6. 6. Datganiad: Integreiddio a Gweithio mewn Partneriaeth mewn Iechyd a Gofal Cymdeithasol

Part of the debate – Senedd Cymru am 5:15 pm ar 10 Hydref 2017.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Angela Burns Angela Burns Conservative 5:15, 10 Hydref 2017

(Cyfieithwyd)

Gweinidog, fe hoffwn i ddiolch ichi am eich datganiad heddiw. Rwyf i hefyd yn croesawu cyhoeddi'r asesiadau poblogaeth, er fy mod mewn cryn ddryswch ynghylch sut y llwyddodd y byrddau iechyd hyn a sefydliadau eraill i lunio cynlluniau strategol yn y gorffennol heb y fath bethau. Rwy'n synnu’n fawr o glywed y cymerodd gyhyd i'w rhoi ar waith, oherwydd byddwn wedi meddwl mai elfen allweddol o ddeall pa wasanaethau y mae angen i chi eu darparu fyddai gwybod pa boblogaeth yr ydych chi'n ei gwasanaethu.

Hefyd, ychydig ar ôl hynny, soniasoch am y ffaith ynghylch y byrddau rhanbarthol a’u bod i ddefnyddio hyn yn rhan o'r broses i ystyried eu cyfranogiad strategol. A allwch chi gadarnhau pa un a yw ymddiriedolaeth y gwasanaeth ambiwlans yng Nghymru yn rhan o'r cynnig hwnnw hefyd, oherwydd, wrth gwrs, maen nhw’n rhan annatod o ddarparu gwasanaethau cydgysylltiedig ar gyfer iechyd a gofal cymdeithasol?

Rydych chi’n sôn, Gweinidog, am y gronfa gofal integredig, ac mae croeso i arian bob amser, does dim dwywaith am hynny. Fodd bynnag, wrth graffu ar gyllideb Llywodraeth Cymru, mae'n amlwg iawn bod rhai byrddau iechyd yn nodi nad yw’r ffactorau sy’n rheoli costau a buddsoddiadau mewn meysydd allweddol yn cael eu lliniaru gan y lefel ofynnol o arbedion y mae angen iddyn nhw eu gwneud. Felly, fy nghwestiwn i chi yw: a yw hyn yn ddigon? Pa gynlluniau wrth gefn sydd gennych chi, neu beth ydych chi'n disgwyl i'r byrddau iechyd a darparwyr gwasanaethau integredig ei wneud er mwyn sicrhau bod digon o arian yn y cronfeydd hyn i fwrw ymlaen a darparu'r gwasanaethau sydd eu hangen arnynt yn eu hardal benodol nhw? Fel y dywedais i, mae hyn i’w weld yn eglur iawn pan fo’r pwyllgor iechyd yn craffu ar gyllideb Llywodraeth Cymru.

Pa fetrigau y byddwch chi'n eu defnyddio wrth edrych ar eich adolygiad cynhwysfawr o'r Gronfa Gofal Canolraddol? Ydych chi mewn difrif wedi meddwl sut y bydd hynny—neu a yw eich swyddogion wedi ystyried sut y bydd hynny'n cael ei farnu? Pa feincnodau fyddwch chi'n eu defnyddio? Mae'n gwestiwn a godais gydag Ysgrifennydd y Cabinet yn gynharach ynglŷn â datganiad blaenorol. Mae’n iawn cael yr adolygiadau hyn, ond mae'n rhaid bod gennych chi fframwaith y gwyddoch chi y gall yr adolygiadau hynny weithio oddi mewn iddo, a gweithio'n dda.

Nid yw eich datganiad ar integreiddio a chydweithio ym maes iechyd a gofal cymdeithasol heddiw yn sôn am integreiddio cynllunio gweithlu. A fyddwch chi’n edrych ar hynny? A fyddwch chi’n gofyn i'r byrddau rhanbarthol hynny edrych ar hynny yn rhan o'u proses waith, wrth symud ymlaen? Oherwydd nid oes unrhyw ddiben bod gennym, er enghraifft, yr holl feddygon a nyrsys yn y byd y dymunwn ni—oni byddem ni yn y sefyllfa honno—i ddarganfod wedyn nad oes gennym ni ddigon o weithwyr cymdeithasol i gael pobl yn ôl i'w cartrefi, ac yn y blaen.

Nid ydych chi ychwaith yn sôn am sut y gallwn ni ddefnyddio'r byrddau hyn i feithrin diwylliant o arloesedd. Rwy'n credu mai’r hyn sy'n dod yn amlwg iawn, iawn yn yr adolygiad seneddol ac yn y dystiolaeth arweiniol sy'n cael ei chyflwyno gan y King’s Fund, ac ati, yw bod angen y gallu arnom ni i ganiatáu i hadau bychain o arloesi fwrw gwreiddiau, i wneud y newidiadau hynny, i sicrhau bod yr integreiddio hwn yn gweithio'n dda. Mae’n rhaid inni groesawu’r sector preifat i diriogaeth y sector cyhoeddus. Byddai gennyf ddiddordeb mawr mewn cael gwybod sut y byddwch chi'n gwneud y gwaith hwnnw a sut y byddwch chi’n gallu rheoli'r tensiwn nid annaturiol rhwng monolithau enfawr y sector cyhoeddus, os mynnwch chi, a'r sector gofal preifat ac, wrth gwrs, ein hawdurdodau lleol, sydd, fel y gwyddom ni eisoes, yn awdurdodau lleol trist iawn, a hwythau newydd dderbyn eu cyllidebau, ac yn pendroni sut y gallan nhw gyflawni eu rhan nhw o'r fargen hon. Diolch.