyn? Oherwydd os yw’n wir fod buddsoddiad Llywodraeth y DU yn dwyn y swyddi hyn o Gymru, yna rydym eisiau’r buddsoddiad hwnnw yn ôl er mwyn creu rhagor o swyddi a chynnal y swyddi sydd yma ar hyn o bryd.