Part of the debate – Senedd Cymru am 4:19 pm ar 25 Hydref 2017.
Diolch, Llywydd. Mae’r cynnig heddiw yn glir iawn: yn syml iawn, nid ydym eisiau gweld treth dwristiaeth ar waith yng Nghymru. Rwy’n dychmygu y bydd y rhan fwyaf ohonoch wedi sylweddoli hynny erbyn hyn. [Chwerthin.] Mae’r Aelodau’n ymwybodol fod gan Gymru bwerau codi trethi sylweddol bellach o dan Ddeddfau Cymru 2014 a 2017, ac yn gynharach eleni, fod Llywodraeth Cymru wedi ymgyngori ar ddulliau trethiant newydd arfaethedig. Arweiniodd yr ymgynghoriad hwnnw at gynigion i gyflwyno pedair treth newydd—treth dwristiaeth, ardoll ar ofal cymdeithasol, treth tir gwag, a threth ar blastigau tafladwy. Roeddwn yn mynd i sôn am y 305 ymateb a dderbyniwyd i’r alwad gan y Llywodraeth am syniadau am gynigion ar gyfer trethi newydd, ond cafodd hynny ei grybwyll gan Aelodau yn gynharach. A chlywais ymateb Ysgrifennydd y Cabinet i’r cwestiynau hynny, ac roedd yn ymddangos eich bod yn meddwl bod hynny’n fwy o ymatebion nag yr oeddech yn ei ddisgwyl ar y cychwyn. Felly, gadawaf hynny i fod am y tro.
Mae’r ddadl heddiw yn canolbwyntio’n unig ar yr effaith a’r pryderon y gallai gweithredu’r dreth dwristiaeth arwain atynt, mewn rhyw ddull neu fodd, hyd yn oed os nad yw’r gwelliannau i’r cynnig hwn yn adlewyrchu hynny’n llwyr. Os caf droi at y gwelliannau’n fyr, nid yw’n syndod na fyddwn yn cefnogi gwelliant y Blaid Lafur sy’n dileu ein cynnig cyfan. Er bod llawer o’r gwelliant hwnnw’n ffeithiol, ni allwn gytuno â rhannau eraill ohono. Ond rhaid i mi ddweud o leiaf fod gwelliant 1 yn berthnasol i’r cynnig o’i gymharu â’r gwelliant 2 anhygoel a ddarparwyd gan Blaid Cymru, nad oes ganddo ddim i’w wneud â’n cynnig o gwbl. Mae rhaid i mi ddweud fy mod yn ei hystyried hi’n eironig nad yw’r blaid sydd, yn ôl pob tebyg, wedi bod eisiau datganoli trethi’n hwy nag unrhyw un arall yma yn y Siambr hon yn dymuno siarad am gynnig treth pwysig, megis treth dwristiaeth, pan fo’r grŵp hwn wedi cyflwyno dadl am y dreth hon ac am y cynnig hwn.