Part of 3. Cwestiynau Amserol – Senedd Cymru am 3:31 pm ar 31 Ionawr 2018.
Wel, ar ran fy etholwyr yn Aberconwy, hoffwn ddiolch i Darren Millar am godi'r mater hwn unwaith eto yn y Siambr. A rhaid imi ddweud fy mod yn hynod siomedig ddoe ynglŷn â'r sylwadau gwamal a wnaed gan ein Prif Weinidog mewn ymateb i'r cwestiwn a ofynnodd Darren Millar iddo ddoe, gan awgrymu mai oedran yw'r prif reswm pam y mae'r ffigur hwn i'w weld yn uchel yn ôl pob tebyg. Rydym yn sôn am bobl sydd wedi marw.
Nawr, pan edrychwch ar y ffigurau, o'u cymharu â phoblogaeth bwrdd iechyd Betsi Cadwaladr, ym mis Hydref, nodais mai'r bwrdd oedd â'r lefel uchaf o ddigwyddiadau diogelwch cleifion a ddosberthir fel rhai cymedrol, difrifol neu farwolaeth yng Nghymru, gan gynnwys 41 o farwolaethau damweiniol. Nawr, yn y ffigurau sy'n cael eu cyflwyno, mae fy nhad fy hun yn un o'r ystadegau hynny—marwolaeth ddamweiniol yn deillio o lawdriniaeth.
Ond gadewch i mi fynd â chi'n ôl i'r adran ddamweiniau ac achosion brys. Yn y cyfnod hwnnw o 18 mis olaf o fywyd fy nhad, cefais lawer o brofiadau o gael fy nal yn yr adran ddamweiniau ac achosion brys gydag ef, wedi fy nal gyda phobl eraill ar drolïau mewn coridorau, a dynion ambiwlans yn methu mynd yn ôl at eu hambiwlansys. Nid yw'r system, llif cleifion drwy'r ysbyty, yn dda. Ond fe ddywedaf wrthych: mae eich holl Aelodau Cynulliad gogledd Cymru yma, ar sawl achlysur, a'n Hysgrifennydd Cabinet, wedi nodi'r ffaith bod problemau—problemau difrifol—o fewn bwrdd iechyd Betsi Cadwaladr.
Bellach, mae'r cyfan rwyf wedi—. Rydych wedi cael eich beio a'ch cyhuddo o haerllugrwydd ffroenuchel. Ddoe, fe'ch cyhuddais o ddiffyg diddordeb. Profwch fi'n anghywir, profwch bawb yn anghywir. Dewch gyda mi—gadewch i mi fynd â chi drwy'r wardiau, lle mae pobl yn gwisgo cathetrau, lle y gwelwch jygiau llawn o ddŵr lle nad oes neb wedi yfed drwy'r dydd, lle y gwelwch fagiau cathetr bron â byrstio. Dowch gyda ni, Weinidog, Ysgrifennydd y Cabinet, ac yna, os dowch gyda ni—byddai'n braf pe bai'n ddirybudd; rwy'n barod i wneud hynny—ac fe ddangosaf olygfeydd gwrthun i chi.
Ysgrifennydd y Cabinet, rydych wedi ein cyhuddo o siarad gwleidyddol gorchestol. Nid oes unrhyw siarad gwleidyddol gorchestol yn werth y gofid y bydd rhywun yn ei deimlo pan fyddwch wedi colli rhywun sy'n annwyl o ganlyniad i driniaeth wael yn un o'ch ysbytai. Nid wyf yn beio'r meddygon ymgynghorol. Nid wyf yn beio'r staff. Rwy'n beio'r broses. Nid yw'n ymwneud ag arian. Mae'n ymwneud â gweithdrefn. Mae'r ysbyty hwn o dan eich rheolaeth uniongyrchol, ac nid yw'n gwella dim. Os gwelwch yn dda, Ysgrifennydd y Cabinet, gwnewch rywbeth. Gwnewch rywbeth ar ran yr holl etholwyr sy'n dod ataf—