Ar ran yr holl Aelodau, hoffwn groesawu Jack Sargeant i'r Senedd a'i longyfarch—[Cymeradwyaeth.]—ar ei llwyddiant yn yr is-etholiad diweddar. Rydych chi'n dilyn traddodiad o gynrychiolwyr balch Alun a Glannau Dyfrdwy yn y lle hwn, ac rydym ni i gyd yn dymuno'n dda i chi. Jack Sargeant.

Diolch, Llywydd. A gaf i ddiolch i chi yn gyntaf am ganiatáu i mi wneud y datganiad hwn heddiw? Mae wir yn golygu llawer iawn i mi. Hoffwn achub ar y cyfle hwn i ddiolch i'r holl Aelodau ar draws y Siambr hon am eu  llongyfarchiadau yn dilyn yr is-etholiad diweddar yn Alun a Glannau Dyfrdwy. O aelodau'r tîm diogelwch, y staff arlwyo, staff cymorth Aelodau'r Cynulliad, heb anghofio'r gyrwyr, mae'r geiriau caredig o longyfarchiadau wedi bod yn wirioneddol anhygoel.

Mae'n arferol, wrth gwrs, yn eich datganiad cyntaf, i dalu teyrnged i'ch rhagflaenydd. Fodd bynnag, nid yn aml y mae'n digwydd o dan yr amgylchiadau hynny yr wyf i'n canfod fy hun ynddynt heddiw, gan fy mod i nid yn unig yn talu teyrnged i rywun a oedd yn caru ei etholaeth, ac a oedd yn caru Cymru, ac a frwydrodd yn ddiflino ar draws ei etholaeth ac ar draws Cymru dros y rheini a oedd yn llai abl i sefyll drostynt eu hunain, ond rwyf i hefyd yn talu teyrnged i'r dyn yr oeddwn i'n ei adnabod fel dad, y dyn yr oeddwn i wrth fy modd yn mynd am beint gydag ef, y dyn a wnaeth fy helpu gyda fy arholiadau, y dyn a safodd wrth fy ochr yr holl ffordd drwy fywyd, ac a safodd mor falch pan wnes i raddio, y dyn a oedd y glud ar gyfer fy nheulu ac a wnaeth ein dal at ei gilydd lawer, lawer gwaith. Ond ef hefyd oedd y dyn a ddangosodd i mi nad bod y math iawn o wleidydd yn Siambr y Cynulliad oedd bod y math iawn o wleidydd. Roedd yn rhywbeth yr oeddech chi'n ei wneud ym mhob sgwrs gyda phob unigolyn, waeth pwy oedden nhw na beth oedd eu sefyllfa. Roedd yn bwysig iddo ef bod rhywun yn gwrando ar eu problemau a'u pryderon ac yn eu deall. Ac er ein bod ni'n gwybod mai un felly oedd fy nhad, rwyf i wedi cael fy nghyffwrdd a'm cysuro gan y llif o gefnogaeth ac undod yr ydym ni wedi ei weld gan bobl o bob cwr o Alun a Glannau Dyfrdwy, o bob cwr o Gymru, ac o bob cwr o'r Deyrnas Unedig. Ac yma, yn y Cynulliad, gwn eich bod i gyd yn ei adnabod fel fy nhad i hefyd.

Rydym ni, wrth gwrs, wedi cael ysgytwad y tu hwnt i eiriau, a gwyddom y bydd ein galar yn parhau i gael ei rannu gan bawb a oedd yn ei adnabod ac yn ei garu, a llawer o ddieithriaid eraill na chawsant y cyfle i gwrdd ag ef. A hoffwn ddweud hefyd pa mor falch yr wyf i o gael ffrindiau a theulu yma yn yr oriel heddiw, yn fy ngwylio yn fy sesiwn gyntaf. Felly, diolch i bob un ohonoch chi sydd yma heddiw a holl aelodau'r teulu a ffrindiau ar draws Alun a Glannau Dyfrdwy a thu hwnt. Roedd fy nhad yn wirioneddol boblogaidd yn ei gymuned ac ymhlith pobl arbennig Alun a Glannau Dyfrdwy. Roedd wrth ei fodd â'r ymdeimlad o undod ac roedd problemau ein cymuned yn broblemau i bawb. Mae hynny'n eglur o'r ffordd y mae pobl leol yn dod at ei gilydd pan fydd pethau'n anodd.

Mae Alun a Glannau Dyfrdwy wedi bod drwy sawl cyfnod anodd, ond rydym ni fel teulu wedi gweld yr ymdeimlad hwnnw o gymuned a gofalu am ein gilydd yn fwy nag erioed yn y misoedd diwethaf. Fel llawer o'r gogledd-ddwyrain, mae iddi sail weithgynhyrchu helaeth. Mae'n rhywbeth yr ydym ni i gyd mor falch ohono, ac rydym ni hefyd mor falch nid yn unig ei fod yn cadw i fynd lle'r ydym ni nawr, ond ein bod ni hefyd yn symud i flaen y gad yn y diwydiant gweithgynhyrchu ac yn croesawu'r dechnoleg newydd i greu swyddi ar gyfer y dyfodol—swyddi gwych ar gyfer y dyfodol. Ond mae'n rhaid i ni barhau, ac mae'n rhaid i ni wneud mwy, i adeiladu i roi cyfleoedd gwell i'n pobl ifanc, a'n cenhedlaeth bresennol hefyd, i sicrhau bod gan ein cymunedau y seilwaith a'r gwasanaethau iawn ar gyfer y dyfodol.

