9. Dadl Fer: Mae'r robotiaid yn dod — mae angen i Gymru gael cynllun ar gyfer awtomateiddio

Part of the debate – Senedd Cymru am 5:55 pm ar 17 Ionawr 2018.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Ken Skates Ken Skates Labour 5:55, 17 Ionawr 2018

(Cyfieithwyd)

A gaf fi ddiolch i'r Aelod am ei gyfraniad heddiw ac am gyflwyno'r pwnc ar gyfer y ddadl fer? Mae'n bwnc y gwn ei fod yn teimlo'n arbennig o angerddol yn ei gylch, a heddiw, unwaith eto, mae wedi cyflwyno araith ragorol, sy'n nodi rhai o'r prif heriau, ond hefyd y cyfleoedd y gallwn eu cael os ydym yn addasu i'r pedwerydd chwyldro o flaen ein cystadleuwyr. Mae'n ddiddorol; rwy'n treulio cryn dipyn o fy amser ar hyn o bryd yn etholaeth Alun a Glannau Dyfrdwy, a thynnodd yr Aelod Seneddol lleol, Mark Tami, fy sylw yn gynharach yr wythnos hon at y ffaith mai'r etholaeth honno o'r holl rai ledled Prydain yw'r bumed etholaeth fwyaf agored i effaith awtomeiddio yn y DU. Dyna etholaeth sy'n gartref i rai o'r cyflogwyr mwyaf yn y sector preifat, rhai o'r cwmnïau mwyaf arloesol yn y sector preifat yn y DU, ond mae'n faes y mae'n rhaid inni sicrhau ei fod yn wydn yn y dyfodol, o ystyried ei gyfraniad i economi Cymru.

Nawr, rydym yn gwneud mwy na datblygu cynllun gweithredu economaidd newydd ar gyfer gwella rhagolygon Alun a Glannau Dyfrdwy a'i sylfaen weithgynhyrchu leol, sy'n gartref, wrth gwrs, i barc diwydiannol mwyaf Ewrop. Rydym hefyd yn cyflwyno, fel blaenoriaeth ac ymyrraeth uniongyrchol, y ganolfan ymchwil gweithgynhyrchu uwch a fydd yn canolbwyntio'n fawr iawn ar y cyfleoedd a geir drwy awtomatiaeth ar gyfer y sylfaen weithgynhyrchu yn yr ardal honno ac ar draws y rhanbarth cyfan yn wir. Ond rwy'n credu bod y ddadl hon yn adlewyrchu pwysigrwydd y mater hwn a'i effaith ar yr etholwyr a gynrychiolwn ar draws y wlad. Mae Lee yn sicr yn gywir i honni y bydd y modd yr ymatebwn yn pennu ein ffyniant yn y dyfodol a diogelwch ein heconomi. Fel y mae eraill wedi dweud yn y gorffennol, mae ein heconomi a'n sylfaen ddiwydiannol wedi wynebu newid technolegol o'r blaen ers y chwyldro diwydiannol cyntaf, drwy'r ail, i mewn i'r drydedd, ac yn awr, wrth inni nesáu at y pedwerydd chwyldro. Rydym bob amser wedi gorfod ymateb i heriau newydd ac wynebu cyfleoedd newydd, ond rwy'n credu, Ddirprwy Lywydd, ei bod yn deg dweud yn y gorffennol nad yw diwydiant Cymru bob amser wedi cadw i fyny gyda'r newid mewn technoleg.

Rydym yn awr ar drothwy pedwerydd chwyldro diwydiannol, gyda datblygiadau mewn deallusrwydd artiffisial ac awtomeiddio a fydd yn trawsnewid gwead ein heconomi a'r ffordd yr ydym yn byw ein bywydau. Yng nghanol y newid digynsail hwn, yn sicr mae gan Lywodraeth rôl ganolog i ddarparu arweinyddiaeth ac i ddatblygu ymateb strategol. Ni allwn wneud dim a gadael y newid hwn i'r marchnadoedd. Felly, ein rôl yw sicrhau bod yr arweinyddiaeth honno, y weledigaeth honno a'r cymorth hwn i fusnes ar gael bob amser. Ni allwn atal datblygiad technolegau newydd yn y bedwaredd oes ddiwydiannol, ac ni ddylem geisio atal y cynnydd y mae'n ei gynrychioli. Ond fe allwn, ac mae'n rhaid inni arfogi ein busnesau a'n pobl i ddiogelu eu hunain ar gyfer y newid yn y dyfodol. Dyna pam y mae'r cynllun gweithredu economaidd a lansiwyd ychydig cyn y Nadolig yn nodi'n eglur fod awtomatiaeth a digideiddio ymhlith yr heriau a'r cyfleoedd strategol allweddol sy'n wynebu economi Cymru dros y blynyddoedd nesaf.

Mae'r pum galwad i weithredu yn y cynllun yn darparu llwyfan i ni allu gweithio gyda diwydiant, undebau llafur a phartneriaid eraill i ymateb i'r heriau a amlinellodd Lee. Rydym yn canolbwyntio cyllid ar gyfer cefnogi busnesau i baratoi ar gyfer heriau yfory, i ddiogelu ein heconomi a'n gweithlu ar gyfer yr hyn y bydd awtomatiaeth yn debygol o'i gyflwyno yn y dyfodol. Dyna pam y mae'r cynllun gweithredu yn rhoi cymaint o bwyslais ar sgiliau, ar arloesi ac ar adeiladu ar economïau rhanbarthol sy'n gynhyrchiol ac yn gystadleuol. Ddirprwy Lywydd, dyna pam rydym am adeiladu ein dull o weithredu yng nghyd-destun perthynas adeiladol ac aeddfed gyda busnes, dull o weithredu sy'n seiliedig ar y contract economaidd newydd, lle mae'n bosibl iawn y bydd busnesau'n gofyn i ni ddangos yr arian iddynt, ond lle rydym ni'n gofyn iddynt hwy ddangos eu cynlluniau i ni ar gyfer y pedwerydd chwyldro diwydiannol. Mae'n hawdd anobeithio—