Diolch. Aeth dros flwyddyn heibio erbyn hyn ers gweithredu Deddf Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant (Cymru) 2014, sydd bellach yn gweddnewid y ffordd y caiff gwasanaethau gofal a chymorth eu darparu ledled Cymru. Bûm yn falch o allu gweld gyda’m llygaid fy hun sut mae'r ddeddfwriaeth hon yn arwain at well canlyniadau i’r bobl â'r angen mwyaf yn ein cymdeithas. Mae hefyd yn helpu i sicrhau bod gwasanaethau'n gynaliadwy, er gwaethaf y cyni parhaus mae Llywodraeth y DU yn ei orfodi arnom.

Mae'r datganiad hwn yn rhoi’r wybodaeth ddiweddaraf i Aelodau'r Cynulliad ar y cynnydd ynghylch darparu gwasanaethau gofal mewn modd integredig a chydweithredol, sydd wrth wraidd y Ddeddf, ac yn ofyniad statudol ohoni. Mae'r Ddeddf yn darparu ar gyfer byrddau partneriaeth rhanbarthol fel yr hyn sy’n symbylu’r agenda integreiddio. Sefydlwyd saith bwrdd ledled Cymru i gyfateb i ardaloedd y byrddau iechyd. Maent yn dwyn ynghyd iechyd, gwasanaethau cymdeithasol, y trydydd sector, darparwyr preifat a dinasyddion.

Rwyf wedi cwrdd â chadeiryddion y byrddau hyn, y tro diwethaf ym mis Gorffennaf, i drafod eu cynnydd wrth ddarparu gwasanaethau integredig effeithiol ac effeithlon. Rwyf yn falch bod y byrddau hyn bellach wedi ymsefydlu'n gadarn, ac rwy'n talu teyrnged i'w haelodau am eu harweinyddiaeth a'u gwaith caled hyd yn hyn. Fodd bynnag, mae Llywodraeth Cymru yn cydnabod pwysigrwydd cydweithio’n agos â nhw i gefnogi eu gweithrediad parhaus. Rydym ni wedi cynnal cyfres o ddigwyddiadau ledled Cymru dros y 12 mis diwethaf i gefnogi byrddau rhanbarthol ac ystyried gwahanol agweddau ar eu swyddogaethau. Bydd y gefnogaeth hon yn parhau ac yn seiliedig ar ba gymorth y mae'r partneriaid yn ei ddweud wrthym sydd ei angen arnynt.

Un o gyflawniadau nodedig y byrddau oedd cyhoeddi ym mis Ebrill asesiadau poblogaeth fel sy'n ofynnol gan y Ddeddf. Rwy'n gwybod bod yr asesiadau hyn wedi cynnwys proses sylweddol o ymgysylltu a dadansoddi. Mae'r adroddiadau gwerthfawr hyn yn darparu sylfaen dystiolaeth glir ar lefel ranbarthol o’r ystod eang o anghenion gofal a chymorth. Mae partneriaid bellach yn gweithio tuag at gynhyrchu cynlluniau ardal ar y cyd mewn ymateb i'r asesiadau hynny. Mae’n rhaid i'r cynlluniau hyn gael eu llunio erbyn mis Ebrill 2018, a dyna fydd yn gosod yr agenda ar gyfer byrddau partneriaeth rhanbarthol. Rwyf wedi cyfarwyddo byrddau i ddefnyddio'r broses hon i ystyried yn strategol sut y byddan nhw’n cryfhau eu trefniadau integredig ymhellach.

