Mae bob amser yn bleser cael datganiadau gan Ysgrifennydd y Cabinet, ond—mae 'ond' yma—rhaid imi ddweud fy mod yn ddryslyd yma ac ychydig yn siomedig, oherwydd yr hyn a gawsom gan Ysgrifennydd y Cabinet—cywirwch fi os ydw i'n anghywir, ar bob cyfrif—oedd datganiad ynghylch datganiad sefyllfa-un-polisi y mae wedi’i wneud heddiw, canllawiau arfarnu trafnidiaeth Cymru y mae’n mynd i’w cyhoeddi yfory, cynllun cyllid trafnidiaeth cenedlaethol y bydd yn ei gyhoeddi’n ddiweddarach yn y mis, a strategaeth trafnidiaeth a fydd yn cyrraedd rywbryd yn y dyfodol pell efallai. Ac, wyddoch chi, nid yw hynny'n ddigon da. Mae rhai Aelodau Cynulliad wedi dweud heddiw, yn gwbl briodol yn fy marn i, nad oes digon o amser yn y dydd. Wel, does bosib, yr hyn yr ydym ni ei eisiau mewn gwirionedd gan y Llywodraeth yw datganiad am ddogfennau sydd wedi’u cyhoeddi y gallwn ni graffu arnyn nhw. Nid rhyw sylwebaeth neu awgrymiadau ynghylch ffurf polisi yn y dyfodol—mae angen inni weld y dogfennau eu hunain.

Felly, a gaf i ofyn iddo ynglŷn â’r cynllun cyllid trafnidiaeth cenedlaethol, y mae’n dweud y caiff ei gyhoeddi erbyn diwedd y mis, a gawn ni gyfle yn y dyfodol i gael datganiad fel y gallwn ymateb mewn gwirionedd, yn hytrach na sôn am—? Y cyfan yr ydym ni'n ei wybod nawr yw y caiff un ei gyhoeddi erbyn diwedd y mis. Sut ydym ni i fod i ymateb i hynny? A yw'n gallu dweud wrthym ni, mewn gwirionedd—efallai y gall ddweud wrthym ni—ychydig ynghylch beth yw'r newidiadau? Beth yw’r cyfeiriad teithio—heb chwarae ar eiriau—yn y strategaeth honno?

O ran strategaeth trafnidiaeth Cymru yn gyffredinol, a all o leiaf roi syniad inni—mwy nag y mae wedi’i ddweud wrthym ni—am rai o'r paramedrau bras, pethau sy'n bwysig iawn, iawn i'm plaid i, er enghraifft? Roedd pwysigrwydd y cysylltiad rhwng y gogledd a'r de yn ganolog i’r strategaeth trafnidiaeth Cymru wreiddiol ac, yn anffodus, yn y diwygiad yn 2013, ac yn sicr byth ers hynny, mae hynny wedi cael ei anghofio’n dawel, ac yn hytrach na pholisi trafnidiaeth sy’n ymwneud â chydlynu Cymru fel cenedl, mae'n ymwneud â’n glynu at y genedl drws nesaf, gyda’r pwyslais i gyd ar gysylltiadau dwyrain-gorllewin. Dyna'r math o beth lle mae gwir angen inni weld y strategaeth trafnidiaeth ei hun, Ysgrifennydd y Cabinet, er mwyn gallu gwneud ein gwaith o graffu arnoch.