Gall y weithred syml o blannu coed arwain at lawer o fanteision yn ei sgil, o dwristiaeth i economi coetir sy'n egino, o reoli llifogydd i fywyd gwyllt sy'n ffynnu, o wella iechyd a lles i adeiladu tai a swyddi. Ceir llawer ohonom nad ydym yn sylweddoli'r effaith gadarnhaol y gall coedwigoedd a choetiroedd yng Nghymru ei chael ar ein bywydau. Fel aelod o'r Pwyllgor Newid Hinsawdd, Amgylchedd a Materion Gwledig, hoffwn bwysleisio manteision cymdeithasol coetiroedd—yr ail brif thema a archwiliwyd yn yr adroddiad 'Heb gyrraedd gwreiddyn y mater'.

Fel y dywedodd ein Cadeirydd, Mike Hedges, ar ein hymweliad â choetir gwych Ysbryd Llynfi ym Maesteg, gwelodd pawb ohonom drosom ein hunain pa mor fuddiol y gall coetiroedd fod i'r gymuned leol. Mae Cyfoeth Naturiol Cymru yn gweithio gyda'r cymunedau yng nghwm Llynfi uchaf i adfer hen bwll glo Coegnant a safleoedd golchfeydd Maesteg yn goetir cymunedol. Mae trigolion lleol, grwpiau cymunedol ac ysgolion oll wedi cymryd rhan, o blannu coed, perllannau cymunedol, traciau beicio a chynllunio llwybrau cŵn. Ar ein hymweliad â Maesteg, awgrymodd un o'r cyfranwyr fod angen inni wneud coetiroedd yn cŵl. Gall ymgysylltu â phobl ifanc a'u hannog i ymweld â choetir gyda'r teulu neu drwy'r ysgol ennyn cariad gydol oes tuag at yr awyr agored. Yn ogystal ag ymgorffori addysg coetiroedd yn ein hysgolion, fel y mae'r adroddiad yn awgrymu, byddai'n werth archwilio ffyrdd y gallai Bagloriaeth Cymru weithio gyda grwpiau coetiroedd cymunedol yn y dyfodol.

Gwyddom i gyd nad ydym yn manteisio digon ar y pethau sydd ar garreg ein drws, ond mae cael mynediad i goetiroedd a mannau gwyrdd, yn enwedig mewn ardaloedd trefol, mor fuddiol i iechyd a lles pobl, ac rwy'n cytuno gydag Aelodau eraill ynghylch pwysigrwydd cynyddu ein gorchudd canopi, yn enwedig yn yr ardaloedd trefol hynny. Mae'r manteision posibl i'n cymunedau yn sylweddol. Wrth drafod y mater gyda chynrychiolwyr o Coed Cadw ar fy ymweliad â choedwig Wentwood, dywedasant wrthyf am eu prosiect Wandering in the Woods. Cynhaliwyd y prosiect hwn yn Essex, Dwyrain Sussex a Wiltshire gyda'r nod o ailgysylltu pobl sy'n byw gyda dementia mewn cartrefi gofal â natur ac yn benodol, â choetiroedd. Dangosodd y prosiect fod manteision sylweddol iawn yn bosibl yn gorfforol, yn emosiynol ac yn gymdeithasol i bobl sy'n byw gyda dementia a'u gofalwyr o ymweld â choetiroedd, a buaswn yn annog Ysgrifennydd y Cabinet i edrych ar y prosiect hwnnw.

Yn fy etholaeth i, Gorllewin Casnewydd, mae Coed Cadw Cymuned Basaleg yn gweithio'n galed i ddiogelu eu hamgylchedd coetir naturiol lleol. Nod y grŵp ymroddedig o wirfoddolwyr yw creu parc coetir sy'n hygyrch, wedi'i reoli'n dda ac yn ddeniadol i bawb ei fwynhau. Mae rhannu gwybodaeth ac arferion da ledled Cymru yn hanfodol. Mae Llais y Goedwig yn cefnogi'r holl grwpiau cymunedol ledled Cymru. Mae dod â'r grwpiau hyn at ei gilydd a rhannu cyngor ymarferol yn ffordd bwysig o helpu gwirfoddolwyr i ddod at ei gilydd i edrych ar ôl a rheoli coetiroedd cymunedol.

Rwy'n croesawu bwriad Llywodraeth Cymru i gynyddu'r cyllid ar gyfer grwpiau coetiroedd cymunedol bach ledled y wlad. Mae coetiroedd cymunedol yn lleoedd gwerthfawr sy'n galluogi ymwelwyr i wneud y gorau o'r awyr agored ac i gyfrannu at iechyd a lles trigolion lleol. Rhaid inni ymdrechu i gefnogi grwpiau coetiroedd cymunedol lleol, gan ei gwneud yn haws i bobl reoli a gwarchod coetiroedd er budd a mwynhad cenedlaethau'r dyfodol.