Part of the debate – Senedd Cymru am 4:11 pm ar 10 Ionawr 2018.
Diolch, Lywydd. A gaf fi ddiolch i David Melding, Simon Thomas, Joyce Watson, Neil Hamilton, John Griffiths, ac Ysgrifennydd y Cabinet am gymryd rhan yn y ddadl hon—a Paul Davies am gymryd rhan yn y ddadl hon? Ac rwy'n credu ei bod hi'n wirioneddol—. Credaf ei bod hi'n wirioneddol bwysig fod gennym nifer o bobl nad ydynt yn aelodau o'r pwyllgor sydd â diddordeb yn yr adroddiad pwyllgor hwn. Credaf fod pawb ohonom wedi gweld, yn llawer rhy aml gydag adroddiadau pwyllgor, y pwyllgor yn siarad â'r prif gorff yn ein plith, ac mae'n braf iawn gweld cynifer o bobl â diddordeb. A gaf fi ddweud, Ysgrifennydd y Cabinet, fy mod yn credu eich bod heddiw wedi gweld yr ewyllys da a'r gefnogaeth sydd i'r pwyllgor gan Aelodau ar draws y Siambr, a chredaf eich bod yn gwybod bod gennych hynny gan y sefydliadau anllywodraethol ac yn bwysicach efallai, gan y cyhoedd, a mae'r rhain oll yn awyddus i sicrhau bod ein hamgylchedd morol yn cael gofal da?
Credaf fod eich ymateb yn gadarnhaol iawn. Fe sonioch chi am amgylchedd morol gwydn a rôl strategol Llywodraeth Cymru a chredaf fod bron bob Aelod a siaradodd wedi sôn am rôl strategol Llywodraeth Cymru; credaf fod hynny'n allweddol—fod Llywodraeth Cymru yn gyfrifol am y strategaeth. Rwy'n croesawu'r ffaith eich bod wedi sicrhau bod yr holl ddogfennau ar gael ar gais—eu bod, ar gais, i gael eu rhoi ar y rhyngrwyd yn awr; rwy'n cymryd bod hynny'n golygu ar wefan Llywodraeth Cymru. Ac rwy'n croesawu'r parodrwydd i weithio gyda phartneriaid, oherwydd maent yn awyddus iawn i weithio gyda Llywodraeth Cymru. Nid ydynt am ymladd gyda chi. Nid ydynt am anghytuno â chi. Maent am weithio gyda chi er mwyn sicrhau amgylchedd morol gwell.
A gaf fi ailadrodd yr hyn a ddywedodd Paul Davies? A allwn gael diweddariadau rheolaidd? Nid yn unig i'r pwyllgor, gan ei bod yn braf fod yr wyth ohonom yn gwybod amdano, ond byddai i'r 60 ohonom wybod amdano yn y Cyfarfod Llawn gymaint yn well. A chredaf, mewn gwirionedd, fod pobl wedi sôn am yr un pethau ar hyd yr amser. Soniodd David Melding fod y rheolaeth aneffeithiol yn fygythiad, nid yw dynodi bob amser yn golygu rheoli effeithiol, a phwysigrwydd data da a monitro. A dywedodd Simon Thomas fwy neu lai yr un peth gan ddefnyddio geiriau gwahanol. Ond mewn gwirionedd, mae'n ymwneud â sicrhau bod y data'n iawn, gwneud yn siŵr fod y dynodiadau'n gywir ac yn cael eu hariannu'n effeithiol, a bod popeth yn gweithio'n iawn. Rydym eisiau amgylchedd morol llwyddiannus. Pe baem yn cael pleidlais arno, 'A ydym eisiau amgylchedd morol llwyddiannus?', byddai gennym 60 llaw yn codi, neu 60 o bobl yn pwyso'r botwm 'ie'.