Mae ffatri Airbus ym Mrychdyn yn cyflogi 7,000 o bobl ac yn cefnogi busnesau yn uniongyrchol ac yn anuniongyrchol ar hyd a lled y rhanbarth, ac ymhellach i ogledd-orllewin Lloegr hefyd. Mae'r gwaith yn arbenigo mewn gweithgynhyrchu adenydd a'r Beluga mawreddog, sy'n cludo'r adenydd hynny, ar ôl iddyn nhw gael eu cwblhau, i bob cwr o Ewrop. Roeddwn i'n falch o gyfarfod â stiwardiaid siop Unite yn ystod yr ymgyrch, ac edrychaf ymlaen at ddychwelyd yno'n fuan i drafod beth arall y gallwn ni ei wneud.

Mae fy etholiaeth yn gartref i Goleg Glannau Dyfrdwy hefyd—Coleg Cambria, sydd â myfyrwyr ar draws gogledd-ddwyrain Cymru a swydd Gaer gyfan. Llwyddais yn fy mhrentisiaeth peirianneg yno, yr wyf i'n falch iawn o hynny. Rwyf i eisiau ei weld yn parhau i fynd o nerth i nerth, ac rwyf i eisiau gweld bod pobl ifanc yn elwa ar y cyfleoedd yr ydym ni a'r coleg yn eu cynnig iddyn nhw—cyfleoedd a allai, os byddwn ni'n ei wneud yn iawn, roi Cymru ar flaen y gad yn ein chwyldro diwydiannol.

Ac i'r rheini sy'n frwd dros chwaraeon, ceir treftadaeth leol gref yn Alun a Glannau Dyfrdwy. Prif stadiwm Coleg Glannau Dyfrdwy yw cartref Nomadiaid Cei Conna Gap, y cefais y pleser o ymweld â nhw yn ystod yr ymgyrch hefyd, gyda Tom Watson, ac roedd hynny'n wych. Nid yn unig hynny, rydym ni wedi cael rhai pêl-droedwyr ardderchog o'r etholaeth—Michael Owen, y diweddar Gary Speed, ac roedd yn wych cyfarfod â Roger Speed ddydd Sul ddiwethaf; gŵr bonheddig yn wir. Ond ni fyddwn i byth yn cael maddeuant pe na fyddwn yn diolch a sôn am fy nhîm lleol fy hun, CPD Nomadiaid Cei Conna, a chadeirydd y clwb, Bernie Attridge. Felly, rwyf wir eisiau dweud diolch am bopeth y mae wedi ei wneud, a byddwn yn cadw'r gefnogaeth honno i fynd. Pob lwc ar y penwythnos, fechgyn.

Dywedais yr wythnos diwethaf bod yr is-etholiad hwn yn is-etholiad nad oedd neb eisiau ei weld. Ac nid fi yw'r unig berson yn y Siambr hon sydd eisiau cyfiawnder i fy nhad. Gwn o'r ymgyrch yr ydym ni newydd ei chynnal bod y teimlad hwn yn cael ei rannu gan yr etholwyr a'r gymuned, ond ymhellach i ffwrdd yng Nghymru ac yn y DU hefyd. Ac ochr yn ochr â'm gwaith gwleidyddol yn y Siambr hon, byddaf hefyd yn gweithio i sicrhau y bydd yr ymchwiliadau sydd ar y gweill yn archwilio'r ffordd y cafodd fy nhad ei drin yn y cyfnod cyn ei farwolaeth. Mae fy nheulu, fy ffrindiau, fy etholwyr, ac, yn anad neb, fy nhad, yn haeddu hynny.

Yn olaf, Llywydd, roedd yn fraint ac yn anrhydedd i mi gael fy ethol yn AC Llafur newydd yr ardal—ein hardal wych—yr wythnos diwethaf. A hoffwn ddiolch i'r holl aelodau Llafur lleol, ac eraill, am eu gwaith yn ystod yr ymgyrch, yn ystod yr eira, pan aethom ni allan ar y garreg drws yna. Ac rwyf i hefyd eisiau diolch i'r holl gyd-Aelodau o'r Cynulliad a ddaeth i fyny i'm helpu i â hynny, ar ddydd Mawrth o eira ym mis Chwefror. Felly diolch bawb. Ond, yn bwysicaf oll, hoffwn ddiolch i bleidleiswyr Alun a Glannau Dyfrdwy am roi eu ffydd ynof i.

Rwyf i yn y lle hwn i fod yn llais cryf sy'n cynrychioli'r buddiannau, gan adeiladu ar y gwaith a ddechreuwyd gan fy nhad: swyddi a sgiliau; ceisio rhoi terfyn ar ddigartrefedd ymhlith pobl ifanc; gweithio i roi terfyn ar yr epidemig o drais yn y cartref, cam-drin domestig; gweithio i sicrhau bod y Llywodraeth hon yn gwrando ar bobl—pobl go iawn o'm hetholaeth i, ac o bob rhan o'r gogledd a Chymru gyfan—a gweithio i ddarparu'r polisïau a fydd yn gweithio ar eu cyfer nhw. Ac nid oes unrhyw deyrnged fwy y gallwn i ei thalu i fy nhad na pharhau ei etifeddiaeth a'i waith, a'r holl wasanaeth a roddodd i'n pobl arbennig i fyny yn Alun a Glannau Dyfrdwy. Dyna'r hyn yr wyf i'n bwriadu ei wneud, ac rwy'n gobeithio, fel cynrychiolydd o'r genhedlaeth newydd yn y Cynulliad, y gallaf wneud rhywbeth i adeiladu gwleidyddiaeth well a mwy caredig ar gyfer y dyfodol. Diolch. [Cymeradwyaeth.]

Diolch i Jack Sargeant.