6. Dadl ar adroddiad y Pwyllgor Deisebau ar Fynediad at Drafnidiaeth Gyhoeddus ar gyfer Pobl Anabl

Part of the debate – Senedd Cymru am 5:21 pm ar 31 Ionawr 2018.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Ken Skates Ken Skates Labour 5:21, 31 Ionawr 2018

(Cyfieithwyd)

O, yn bendant. Nid mater o ddod i gael hyfforddiant yn unig ydyw. Mae'n ymwneud â sicrhau eich bod yn cymhwyso'r hyn y cewch eich hyfforddi i'w wneud ar sail ddyddiol a'n bod yn defnyddio hyfforddiant fel ffordd o sicrhau newid diwylliannol yn y ffordd y defnyddir trafnidiaeth a'r ffordd y darperir trafnidiaeth.

Ond lluniwyd yr amcanion a amlinellais ym mis Rhagfyr, a hefyd y camau gweithredu sy'n sail iddynt, gan fy mhanel trafnidiaeth hygyrch, sy'n cynnwys sefydliadau sy'n cynrychioli pobl anabl, pobl hŷn a phobl ag anableddau dysgu, a chyda grwpiau cydraddoldeb wrth gwrs. Felly, rwy'n hyderus y bydd yr hyfforddiant a ddarperir nid yn unig yn ddigonol, ond o'r safon orau sy'n bosibl. Rwyf hefyd yn falch fod Whizz-Kids wedi cyfrannu at y gwaith hwn.

I fynd ar drywydd nifer o bwyntiau eraill a grybwyllwyd, credaf fod yr hyn a ddywedodd David Rowlands a Janet Finch-Saunders am deithio pryd bynnag y bo angen, rwy'n credu bod hynny'n gwbl hanfodol er mwyn sicrhau y gall pobl fyw bywydau mor annibynnol â phosibl. Rwy'n meddwl bod yr hyn y siaradodd Mike Hedges a Rhun ap Iorwerth amdano, ynghylch y bygythiad o fyw bywyd sy'n eich gadael yn ynysig ac yn unig, yn real iawn i lawer o bobl. Roeddwn mewn digwyddiad ddydd Gwener diwethaf a gynhaliwyd gan Cyngor ar Bopeth i edrych ar sut y gellir defnyddio trafnidiaeth, gwell cysylltedd, i fynd i'r afael â thlodi, mewn ardaloedd gwledig yn benodol, ac yn enwedig mewn ardaloedd gwledig lle y ceir pobl sydd â symudedd cyfyngedig. Mae'n mynd yn ôl i hierarchaeth anghenion Maslow. Os nad ydych wedi eich cysylltu â phobl a gwasanaethau, rydych yn fwy tebygol o fyw bywyd sy'n ofidus ac yn afiach, ac felly rydych yn cyfrannu at straen ar y GIG a hefyd yn rhwystro'r economi rhag tyfu fel y byddem yn dymuno.

Hefyd, o ran cyhoeddiadau clyweledol stop nesaf, roedd hyn yn rhywbeth a grybwyllwyd yn benodol gan Janet Finch-Saunders. Dyma safbwynt y mae pawb ohonom wedi ei arddel—y safbwynt a amlinellir yn yr argymhelliad—a chredaf na ddylai fod yn agored i'w drafod o gwbl. Mae'r hyn a ddefnyddiwn o'r grant cynnal gwasanaethau bysiau wedi ei gynllunio nid yn unig i wella ansawdd gwasanaethau bysiau ar gyfer rhai teithwyr, mae wedi ei gynllunio, ac fe ddylid ei ddefnyddio, ar gyfer gwella ansawdd gwasanaethau ar gyfer pob teithiwr. Felly, dylai pob gweithredwr gwasanaeth sy'n gwneud cais am arian y grant cynnal gwasanaethau bysiau wneud y gwelliannau hyn i gyhoeddiadau clyweledol stop nesaf.

Ddirprwy Lywydd, rwy'n credu ei bod hi bellach yn bryd troi geiriau'n weithredoedd, a nawr yw'r amser i ddarparu system trafnidiaeth gyhoeddus hygyrch a chynhwysol fel y mae gan bobl Cymru hawl i'w ddisgwyl. A nawr yw'r amser, rwy'n meddwl, inni ddod at ein gilydd i atal unrhyw berson rhag cael eu gadael yn ddiymgeledd neu wedi'u bychanu gan fethiant trafnidiaeth i addasu i anghenion pob teithiwr yn yr unfed ganrif ar hugain.