A gaf fi groesawu Joyce Watson yn ôl i'r pwyllgor? Oherwydd credaf fod ei diddordeb yn yr amgylchedd morol ac ardaloedd gwledig yn gryf iawn. Rhoddwyd diwedd ar dreillio am gregyn bylchog. Roedd hynny o ddiddordeb i nifer o fy etholwyr, yn ogystal â phobl sy'n byw yng ngorllewin Cymru. Cyfeiriodd at bwysigrwydd bywyd morol, a chredaf weithiau ein bod yn sôn am yr amgylchedd morol ac efallai nad ydym bob amser yn meddwl y tu hwnt i bysgod—yr holl fywyd sydd i'w gael yn y môr heblaw pysgod.
Credaf fod y pryder ynghylch llygredd cychod yn rhywbeth nad ydym yn rhoi digon o sylw iddo, o bosibl. Rydym yn sôn am beryglon ceir mewn ardaloedd trefol, ond mae gennych gychod yn mynd allan yno, yn aml gyda diesel, cychod hŷn weithiau sy'n gollwng diesel—dim ond ychydig. Gall effaith hynny ar yr amgylchedd morol fod yn enfawr.
Credaf fod Neil Hamilton, unwaith eto, wedi pwysleisio'r consensws trawsbleidiol a strategaeth orfodi sy'n seiliedig ar risg. Credaf fod hynny'n rhywbeth a dderbyniwyd gan Ysgrifennydd y Cabinet yn ogystal.
Mae John Griffiths yn falch o foroedd Cymru a'r amgylchedd arfordirol. Credaf fod hynny'n rhywbeth arall—. Gallem roi hynny i lawr fel penderfyniad trawsbleidiol. Credaf fod hwnnw'n un arall lle byddem yn cael 60 'ie'. Mae pobl yn falch, ac mae angen inni adeiladu ar y weledigaeth uchelgeisiol.
Brexit—mae hynny'n mynd i ddigwydd. Credaf fod angen inni wneud yn siŵr ein bod yn cadw'r gorau o'r hyn a fu ac yn cyflwyno'r hyn sy'n newydd. Credaf nad oes unrhyw bwrpas galaru ein bod yn gadael yr Undeb Ewropeaidd. Mae'n ymwneud â dweud, 'Fe gadwn bopeth sy'n dda ac ychwanegu ato a'i wneud yn well.'
Unwaith eto, gyda thrafodaeth Paul Davies gyda rhanddeiliaid, mae'n bwysig iawn ein bod i gyd yn siarad â rhanddeiliaid. Credaf mai un o gryfderau mawr y ffaith ein bod yma yn hytrach nag yn Aelodau Seneddol yw ein bod yn cael mwy o amser yn ein hetholaethau a chyfle i fynd a siarad â phobl yn ein hetholaethau, i drafod y materion hyn. Mae angen inni weithio gyda rhanddeiliaid oherwydd maent i gyd yn awyddus i hyn weithio. Nid oes neb yn ceisio tanseilio'r amgylchedd morol. Nid oes neb yn ceisio tanseilio'r cynllun morol. Nid oes neb yn ceisio'i ddifrodi. Mae pawb yn awyddus iddo weithio. Mae gwir angen inni roi blaenoriaeth uchel i ardaloedd morol gwarchodedig, fel y dywedodd Paul Davies.
A gaf fi orffen drwy ofyn am—? O ystyried mai'r peth cyntaf y gofynnais amdano pan ddechreuais, a gaf fi ofyn am yr ail un eto? A gawn ni ddiweddariadau rheolaidd os gwelwch yn dda, efallai bob blwyddyn, i'r corff hwn, nid yn unig i'r pwyllgor? Credaf eich bod wedi gweld heddiw faint o ddiddordeb sy'n bodoli, nid yn unig ymysg yr wyth ohonom ar y pwyllgor, ond ymysg llawer o bobl nad ydynt ar y pwyllgor, pobl sy'n cynrychioli ardaloedd sydd â chryn dipyn o arfordir, lle mae'n fater sy'n effeithio arnynt, yn effeithio ar eu hetholwyr, ac yn fater a gaiff ei ddwyn i'w sylw yn rheolaidd. Diolch.