Diolch, Llywydd, am y cyfle i wneud y datganiad hwn ar y Bil Rheoleiddio Landlordiaid Cymdeithasol Cofrestredig (Cymru), a gyflwynais ddoe.

Mae'r Bil hwn yn mynd i'r afael â materion o ganlyniad i benderfyniad dosbarthu gan y Swyddfa Ystadegau Gwladol. Mae'r penderfyniad i newid dosbarth landlordiaid cymdeithasol cofrestredig i gorfforaethau cyhoeddus anariannol i bob pwrpas yn dod â benthyciadau preifat LCC i'r cyfrifon cyhoeddus. Mae'r Bil yn gosod darpariaethau a fydd yn caniatáu i'r SYG adolygu'r penderfyniad hwn er mwyn cynnal y trefniadau ariannu presennol ar gyfer LCC yma yng Nghymru. Mae LCC yng Nghymru yn darparu cyfanswm o oddeutu 141,000 o dai rhent cymdeithasol fforddiadwy ac wedi chwarae rhan hanfodol mewn bodloni targed blaenorol Llywodraeth Cymru o 10,000 o dai fforddiadwy. Ariennir cyfran sylweddol o'u rhaglen ddatblygu trwy fenthyca o’r sector preifat i ategu'r cyllid a dderbynnir gan Lywodraeth Cymru. Mae Llywodraeth Cymru wedi ymrwymo i ddarparu 20,000 o dai fforddiadwy newydd, y mae cryn angen amdanynt, a hynny yn ystod tymor presennol y Cynulliad. Mae LCC wedi ymrwymo i ddarparu o leiaf 12,500 o'r cartrefi newydd hyn.

Llywydd, ym mis Medi 2016, ailgategoreiddiodd y Swyddfa Ystadegau Gwladol LCC yn y cyfrifon cenedlaethol fel corfforaethau cyhoeddus anariannol. Gallai’r hyn a ellid ei ystyried yn benderfyniad cyfrifyddu technegol ar yr olwg gyntaf, mewn gwirionedd fod â chanlyniadau difrifol a phellgyrhaeddol. Mae'n golygu y bydd benthyciadau preifat LCC, sydd ar hyn o bryd yn £200 miliwn y flwyddyn ar gyfartaledd neu £1 biliwn dros y cyfnod, yn cael eu dosbarthu fel benthyca net y sector cyhoeddus a’u nodi fel cost yn erbyn cyllidebau Llywodraeth Cymru. Mae effaith penderfyniad y SYG yn sylweddol, ac os na fyddwn yn cyflwyno deddfwriaeth a bod LCC yn parhau i gael eu dosbarthu fel sefydliadau sector cyhoeddus, byddai'n rhaid i’w cyllid ar gyfer adeiladu cartrefi gystadlu â blaenoriaethau eraill Llywodraeth Cymru. Byddai'n rhaid i ni naill ai gynyddu gwariant Llywodraeth Cymru ar dai cymdeithasol gan oeddeutu £1 biliwn yn ystod tymor presennol y Cynulliad, gydag effeithiau difrifol ar ein hymrwymiadau gwario presennol, neu dderbyn y byddai LCC yn gallu darparu nifer sylweddol llai o dai fforddiadwy newydd ac ni fydden nhw’n gallu benthyca i fuddsoddi yn y stoc bresennol. Mae benthyca LCC hefyd yn cefnogi'r cyfraniadau cadarnhaol a wnânt i'r cymunedau y maen nhw’n gweithio ynddynt, gan gynnwys hyfforddiant, cyflogaeth, buddiannau cymdeithasol ac economaidd sylweddol yn lleol. Bydd ansicrwydd hefyd i gyllidwyr sydd wedi gwneud ymrwymiadau hirdymor i ariannu sector LCC annibynnol.