Part of the debate – Senedd Cymru am 5:10 pm ar 12 Rhagfyr 2017.
Diolch. [Torri ar draws.] Gwnaf. Gwnaf i fy ngorau i ateb cyfres o gwestiynau, ond a gaf i'n gyntaf ddiolch i chi, Suzy, am y croeso bras yr ydych chi wedi'i roi i'r manylion yn y rheoliadau hyn, a hefyd i'r eglurder y mae'r rheoliadau yn ei roi i ddarparwyr? Rwy'n credu bod rhywfaint o'r eglurder hwnnw wedi deillio, mae'n rhaid i mi gydnabod, o'r craffu ar y rheoliadau ar eu hynt i'r pwynt hwn, gan gynnwys o dan y Bil blaenorol gan Aelodau'r Cynulliad, ond hefyd y gwaith a wnaethpwyd gan fy nghyn gyd-Aelod y Gweinidog ar fy chwith, hefyd. Bu llawer o ymgysylltu â rhanddeiliaid, ac rwy'n credu bod hynny wedi llywio'r cynnydd i gyflawni'r lefel hon o fanylder. Mewn rhai ffyrdd, er y bu'r pwyslais ar y gwelliant parhaus hwnnw a gwella safonau'r gwasanaeth a'r gweithlu, bu pwyslais hefyd ar atebion ymarferol a fydd yn gweithio, hefyd, gyda'r sector. Felly, rwy'n credu ein bod ni wedi cyrraedd man eithaf da.
Gadewch imi geisio troi at rai o'r materion y cyfeiriodd hi atyn nhw. Yn gyntaf, un o'r materion a oedd yn eithaf diddorol o ran yr ymgynghoriad a'r adborth ehangach oedd yr union bwynt hwnnw am lety neu wasanaethau eraill nad ydyn nhw wedi'u cynnwys yng nghwmpas y gyfres gyfredol o reoliadau. Wel, mae cwmpas mewn gwirionedd o fewn y Ddeddf i ailystyried hynny. Felly, er enghraifft, un o'r rhai a grybwyllwyd yn flaenorol yw'r mater o ganolfannau dydd. Nawr, ceir gwahanol fathau o ganolfannau dydd. Mae yna ganolfannau dydd a all weithredu bron fel clwb cinio—cyrraedd am awr neu ddwy a chyfrwng gwych i ymgysylltu'n gymdeithasol a phethau ehangach. Ceir eraill sydd, i bob pwrpas, ar gyfer pobl sy'n mynychu am ddau neu dri diwrnod yr wythnos am gyfnod helaeth o amser. Nawr, nid yw'r rhai hynny wedi'u cynnwys, ar sail yr adborth yr ydym ni wedi'i gael, ar hyn o bryd, ond mae'r Ddeddf yn caniatáu'r hyblygrwydd hwnnw i ailystyried ac adolygu, wrth i amser fynd heibio, gwasanaethau eraill y gellid ystyried eu bod o fewn y ddarpariaeth gofal yn gyffredinol yn hynny o beth.
O ran y codau y gwnaethoch chi sôn amdanynt, gallaf ddweud wrthych fod y codau sy'n berthnasol i'r meysydd hynny wedi, mewn gwirionedd eu cyhoeddi eisoes yn deillio o Ddeddf 2014, ond byddaf i'n hapus i ysgrifennu i roi rhagor o fanylion am hynny. [Torri ar draws.] A, iawn, iawn. Wel, felly, i egluro, byddaf i'n hapus i ysgrifennu i egluro hynny, Suzy, os ydych chi'n cael rhywfaint o wybodaeth wahanol yn y fan yna.
O ran y dull gweithredu, pa un ai o ran y gofynion nyrsio—sydd, gyda llaw, yn canolbwyntio'n helaeth iawn ar ganlyniadau unigolion erbyn hyn; mae'n canolbwyntio yn helaeth iawn ar y person, yn hytrach na bod yn fwy rhagnodol, normadol mewn unrhyw ffordd sy'n dweud bod yn rhaid i chi gael hyn a hyn o nyrsys i hyn a hyn o bobl, ac ati. Mae hyn yn ymwneud llawer yn fwy â—mae yna ofyniad yma ar y rheolwyr a'r unigolion cyfrifol sy'n goruchwylio rheolwyr y gwasanaethau unigol hynny i wneud yn siŵr bod anghenion y bobl unigol hynny ym mhob gwasanaeth unigol wedi eu hystyried, ac os oes angen presenoldeb nyrsio llawn amser ar un neu ddau, neu beth bynnag, bydd hynny'n cael ei ddarparu.
