Diolch i chi, Llywydd. A gaf fi ddweud ein bod yn hapus i nodi’r cynnig heb ei gymeradwyo o reidrwydd? Mae gennyf safbwynt amodol ar hyn. Hefyd, mae’r sefyllfa ar hyn o bryd, sef, yn ei hanfod, moratoriwm ar geisiadau hyd nes y bydd y maes wedi’i ddatganoli, yn rhywbeth y credwn ei fod yn briodol fel bod Llywodraeth Cymru a’r Cynulliad hwn, i bob pwrpas, yn cael eu caniatáu i ddatblygu dull sy’n seiliedig ar dystiolaeth. Mae gennyf rai amheuon ynglŷn â dull sy’n dweud y dylid ei wahardd yn eang ar bob sail oherwydd credaf fod tystiolaeth fel arfer yn galw am ddefnydd ychydig yn fwy cynnil na hynny, ac rwy’n credu ei bod yn bwysig iawn ein bod yn datblygu ein polisïau cyhoeddus yn ôl y dystiolaeth.

Mae rhywfaint o fanteision posibl—o leiaf, mae’r rhai sydd o blaid ffracio yn sôn amdanynt: defnyddio nwy yn hytrach na glo, os yw hynny’n ein hatal rhag troi at ynni adnewyddadwy mor gyflym ag y dymunwn, gallaf weld sut y mae’n tynnu sylw, ond mae’n fwy caredig na glo, rydym yn gwybod hynny; a’r incwm a’r buddsoddiad posibl mewn hen gymunedau glofaol, nid wyf yn credu y gellir rhoi’r pethau hyn i’r naill ochr. Fodd bynnag, mae llawer o wrthwynebiad cyhoeddus, ac mae’n ymyriad aflonyddol iawn—neu mae’n ymddangos felly, beth bynnag—ac mae’n cael effaith fawr ar ein tirwedd. Felly, nid wyf yn credu y gellir rhoi’r ffactorau hynny i’r naill ochr yn hawdd iawn, ac maent yn sicr yn peri pryder i gymunedau ledled Cymru.

Ond rwy’n dod yn ôl at yr angen am ddull sy’n seiliedig ar dystiolaeth, ac mae angen i ni wneud asesiad teg o’r dechnoleg hon i weld a ellir manteisio arni i ryw raddau. Gwn fod llawer o ddadleuon wedi bod, o ddaeargrynfeydd i dapiau fflamllyd, ac os ydynt yno, a’i bod yn ffaith gadarn eu bod yn berygl go iawn, yna mae’n rhaid i ni, yn amlwg, roi sylw i hynny a gweithredu arno. Ond rwy’n credu bod rhai o’r ystod o straeon a glywch yn ei gwneud yn ofynnol i ni, beth bynnag, edrych—