Part of the debate – Senedd Cymru am 3:16 pm ar 12 Rhagfyr 2017.
Rydym ni yn UKIP yn croesawu'r cynllun hwn ac yn cydnabod pethau fel parth menter canol Caerdydd, sydd wedi bod yn llwyddiant mawr i sector gwasanaethau ariannol a phroffesiynol Cymru. Rydym yn gobeithio y bydd yn fodel ar gyfer rhagor o ehangu ar draws pob sector o'r economi. Nodwn hefyd gyfaddefiad Ysgrifennydd y Cabinet yn y gorffennol, o ystyried yr holl heriau yr ydym yn eu hwynebu yng Nghymru, y gallwn lwyddo dim ond mewn partneriaeth â'r sector busnes. Mae'r heriau hynny yn cynnwys digideiddio, awtomatiaeth a phoblogaeth sy'n heneiddio, pob un ohonyn nhw'n rhwystrau anodd eu goresgyn. Ond os ydym ni'n llwyddiannus wrth ymdopi â'r newid cyflymdra hwn yn ein heconomi, bydd yn sefydlu dyfodol Cymru am genedlaethau i ddod.
Er bod rhai gwahaniaethau gwleidyddol rhyngof i ac Ysgrifennydd y Cabinet, yn sicr nid wyf am iddo fethu yn ei uchelgeisiau cynhwysfawr ar gyfer economi Cymru. Ond a gaf i ofyn iddo nodi bod yn rhaid i alluogwyr allweddol llwyddiant economaidd gynnwys cymorth busnes ar gyfer y sector preifat, a dylai hyn gynnwys y gallu i gael cyllid a chyn lleied o reoleiddio, trethi ac ymyrraeth gan y sector cyhoeddus â phosibl; cyfundrefn cymorth gadarn ar gyfer arloesedd ac entrepreneuriaeth mewn partneriaeth â'n prifysgolion; ac efallai yn fwy na dim, buddsoddi yn ein pobl ifanc ar ffurf yr addysg gorau posibl, yn academaidd ac yn alwedigaethol? Yn anad dim, mae'n rhaid inni ennyn dyhead yn ein pobl ifanc, sy'n bartneriaid yn y fenter hon. Dim ond trwy godi lefelau addysg a hyfforddiant ein pobl y gallwn fod ar y ffordd i welliant tymor hir, yn enwedig o ran sicrhau bod lefelau llythrennedd a rhifedd digonol gan bawb. Ond mae'n rhaid nodi na fydd hyd yn oed y polisïau addysgol iawn ar eu pennau eu hunain yn ddigon i newid sefyllfa economaidd Cymru. Fodd bynnag, mae'n elfen angenrheidiol na fyddai braidd neb, os o gwbl, yn dadlau yn ei chylch.
Er mwyn cyflawni ei hamcanion economaidd, mae angen i Lywodraeth Cymru fod â system o dargedu cwmnïau sy'n darparu gwerth uwch a mwy o ddeiliadaeth gynaliadwy yng Nghymru nag sydd wedi bod yn y gorffennol. Mae'n rhaid inni symud oddi wrth ymagwedd is-gwmnïau i un sy'n annog y rhai hynny a fydd yn lleoli eu pencadlys yng Nghymru.
Nid yw datblygu economaidd yn digwydd ar ei ben ei hun. Nid oes unrhyw rym anweledig sy'n creu swyddi, yn darparu buddsoddiad newydd neu'n ehangu awdurdod sylfaen drethu Llywodraeth Leol. Pobl a sefydliadau sy'n gwneud i ddatblygu economaidd ddigwydd, naill ai drwy benderfyniadau preifat neu ar y cyd. Mae angen pwyslais trwm ar fuddsoddi mewn ymchwil a datblygu gwyddoniaeth a thechnoleg fel amcanion hunansefydledig y wlad hon, ac mae angen inni ddeall methiannau'r gorffennol—yr ideoleg 'dŵr coch clir' sydd wedi ein harwain at yr hyn a elwir y blynyddoedd a wastraffwyd, pan wariwyd biliynau o bunnoedd o'r hyn a elwir yn arian Ewropeaidd gydag ychydig iawn neu ddim gwelliant i ffyniant economaidd y genedl na'i phobl.
Ni all Cymru bellach fforddio economi sy'n seiliedig ar sector cyhoeddus chwyddedig sy'n ychwanegu ychydig iawn neu ddim manteision ariannol i'r economi. Mae angen ystyried a chymhathu polisi economaidd yng Nghymru gydag addasiadau priodol i amodau lleol. Rydym ni'n cydnabod y gellir disgrifio sefyllfa bresennol economi Cymru fel bod yn heriol: mae gwerth ychwanegol gros sy'n is na chyfartaledd y DU, sefyllfa ymylol ein gwlad, diffyg cytrefi mawr a lefelau sgiliau cymharol isel yn y boblogaeth gyffredinol i gyd yn gwaethygu'r anawsterau y mae Cymru yn eu hwynebu. Rydym ni yn UKIP yn croesawu'r uchelgeisiau economaidd, gan gynnwys y cynlluniau, ac rydym ni'n edrych ymlaen at yr economi gryfach y maen nhw'n ei haddo a fydd, gobeithio, er lles bob rhan o gymdeithas Cymru.