1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru ar 9 Ionawr 2018.
6. A wnaiff y Prif Weinidog amlinellu blaenoriaethau economaidd Llywodraeth Cymru ar gyfer Aberafan yn 2018? OAQ51509
Gwnaf. Nodir ein blaenoriaethau economaidd ar gyfer pob rhan o Gymru, gan gynnwys Aberafan, yn y cynllun gweithredu economaidd, 'Ffyniant i Bawb'.
Diolch i chi am yr ateb yna, Prif Weinidog. Mae gan Lywodraeth Cymru yn amlwg y cysyniad o ardaloedd menter fel un o'i ffactorau pwysig o ran twf economaidd lleol, ond mae'r unig ardal fenter yng Ngorllewin De Cymru ym Mhort Talbot mewn gwirionedd. Cafodd ei chreu o ganlyniad i'r ansicrwydd yn y maes cynhyrchu dur, ac rwy'n gwerthfawrogi buddsoddiad Llywodraeth Cymru gyda Tata, ond ceir ansicrwydd ynghylch dyfodol y gwaith dur o hyd oherwydd y fenter ar y cyd, ac nid ydym yn gwybod manylion y fenter ar y cyd honno eto. Felly, mae angen cadw'r ardal fenter honno'n weithredol ac yn ddeniadol i bobl.
Nawr, mae'n ymddangos mai ychydig iawn o symudiad sydd yn yr ardal fenter ar hyn o bryd o ran mewnfuddsoddi a gweld swyddi yn dod i mewn, ond efallai fod hynny oherwydd y ffaith fod carchar yn dod i'r ardal fenter. Mae'n bendant bod ansicrwydd yno oherwydd hynny. Nawr, yr hyn yr ydym ni eisiau yw i Lywodraeth Cymru gael gwared ar yr ansicrwydd hwnnw. Mae'n hawdd, oherwydd y cwbl y mae'n rhaid i chi ei wneud yw dweud nad ydych chi'n mynd i werthu'r tir i'r Weinyddiaeth Gyfiawnder a bydd yr ansicrwydd hwnnw'n diflannu, a gall busnesau fod yn edrych ymlaen at yr ardal fenter honno fel dewis. Mae'n bwysig bod y defnydd diwydiannol a masnachol o'r tir hwnnw ar gyfer datblygu'r economi leol a thwf, ac nid ar gyfer carchar.
Wel, gallaf ddweud wrth yr Aelod fy mod i wedi derbyn ymateb gan y Weinyddiaeth Gyfiawnder i lythyr a anfonais. Nid yw'r ymateb yn foddhaol, yn fy marn i, ac felly mae ein safbwynt yn parhau yr un fath. Nid ydym ni mewn sefyllfa i werthu'r tir hwnnw, gan nad yw'r ymateb yn foddhaol. Gallaf ddweud, er mwyn ei gynorthwyo, o ran Port Talbot, y dyfarnwyd cymorth ariannol gwerth cyfanswm o £676,000 i tua 37 o geisiadau gan Lannau Port Talbot i'w helpu i fantoli cost ardrethi busnes. Rydym ni wedi sicrhau lwfansau cyfalaf uwch ar gyfer tri safle penodol yn ardal fenter y glannau er mwyn hybu cyfleoedd buddsoddi a chyflogi ar gyfer yr ardal, a bydd y lwfansau cyfalaf uwch hynny ar gael mewn ardaloedd penodedig ym Mharc Ynni Baglan, ystâd ddiwydiannol Baglan a dociau Port Talbot.