Y cwestiwn a godwyd gennych chi oedd, 'Beth sy'n digwydd os oes methiant yn hynny?' Dyma yn union lle y byddai'r rheoleiddiwr yn mynd ati i weithredu, ond gan ddefnyddio, mae'n rhaid imi ddweud, dull cymesur, oherwydd os oedd yn rhan o batrwm clir a bwriadol, rwy'n amau y byddai'r rheoleiddiwr yn gweithredu mewn modd gwahanol iawn i rywbeth a ddigwyddodd dros dro, mewn argyfwng, pan oedd proses yn cael ei defnyddio er mwyn llenwi'r bwlch hwnnw'n gyflym. Felly, byddai dull cymesur yn cael ei ddefnyddio, rwy'n credu, gan y rheoleiddiwr.
Fe wnaethoch chi gyfeirio hefyd at y mater o amser teithio a'r swyddogaeth o ran hynny o beth hefyd, yr eglurder a roddir i hyn bellach a'r rheoleiddiwr. Unwaith eto, mae goruchwyliaeth y—. Yr hyn nad ydym ni wedi'i wneud yma, yn fwriadol ar sail yr ymgynghoriad, yw dilyn, unwaith eto, ffordd rhy ragnodol sy'n dweud wrth ddarparwr, 'Mae'n rhaid i chi ddilyn y model hwn yn union i gyfrifo eich amser teithio a'ch amser gofal'. Yr hyn yr ydym ni wedi ei ddweud yw, 'Mae'n rhaid bod gennych, yn ôl y Rheoliadau hyn, gynllun ar waith, mae'n rhaid bod gennych chi ddull wedi'i gynllunio o lunio rota i'ch staff'. Rydym yn cydnabod y bydd yn amrywio mewn gwahanol leoliadau a gwahanol fathau o wasanaeth a ddarperir, ond rydym ni eisiau gweld hynny, a bydd y rheoleiddiwr eisiau gweld hynny. Ac os nad yw hynny ar waith, mae gan y rheoleiddiwr y gallu yn y fan yma i gamu i mewn, mewn gwirionedd, ac os nad oes model priodol ar waith, ni fydd y rheoleiddiwr yn fodlon â hynny, ac mae ganddo bwerau yn hyn o beth.
Felly, mae gofyniad yma ar reolwr y gwasanaeth hwnnw, ond hefyd ar yr unigolyn cyfrifol hwnnw, i wneud yn siŵr bod y cynlluniau hynny ar waith a bod amser teithio ac amser gofal yn cael eu gwahanu. Ar hyn o bryd, fel y gwyddom, yn anffodus, yr hyn sydd gennym weithiau—nid yr holl ddarparwyr, oherwydd bod arferion da iawn ar waith—ond mae rhai yn mynd â gormod o amser ei gilydd, ac nid yw hynny o reidrwydd yn dda i ofal yr unigolyn, ond nid yw'n ffordd dda ychwaith ar gyfer ymdeimlad y staff eu hunain o'u gwerth yn eu proffesiwn. Rhan allweddol o fy null gweithredu i yw gwneud yn siŵr ein bod—mae rhan o'r rheoliadau yn gwneud hyn, pa un a yw'n hyn neu'r agwedd yr ydym yn ei chymryd tuag at gontractau dim oriau o fewn hyn—gan ddweud wrth y proffesiwn mewn gwirionedd 'Rydym yn gwerthfawrogi'r proffesiwn hwn, rydym ni eisiau eich gweld yn cael eich dyrchafu.'
Os oes unrhyw beth o ran y codau y mae angen imi ysgrifennu atoch i'w egluro, byddaf i'n hapus i wneud hynny. A oedd unrhyw agweddau eraill? Rwy'n credu fy mod i wedi ymdrin â—