Part of the debate – Senedd Cymru am 3:13 pm ar 25 Hydref 2017.
Diolch, Llywydd. Hoffwn ddechrau drwy ddiolch i Simon Thomas am gyflwyno’r cynnig hwn. Ac rwy’n nodi telerau’r cynnig ac yn cydnabod y pryderon y mae nifer o’r Aelodau wedi’u codi yn y Siambr heddiw mewn perthynas â ffracio.
Ddiwedd y flwyddyn ddiwethaf, gwneuthum ddatganiad ar ein polisi a oedd yn datblygu ar ynni. Nodais dair blaenoriaeth: defnyddio ynni’n fwy effeithlon, lleihau ein dibyniaeth ar ynni a gynhyrchir o danwyddau ffosil, a hybu’r newid ynni i sicrhau’r manteision mwyaf posibl i Gymru. Y mis diwethaf, cyhoeddais dargedau ymestynnol ar gyfer ynni adnewyddadwy, sy’n cynnwys cael Cymru i gynhyrchu 70 y cant o’r trydan y mae’n ei ddefnyddio o ynni adnewyddadwy erbyn 2030. Bydd hyn yn ein helpu i ddatgarboneiddio ein system ynni. Er mwyn gallu symud tuag at ynni glân mae gofyn i ni weithredu er mwyn newid o barhau i echdynnu tanwyddau ffosil, yn ogystal â gwneud gwaith pellach i annog a chymell cynhyrchiant ynni adnewyddadwy. Ac wrth gwrs, roedd yn ymrwymiad allweddol ym maniffesto Llafur Cymru i barhau ein gwrthwynebiad cadarn a diamwys i ffracio. Felly, rwy’n credu bod Llywodraeth Cymru wedi dangos yn glir ein bod yn cefnogi’r teimladau sy’n sail i’r cynnig.
Mae’n adeg dda i gymryd camau i atal Cymru rhag cael ei chlymu i echdynnu tanwydd ffosil pellach drwy olew a nwy anghonfensiynol ar y tir, megis siâl neu fethan gwely glo. Mae gennym eisoes fframwaith cynllunio rhagofalus drwy ddau hysbysiad cyfarwyddo a gyhoeddwyd mewn perthynas ag echdynnu olew a nwy anghonfensiynol. Fodd bynnag, rwy’n cydnabod bod angen gwneud mwy. Rwyf eisoes wedi dechrau adolygiad o ‘Polisi Cynllunio Cymru’ er mwyn sicrhau ei fod yn cyd-fynd â bwriadau ein nodau llesiant yn y ffordd orau bosibl a’i fod yn cefnogi cynnydd o ran ein hagenda datgarboneiddio. Fel rhan o’r adolygiad hwn o bolisi cynllunio cenedlaethol, byddaf yn cryfhau polisi cynllunio mewn perthynas ag echdynnu olew a nwy anghonfensiynol ar y tir, a byddaf yn ymgynghori ar newidiadau yn gynnar y flwyddyn nesaf. Rwyf wedi ysgrifennu at brif swyddogion cynllunio yn rhoi gwybod iddynt fy mod yn bwriadu ymgynghori ar newidiadau o’r fath. Rwy’n hyderus y bydd y newidiadau rwy’n bwriadu ymgynghori arnynt drwy fy adolygiad cyffredinol o ‘Polisi Cynllunio Cymru’ yn cyflawni amcanion y cynnig heb fod angen newidiadau i’r gyfraith ar unwaith. Fodd bynnag, nid wyf yn diystyru’r posibilrwydd o gyflwyno deddfwriaeth rywbryd yn y dyfodol os bydd yn rhaid gwneud hynny.