Ochr yn ochr â fframwaith cyfreithiol Deddf 2014, mae Llywodraeth Cymru hefyd yn darparu cymorth ariannol sylweddol i annog mwy o waith integredig a chydweithredol trwy'r gronfa gofal integredig a gafodd ei hail-frandio yn ddiweddar. Mae £60 miliwn arall ar gael ledled Cymru eleni, ac mae ein rhaglen lywodraethu yn cynnwys ymrwymiad i gadw'r gronfa bwysig hon. Ers ei sefydlu yn 2014, defnyddiwyd y Gronfa Gofal Canolraddol i ddatblygu ystod eang o fodelau arloesol o weithio integredig. Credir bod y rhain wedi helpu i atal derbyn pobl i'r ysbyty yn ddiangen a galluogi pobl hŷn i barhau i fod yn annibynnol. Mae cwmpas y Gronfa Gofal Canolraddol wedi ehangu'n raddol fel bod ei amcanion bellach yn cwmpasu meysydd blaenoriaethu byrddau partneriaeth rhanbarthol ar gyfer integreiddio. Er bod y gronfa yn parhau i gefnogi gwasanaethau gofal canolraddol, mae hefyd yn cael ei ddefnyddio i gefnogi gwasanaethau integredig i bobl ag anawsterau dysgu a phlant ag anghenion cymhleth, ac erbyn hyn caiff gofalwyr eu cynnwys yng nghwmpas y gronfa. Bydd yr amcanion hyn yn weithredol am dair blynedd, a bydd hyn yn rhoi mwy o sicrwydd i ranbarthau ac yn eu galluogi i gynllunio'n strategol mewn ymateb i'w hasesiadau poblogaeth.

Comisiynwyd ymgynghorydd annibynnol i helpu byrddau partneriaeth rhanbarthol i nodi ymarfer da yn ymwneud â mentrau a ddatblygwyd trwy'r Gronfa Gofal Canolraddol. Mae'r canfyddiadau wedi cynorthwyo i sicrhau bod amcanion y gronfa a threfniadau adrodd gwell bellach yn canolbwyntio ar gyflawni deilliannau lles. Dros yr haf, ymwelais â nifer o brosiectau amrywiol a chyffrous sy’n bodoli oherwydd y Gronfa Gofal Canolraddol, ac fe welais y pwyslais cadarnhaol yn glir.

Rwyf wedi penderfynu comisiynu adolygiad cynhwysfawr o'r Gronfa Gofal Canolraddol yn ystod y flwyddyn ariannol nesaf. Bydd diben y gwaith hwn yn cynnwys darganfod y manteision cenedlaethol o ran sut y caiff yr arian hwn ei wario gan y byrddau partneriaeth rhanbarthol a phenderfynu ar ba un gyflawnwyd gwerth am arian.

Rwyf yn sicr bod llwyddiannau cadarnhaol y Gronfa Gofal Canolraddol yn deillio o’r ffaith ei fod yn cael ei wario ar y cyd gan bartneriaid. Nid yw gwneud pethau 22 gwaith yn gynaliadwy. Felly mae'r Gronfa Gofal Canolraddol yn cynrychioli un enghraifft glir o fyrddau partneriaeth rhanbarthol yn cyflawni eu blaenoriaeth allweddol o wneud defnydd mwy effeithiol o adnoddau. Gellir gweld enghraifft arall yn y disgwyliad a geir yn y canllawiau statudol y dylai partneriaid roi proses gomisiynu integredig ar waith. Mae hyn yn cynnwys strategaethau comisiynu ar y cyd yn ogystal â dulliau cyffredin o osod manylebau, cytuno ar ffioedd a sicrhau ansawdd. Mae hyn yn caniatáu i awdurdodau lleol a byrddau iechyd ganolbwyntio ar well ansawdd yn ogystal â sicrhau gwell gwerth am arian.

