Part of the debate – Senedd Cymru am 5:41 pm ar 12 Rhagfyr 2017.
Oes, da iawn, Simon. Felly, fe ddylen nhw fwynhau rhai hawliau. Ond ni allwn ddal ati fel cymdeithas i gytuno'n dragwyddol â galwadau lleiafrifoedd. Rywbryd, mae'n rhaid inni gydnabod y bydd rhoi mwy o hawliau i grŵp lleiafrifol penodol yn cael effaith negyddol ar hawliau y rhan fwyaf o bobl yn ein cymdeithas yn ei chyfanrwydd.
Mae gennym enghraifft berffaith o hyn gyda'r dadleuon diweddar dros hawliau pobl drawsryweddol. Mae'r Llywodraeth Geidwadol yn San Steffan yn cynnig rhai diwygiadau eithaf cynhwysfawr i hawliau pobl drawsryweddol. Gallai hyn olygu y gallai unrhyw un sy'n dymuno nodi bod eu rhyw yn wahanol i'w rhyw corfforol wneud hynny o bosibl, dim ond drwy ddiffinio eu hunain fel y cyfryw. Felly, gallem weld dynion yn mynd i mewn i doiledau cyhoeddus menywod oherwydd mae'r dynion hyn yn honni eu bod nhw'n diffinio eu hunain fel menywod. Gallem weld troseddwyr gwrywaidd yn mynnu cael eu hanfon i garchardai i fenywod oherwydd maen nhw'n diffinio'u hunain fel menywod. Gallem yn y diwedd weld mudiad y 'Girl Guides' yn gorfod derbyn dynion sy'n diffinio eu hunain fel menywod yn arweinwyr, oherwydd os yw mudiad y 'Girl Guides' yn gwrthod gwneud hyn, efallai yn y pen draw y byddan nhw'n wynebu cael eu herlyn oherwydd maen nhw rywsut wedi torri hawliau dynol honedig rhywun. Rydym yn mynd i gael llawer o hwyl gyda hyn dros yr ychydig flynyddoedd nesaf os ydym yn parhau i roi sylw fel cymdeithas i'r math hwn o ffwlbri sydd ag obsesiwn am leiafrifoedd.
Yr hyn sydd angen inni ei wneud yw cael trafodaeth aeddfed am yr elfen o hawliau lleiafrifoedd a derbyn bod yn rhaid cael terfynau iddynt. Dim ond hyn a hyn o wyro oddi wrth y norm y gall unrhyw gymdeithas ei dderbyn cyn bod cymdeithas yn ymffrwydro'n llwyr. Ac os parhawn ni ar hyd y ffordd hon o geisio plesio elfennau mwyaf gwallgof y mudiad trawsryweddol, yna'r hyn y byddwn ni'n ei wynebu fel cymdeithas, o fewn dim o dro, fydd chwalfa lwyr.
Nawr, ar ôl gwneud y sylw cyffredinol hwn, nid yw hynny'n golygu nad oes unrhyw waith da yn digwydd ym maes hawliau dynol yng Nghymru. Mae rhywfaint o waith da yn digwydd. Ond mae rhai o'r pryderon a fynegir yn yr adroddiad hwn yn sicr, yn fy marn i, yn gyfeiliornus. Er enghraifft, dyna'r mater o roi'r bleidlais i garcharorion. I ddyfynnu o'r adroddiad,
'Mae carcharorion yng Nghymru, fel sy'n wir yng ngweddill Prydain, yn parhau i fod yn destun gwaharddiad cyffredinol ar bleidleisio mewn etholiadau, ac mae Llys Hawliau Dynol Ewrop wedi canfod ei fod yn groes i'w hawliau Confensiwn.'
Diwedd y dyfyniad. Fy ymateb i hynny fyddai bod carcharorion yn y carchar oherwydd eu bod nhw wedi troseddu—hynny yw, ar wahân i nifer cymharol fychan sydd wedi eu collfarnu ar gam. Maen nhw felly wedi ymddwyn yn groes i fuddiannau'r gymdeithas yn ei chyfanrwydd. Wrth wneud hynny, maen nhw wedi ildio rhai hawliau eithaf sylweddol, megis yr hawl i'w rhyddid eu hunain. Felly, maen nhw dan glo. Mae'r hawl i ryddid yn fwy o hawl na'r hawl i bleidleisio. Felly, os ydyn nhw'n ildio'u hawl i'w ryddid eu hunain, pa wallgofddyn a gafodd y syniad y dylen nhw gael yr hawl i bleidleisio?
Rydym ar fin gadael yr Undeb Ewropeaidd yn union oherwydd ffwlbri fel hyn. Nid oes unrhyw gydsyniad poblogaidd i'r cynnig hwn i sicrhau bod carcharorion yn cael pleidleisio. Os mai dyma beth mae Llys Hawliau Dynol Ewrop yn ceisio'i ddweud, yna gorau po gyntaf y byddwn ni'n cefnu arno a'r holl sefydliadau eraill cysylltiedig. Diolch.