Part of the debate – Senedd Cymru am 5:05 pm ar 25 Hydref 2017.
Iawn. Yn ôl adroddiad yn 2014 gan Geoff Ranson o’r grŵp ymgyrchu Cut Tourism VAT—mae’n dweud, yn benodol:
Y DU yw’r uchaf o gymharu â’r gwledydd eraill ac mae bron i 3% yn uwch na’r Almaen a thros 5.5% o gymharu ag Iwerddon sef yr isaf o’r gwledydd cymharol, a gafodd wared ar dreth maes awyr i dwristiaid ar 1 Ebrill 2014.
Ystyriwch yr adroddiad hwn, ynghyd â datganiad a wnaeth Cymdeithas Lletygarwch Prydain eleni fod nifer yr ymwelwyr Ewropeaidd â’r DU eisoes i lawr oherwydd y bygythiad cynyddol o derfysgaeth. Byddai unrhyw awgrym y gallwch wella twristiaeth Cymru â threth a allai gynyddu prisiau i dwristiaid yn ymddangos yn annhebygol. Yn ôl Llywodraeth Cymru, yn 2016, gwariodd twristiaid tua £14 miliwn y dydd tra oeddent yng Nghymru, sef cyfanswm o £5.1 biliwn y flwyddyn, a dywedodd yr Athro Annette Pritchard, cyfarwyddwr Canolfan Ymchwil Twristiaeth Cymru ym Mhrifysgol Metropolitan Caerdydd, wrth siarad â rhaglen ‘Week In Week Out’ BBC Wales am dwristiaeth yng Nghymru, ac rwy’n dyfynnu:
Nid ydym yn gwneud cystal yn rhyngwladol â’n cystadleuwyr, rydym yn cael tua 3 y cant o’r ymwelwyr a thua 2 y cant o’r gwariant.
Mae hyn yn cyferbynnu â’r ffaith bod gennym oddeutu 5 y cant yn fras o’r boblogaeth. Felly, mae hyn yn awgrymu bod Cymru eisoes yn tangyflawni ar dwristiaeth. Mae gan Gymru lawer i’w gynnig i’r rhai sy’n dymuno mwynhau ein cefn gwlad ac arfordiroedd ysblennydd. Felly, mae unrhyw dreth sy’n cynyddu’r gost o ymweld â Chymru yn debygol o leihau twristiaeth mewn sector sydd eisoes yn tangyflawni ac sydd mewn amgylchedd trethi uchel yn gyffredinol. Os ystyriwn arferion gwario defnyddwyr, mae pris a chost fel arfer, os nad bob amser, yn ffactor o ran a yw rhywun yn gwneud pryniant, ac nid yw twristiaeth yn wahanol yn hyn o beth. Rhaid diogelu’r diwydiant hanfodol bwysig hwn, a’i annog i dyfu, a’i annog i wella ei berfformiad. Ni ddylid ei wasgu â rhagor o dreth.
Dywedodd Anthony Rosser, cadeirydd Cymdeithas Lletygarwch Prydain yng Nghymru a rheolwr gwesty yng Nghymru, mewn cyfweliad diweddar am unrhyw dreth arfaethedig,
Byddai’n gam pendant tuag at yn ôl... Mae gennym... bryderon gwirioneddol ynglŷn â’r crochan diweddar o gostau sydd wedi berwi drosodd yn y 18 mis diwethaf, gan gynnwys cynnydd mewn ardrethi busnes... chwyddiant cynyddol a phrisiau bwyd ac ynni’n codi. Bydd costau cynyddol fel hyn... yn rhoi mantais annheg i’n cystadleuwyr.
Yn olaf, gellid dweud y gellid gosod y dreth dwristiaeth ar lefel isel iawn, £1 y noson efallai. Yn wir, gwnaeth Sefydliad Bevan, nad yw’n rhan o Lywodraeth Cymru, yr awgrym hwn mewn blog diweddar ac adroddiadau eraill, ac roeddent yn dweud y gallai Llywodraeth Cymru gapio ardoll o’r fath. Fy mhryder ynglŷn â hyn yw ei fod yn gadael drws yn gilagored y gellid ei wthio’n llydan agored gan y Llywodraeth.