Part of the debate – Senedd Cymru am 3:37 pm ar 11 Hydref 2017.
Diolch i chi, Llywydd. A gaf fi yn gyntaf oll ddiolch i Ysgrifennydd y Cabinet am ei eiriau ar ddechrau ei gyfraniad? Fel pwyllgor, wrth gwrs, rydym yn falch eich bod wedi derbyn ein hargymhellion, ond rydym yn falch iawn eich bod o ddifrif ynglŷn â’r mater hwn, ac rydym yn ddiolchgar eich bod wedi derbyn casgliadau ein hadroddiad.
Adam Price—roedd ei brofiad fel person iau yn cyd-daro â sefyllfa neu brofiad llawer o bobl heddiw sy’n gwbl ddibynnol ar wasanaeth bws, heb gar teuluol, neu wasanaeth trên nad yw bob amser yn addas. Ac rwy’n cytuno’n llwyr ag Adam Price parthed ei sylwadau ar drafnidiaeth integredig. Rwy’n siŵr ein bod i gyd, fel ACau yn y Siambr, yn cael etholwyr yn cysylltu â ni gydag enghreifftiau—a gwn fod hyn yn digwydd i mi’n aml—o fws sy’n gadael yn syth ar ôl i’r trên gyrraedd. Neu a wyf fi wedi’i ddweud o chwith? Ond fe wyddoch beth rwy’n ei olygu.
Rwy’n credu bod David Rowlands yn gwneud pwynt cywir hefyd, sef nad mater i’r Llywodraeth yn unig yw hwn. Mae hwn yn fater y mae ein hawdurdodau lleol a’r cwmnïau bysiau eu hunain—mae ganddynt hwy ran i’w chwarae yn datrys hyn hefyd. Yn sicr, nid ydym fel pwyllgor yn awgrymu mai cyfrifoldeb y Llywodraeth yn unig yw datrys rhai o’r materion hyn.
Tynnodd Vikki Howells a Hefin David sylw at y dystiolaeth a gawsom gan awdurdodau lleol yn ein pwyllgor. Mae’n rhaid i mi ddweud bod y dystiolaeth honno wedi bod yn dipyn o agoriad llygad, ac mae’n bosibl fod peth tystiolaeth annisgwyl wedi dylanwadu ar gasgliadau ein hadroddiad. Ac wrth gwrs, un thema barhaus y siaradais amdani yn fy sylwadau agoriadol, ond a godais hefyd gyda Jenny a Jeremy Miles, oedd bod yna gylch dieflig—y sefyllfa amhosibl honno—sy’n rhaid ei oresgyn.
Rwy’n falch iawn fod Ysgrifennydd y Cabinet yn rhannu gweledigaeth y pwyllgor am wasanaethau bws effeithiol ac effeithlon a’i fod wedi ymrwymo i wella gwasanaethau bws ledled Cymru. Hir y parhaed y Llywodraeth i dderbyn argymhellion ein hadroddiadau pwyllgor yn llawn. Hoffwn hefyd ddiolch i Ysgrifennydd y Cabinet am ei wahoddiad i ACau fynychu’r uwchgynhadledd fysiau, ac er na allwn fod yn bresennol, roeddwn yn ddiolchgar am y gwahoddiad y llynedd. Dylwn ddiolch hefyd i gyd-Aelodau’r pwyllgor am eu gwaith ar yr adroddiad hwn, a thîm clercio ac ymchwil y pwyllgor, wrth gwrs, sydd bob amser yn rhoi cefnogaeth o safon uchel iawn i ni, ac wrth gwrs i bawb a roddodd dystiolaeth i’n pwyllgor. A diolch i bawb a gyfrannodd heddiw, yn enwedig i Jenny Rathbone, sydd yn aml, rwy’n sylwi, yn gwneud sylwadau ac yn cyfrannu at ein dadl er nad yw hi’n aelod o’r pwyllgor. Rwy’n ddiolchgar fod gennym Aelodau o gwmpas y Siambr hon sy’n cadw llygad ar ein gwaith ac yn darllen ein hadroddiadau er nad ydynt o reidrwydd ar y pwyllgor. Rwy’n gobeithio bod ein hadroddiad wedi bod yn gyfraniad effeithiol at y ddadl ar deithio ar fysiau a sut i leihau tagfeydd ar ein ffyrdd. Efallai na all gwasanaethau bws yng Nghymru gael gwared ar eu henw o fod yn Sinderela trafnidiaeth gyhoeddus eto, ond dylem wneud popeth yn ein gallu i sicrhau eu bod yn gallu mynd i’r ddawns.