Mae'r Ddeddf yn gosod rheidrwydd ar y Rhanbarthau i sefydlu cyllidebau cyfun o ran darparu lleoedd mewn cartrefi gofal i oedolion erbyn mis Ebrill 2018. Bydd y cronfeydd cyfun hyn yn fodd o roi cefnogaeth sylweddol i’w trefniadau comisiynu ar y cyd, ac yn ddilyniant naturiol o hynny. Rwyf wedi datgan yn glir lawer gwaith fy mod yn disgwyl y caiff y cronfeydd cyfun hyn eu sefydlu ar y cyd ar lefel ranbarthol rhwng y bwrdd iechyd a'r holl awdurdodau lleol o fewn ardal y bartneriaeth. Rydym ni i gyd wedi ymrwymo i ddarparu gwasanaethau o ansawdd effeithiol sy'n gwella lles ein pobl, a gellir cyflawni hynny dim ond drwy gydweithio pwrpasol rhwng partneriaid sy'n arwain at weithio integredig a chynaliadwy yng ngwir ystyr y gair. Ni ellir cyflawni'r canlyniadau hynny yn llawn os nad oes ymrwymiad llwyr i gydweithio. Mae’n rhaid i awdurdodau lleol a byrddau iechyd drafod yn agored sut y gellir defnyddio arian cyhoeddus i fynd i'r afael ag anghenion rhanbarthol yn y modd mwyaf effeithiol. Mae ymdrin â chronfeydd cyfun yn y modd hwn yn gwbl gyson â'r cynigion ar gyfer diwygio llywodraeth leol.

Yn dilyn ymatebion i ymgynghoriad yn 2015, oedwyd y gofyniad am gronfeydd cyfun ar gyfer cartrefi gofal hyd fis Ebrill 2018. Yn ôl unrhyw safonau, mae partneriaid wedi cael digon o amser i gynllunio ar gyfer y gofyniad hwn ac fe ofynnais i gadeiryddion rhanbarthol ysgrifennu ataf erbyn diwedd mis Medi, yn nodi pa gynnydd a wnaed ganddynt. Er eu bod yn nodi heriau, roedd partneriaid yn mynegi yn gyffredinol eu huchelgais i symud tuag at fabwysiadu trefn o gomisiynu rhanbarthol ar y cyd, ac mae hynny yn fy nghalonogi, ond ni ddylai fod unrhyw amheuaeth y dylai hyn gynnwys gweithio i gyllidebau cyfun. Yr wythnos diwethaf fe drefnodd Llywodraeth Cymru ddigwyddiad cenedlaethol i drafod y cyfleoedd a'r heriau mae cyllidebau cyfun yn eu cyflwyno. Byddwn yn trefnu cymorth ychwanegol i ranbarthau yn ystod y misoedd nesaf i'w helpu i sefydlu a rheoli cronfeydd cyfun ar y sail a amlinellais yn gynharach. Byddaf yn asesu cynnydd eto yn gynnar yn y flwyddyn newydd.

Rwy'n cydnabod bod rhanbarthau wedi gwneud cynnydd wrth sefydlu'r cyllidebau cyfun hyn. Rwyf hefyd yn cydnabod, er hynny, bod problemau yn dal i fodoli o ran gallu rhai rhanbarthau i weithredu'r gofyniad hwn yn llawn erbyn mis Ebrill. Os, fodd bynnag, nad wyf yn fodlon â'r ffordd y cyflwynwyd y gofyniad hwn ym mhob rhanbarth erbyn diwedd y flwyddyn ariannol sydd ar ddod, bydd angen i mi ystyried dewisiadau o ran ymyrraeth fwy uniongyrchol. Mae'r rhain yn wasanaethau pwysig sy'n ymdrin â rhai o'n pobl fwyaf agored i niwed.

Rydym ni i gyd yn cydnabod yr heriau wrth ddarparu gwasanaethau integredig a chydweithredol. Bydd yn gofyn am ffyrdd newydd o weithio ac am newid diwylliannol sylweddol. Fodd bynnag, nid yw pobl yn poeni ynghylch ble mae gwasanaethau iechyd yn dod i ben na ble mae gwasanaethau cymdeithasol yn dechrau. Maen nhw eisiau gwasanaethau gofal a chymorth integredig a di-dor, a bydd Llywodraeth Cymru yn parhau i roi'r arweiniad a'r buddsoddiad i sicrhau'r newid hanfodol hwn. Diolch.