Part of the debate – Senedd Cymru am 5:03 pm ar 21 Tachwedd 2017.
Diolch, Llywydd. A gaf i sicrhau'r Aelodau fy mod i wedi gwrando'n astud iawn ar yr hyn a ddywedwyd mewn trafodaethau pwyllgor blaenorol ar y pwnc hwn, ac yn wir ar y sylwadau yma heddiw? Nid oes unrhyw amheuaeth ein bod ni i i gyd yn cytuno bod hawliau plant a phobl anabl, fel y cawn nhw eu nodi yng nghonfensiynau'r Cenhedloedd Unedig, yn sylfaenol bwysig. Fe hoffwn i atgoffa'r Aelodau bod hawliau plant a phobl ifanc, gan gynnwys rhai plant a phobl ifanc anabl, eisoes wedi eu hymgorffori i'r dyletswyddau cyfreithiol yn y Bil. Yn wir, byddwn yn dadlau eu bod wrth wraidd y darn hwn o ddeddfwriaeth. Gadewch imi hefyd fod yn gwbl glir: Nid oes neb wedi awgrymu bod unrhyw agwedd ar y Bil hwn yn anghydnaws â'r confensiynau hynny. Os yw gweithwyr proffesiynol ac ymarferwyr yn cydymffurfio â'u dyletswyddau o dan y Bil hwn, yna byddant yn cydymffurfio ag egwyddorion a bwriadau'r confensiynau. Nawr, rwy'n sylweddoli bod dymuniad i sicrhau bod yr hawliau a nodir yn y Confensiwn yn cael amlygrwydd penodol, a dyna pam mae'r Llywodraeth wedi cyflwyno ei gwelliannau heddiw. Mae gwelliant 25 yn arbennig yn cynnwys cyfeiriad uniongyrchol at hyn yn nhrosolwg y ddeddfwriaeth—fel y dywedais i, mae'n rhoi lle blaenllaw iddo ar ddechrau'r ddeddfwriaeth.
Fodd bynnag, rwyf, unwaith eto, yn dweud nad wyf i eisiau gweld athrawon, staff cymorth ac eraill yn gorfod ymdrin â rhagor o fiwrocratiaeth—biwrocratiaeth sydd o bosib yn tynnu eu sylw oddi ar y dasg hollbwysig sydd ganddyn nhw o ddysgu ac addysgu. Mae'n rhaid inni osgoi'r angen i athrawon, ysgolion—[Torri ar draws.] Os gallwch chi fod yn amyneddgar. Mae'n rhaid inni osgoi'r angen i athrawon, ysgolion a chyrff llywodraethu orfod rhoi tystiolaeth eu bod wedi ystyried y confensiynau yn eu rhyngweithio unigol gyda'r holl blant a phobl ifanc ag anghenion dysgu ychwanegol. A Darren, yn gwbl briodol, rydych chi a Llyr, yn fy nwyn i gyfrif yn barhaus ar y mater o lwyth gwaith athrawon a biwrocratiaeth. Rydych chi wastad yn fy herio i yn y Siambr hon, yn gwbl briodol, ynghylch yr hyn y mae'r Llywodraeth hon yn ei wneud a beth yr wyf innau'n ei wneud i leihau llwyth gwaith athrawon a biwrocratiaeth sy'n tynnu eu sylw oddi ar ddysgu ac addysgu. Ac er fy mod i'n llwyr ddeall bod eich amcanion yn rhai anrhydeddus, rwyf yn wirioneddol bryderus y bydd canlyniadau anfwriadol yr hyn sydd wedi'i gynnig yma heddiw yn golygu y bydd ymarferwyr yn gorfod cofnodi bob dydd mewn rhyw fodd neu'i gilydd, a dangos, petai her gyfreithiol, eu bod nhw wedi ystyried Confensiwn y Cenhedloedd Unedig wrth gyflawni'r dyletswyddau hyn. Os byddan nhw'n gwneud hynny'n iawn, bydd hynny'n faich biwrocrataidd. Os na fyddan nhw, rydym ni'n diraddio'r confensiynau i fod yn ymarferiad ticio blychau syml. Mae'n ddrwg gen i, Darren.