Diolch, Dirprwy Lywydd. Mae gan drafnidiaeth ran ganolog i'w chwarae i wella ffyniant Cymru, gan gysylltu pobl, cymunedau a busnesau â swyddi, cyfleusterau, gwasanaethau a marchnadoedd. Mae ganddi swyddogaeth allweddol i sicrhau cymunedau cydlynol a bodloni ein nodau lles 'iachach' a 'mwy cyfrifol' drwy ddewisiadau pobl a newid moddol at ddulliau teithio mwy cynaliadwy, gan gynnwys trafnidiaeth gyhoeddus, beicio a cherdded.

Mae Deddf Trafnidiaeth (Cymru) 2006 yn rhoi dyletswydd arnom ni i ddatblygu polisïau i hyrwyddo ac annog cyfleusterau a gwasanaethau trafnidiaeth diogel, integredig, cynaliadwy, effeithlon ac economaidd i Gymru, o Gymru ac o fewn Cymru. Mae’r polisïau hyn wedi'u nodi yn strategaeth drafnidiaeth Cymru, ynghyd â sut y mae Llywodraeth Cymru yn bwriadu cyflawni'r polisïau hyn. Cyhoeddwyd y strategaeth gyfredol yn 2008 a chafodd ei hadolygu yn 2013, pan benderfynwyd bod y polisïau a’r ymyriadau o fewn y strategaeth yn dal i fod yn berthnasol ac yn briodol i ddiwallu anghenion trafnidiaeth pobl Cymru. Yn fwy diweddar, fodd bynnag, mae nifer o ddatblygiadau allweddol o ran polisïau a deddfwriaeth wedi digwydd yng Nghymru, sy’n golygu bod angen inni ailedrych ar y strategaeth i sicrhau bod ein polisïau a'r camau a gymerwyd i wella trafnidiaeth yng Nghymru yn dal i gyfrannu’n gadarnhaol at ddarparu ffyniant i bawb.

Mae rhaglen lywodraethu Llywodraeth Cymru yn nodi sut y bydd y Llywodraeth yn darparu mwy o swyddi, a swyddi gwell, drwy economi gryfach, decach, yn gwella ac yn diwygio ein gwasanaethau cyhoeddus, ac yn adeiladu Cymru unedig, gysylltiedig a chynaliadwy. I gefnogi ein rhaglen lywodraethu, sy'n nodi’r prif ymrwymiadau y byddwn yn eu cyflawni rhwng nawr a 2021, mae ein strategaeth genedlaethol yn dwyn ynghyd ymdrechion y sector cyhoeddus cyfan tuag at genhadaeth ganolog y Llywodraeth hon o ddarparu ffyniant i bawb. Bydd y rhaglen lywodraethu a'r strategaeth genedlaethol yn ein helpu i fanteisio i'r eithaf ar ein cyfraniad at y nodau llesiant cenedlaethol sy'n ofynnol o dan Ddeddf Llesiant Cenedlaethau'r Dyfodol (Cymru) 2015. Mae angen inni hefyd ystyried y bydd Deddf yr Amgylchedd (Cymru) 2016 yn dod i rym, ac yn arwain at dargedau statudol i leihau carbon ac allyriadau yng Nghymru; yma, trafnidiaeth yw’r trydydd sector mwyaf o ran allyriadau, ac mae’n gyfrifol am tua 13 y cant o allyriadau carbon yng Nghymru.

Mae’r galw am berchnogaeth a defnydd o gerbydau preifat yn parhau i gynyddu. Cerbydau preifat yw’r grym mwyaf o hyd ar gyfer teithiau ac i gludo nwyddau. Yn wir, mae 85 y cant o’r teithiau sy’n cael eu gwneud yng Nghymru yn digwydd mewn ceir, ac mae teithiau mewn bysiau ac ar y rheilffyrdd yn gyfrifol am tuag 8 y cant yr un. Cerdded yw’r modd uchaf a ddewiswyd ar gyfer y daith i ysgol gynradd, a theithio mewn bysiau yw’r uchaf ar y lefel uwchradd. Rhagwelir y bydd y galw am drafnidiaeth gyhoeddus a phreifat yn cynyddu’n sylweddol dros y 10 mlynedd nesaf. Mae'r rhagolygon yn dangos cynnydd o 150 y cant o leiaf yn y galw am y moddau trafnidiaeth gyhoeddus a cherbydau preifat erbyn 2030. Mae’r effaith bosibl ar ein hamgylchedd, ynghyd ag iechyd a lles pobl, yn golygu bod angen inni fireinio ein dulliau polisi sy'n ein galluogi i ymdrin yn well â’r heriau y mae angen inni roi sylw iddynt yn y degawd i ddod.